Morgunblaðið - 03.01.1946, Blaðsíða 2

2
MORGUNBLAÐIÐ
Fimtudagur 3. jan. 1946
Sfarfsmenn sfrætis-
vagnanna ælla að
byggja 39 hús
n. k. sumar
Hafa stofnað með
sjer samvinnu-
byggingarfjelag
STARFSMENN strætisvagn-
anna hafa stofnað með sjer
byggingarfjelag. — Samvinnu-
byggingarfjelag starfsmanna
strætisvagna. Hefir fjelagið á-
kveðið að hefja framkvæmdir
á næsta vori, og hefir það þeg-
ar sótt um lóðir undir 30 íbúð-
arhús inn í Kleppsholti, við
Langholtsveg og Holtaveg. Er
ætlunin að ljúka þeim öllum á
næsta sumri.
Stjórn byggingarfjelagsins
skipa: Kristján Sigurgeirsson,
formaður, Einar Guðmundsson,
gjaldkeri, Guðmundur Höskulds
son, ritari og meðstjórnendur
Sigurður Guðmundsson og Bald
vin Sigurðsson.
Rélegf
gamlárskvöld
GAMLÁRSKVÖLD var ó-
venjulega rólegt, eftir því, sem
lögregla og slökkviliðið hafa
skýrt blaðinu frá.
Slökkviliðið var kallað út
þrisvar sinnum. — Til aðstoðar
við slökkvilið ameríska setu-
liðsins, er eldur hafði komið upp
í herbúðunum á Melunum. —
Búið var að slökkva er það
kom á staðinn. — >á kveiktu
börn óviljandi í litlu „Baðmull-
arhúsi“ í Tjarnargötu 40. Búið
var að slökkva, er slökkviliðið
kom á staðinn: — Á aðeiens ein
um stað var um íkveikju að
ræða. — Það var í skúr skamt
frá gróðrastöðinni. — Eldurinn
var orðinn allmagnaður er
slökkviliðið kom. — Því tókst
fljótlega að ráða niðurlögum
hans. — Nokkrar skemmdir
urðu á skúrnum.
Eftir því, sem lögreglan hefir
skýrt blaðinu frá, var gamlárs-
kvöld með því allra rólegasta
sem verið hefir í nokkur ár. —
Dansleikir fóru allir vel fram
og hvergi mun hafa komið til
alvarlegra handalögmála.
Drengur verður
íyrir bíl
ÞAÐ slys vildi til á Sólvalla-
götu á gamlárskvöld, að sex ára
gamall drengur, Sigurður G.
Þormar, Sólvalagötu 21, varð
fyrir bifreið og fótbrotnaði á
hægra fæti.
Maðurinn, sem ók bifreiðinni
sem var R-306, telur sig hafa
sjeð drenginn rjett áður en
slysið vildi til. Hafi hann þá
hemlað bifreiðina, en hún runn
ið nokkuð áfram. — Sláin fram
an á bifreiðinni rakst á dreng-
inn er fjell í götuna. Þegar far-
þegi, sem var í bifreiðinni, kom
út úr henni, stóð bifrqiðin of-
an á fæti drengsins. — Maður
þessi telur sig hafa lyft bifreið
inni upp af fætinum.
Farið var með drenginn í
Landspítalann og gert þar að
meiðslum hans, en því næst var
hann fluttur heim til sín.
Sjálfstæðisflokkurinn einn
treystir dómgreind fólksins
forseta
Framh. af bls. 1.
Listi Sjálfstæðismanna við
bæjarstjórnarkosningarnar hjer
í bæ var birtur síðastl. sunnu-
dag. Síðan hafa menn, hvar sem
talið hefir borist að þessum efn
um, lokið upp einum munni um,
að listinn væri mjög vel skipað
ur og líklegur til mikils fylgis ^
meðal kjósenda Reykjavíkur.
Á listanum eiga sæti þjóð-
kunnir menn, er mikið liggur
eftir á sviði menningar. athafna
heilbrigðis- og fjelagsmála. —
V-egna fyrri starfa eru þeir
vissulega líklegir til að halda
svo á málum höfuðstaðarins, að
hin frjálslynda framfarastefna
Sjálfstæðismanna megi enn >
njóta sín öllum bæjarbúum til
aukinnar hagsældar.
Axarsköft kommúnista.
Auðvitað datt aldrei neinum ,
viti bornum manni annað í hug,
en að listi Sjálfstæðismanna
yrði að þessu sinni vel skipað-
ur svo sem ætíð hefir verið.
En kommúnistar gerðu rjett
eitt axarskaftið í baráttu sinni,
þegar þeir hófu umræður um
listann, áður en þeim var kunn .
ugt um, hvernig hann yrði skip
aður. Þeir höfðu í blaði sínu
og manna á meðal reynt að
breiða það út, að lítil klíka hefði
ráðið mannavalinu. Óheilbrigð
hrossakaup hefðu átt sjer stað,
en prófkosningin að engu höfð.
Þegar almenningur nú sjer-
listann, þá verður honum jafn-
skjótt ljóst, að hjer sem ella
hafa kommúnistar farið með
staðlausa stafi.
Um 10 efstu menn listans var
algerlega farið eftir prófkosn-
ingunni. Sú atkvæðagreiðsla fór
fram meðal þúsunda af reyk-
vískum kjósendum og átti sjer
stað án þess að nokkur áróður
eða togstreita kæmi fram með
al kjósendanna. Og það er
sannarlegt ánægj«efni og gefur
fyrirheit um, að hjer hafi hin
rjetta leið verið valin, hversu
vel hefir tekist val þessarra
manna.
Hver þeirra um sig er ágætur
af þeim verkum, er hann þegar
hefir unnið, og allir í hóp eru
þeir líklegir til góðrar samvinnu
og sterkra átaka bæjarfjelag-
inu til góðs. En hvergi kemur
fram sú mynd klíkuskapar og
einræðis, sem svo mjög auðkenn
ir val efstu manna á lista kom-
múnista.
Bæjarfulltrúar kommúnista
fylgislausir.
Morgunblaðið hefir enga löng
un til að fara að hallmæla ein-
stökum mönnum á listum and-
stæðinganna. Verður þó að
segja eins og er, að fáir menn
eru þar slíkir, að þeir komist
með tærnar þar, sem frambjóð-
endur Sjálfstæðismanna hafa
hælana. Og hvert einasta
mannsbarn í bænum veit, að
a. m. k. sumir frambjóðendur
kommúnista hefðu ekki fengið
mörg atkvæði við prófkosningu
meðal sinna eigin flokksmanna,
hvað þá hjá öðrum. Hinir al-
mennu flokksmenn kommún-
ista eru sáróánægðir yfir skip-
um lista síns, og telja að reynsl
an hafi þegar sýnt, að
Þess vegna fylgir
fólkið honum
sumir frambjóðendanna hafi
þegar gert flokknum næg-
an miska, þótt ekki sje
bitið höfuðið af skömminni með
því að hafa þá enn í kjöri.
Þessu áliti hins almenna
flokksmanns kommúnista fær
það ekki haggað, þó að þessir
fínu frambjóðendur láti viku-
lega birta af sjer myndir í Þjóð
viljanum. Það mundi engu
breyta, þó að Þjóðviljinn birti
mynd af þeim hvern einasta
dag allan ársins hring.
Einmitt vegna þess, að ráða-
menn kommúnista vita um al-
gert álits- og fylgisleysi sumra
bæjarfulltrúa sinna, þá leyfðu
þeir ekki, að fram væri látin
fara prófkosning um listann
innan flokksins, þrátt fyrir
mjög háværar kröfur kjósend-
anna um það.
Forystumenn kommúnista í
bæjarmálum vissu, að þeir
mundu lítið fylgi fá, og þar sem
áhugi þeirra fyrir opinberum
málum er bundinn við forystu
þeirra sjálfra er prófkosning,
þ. e. hinn frjálsi ákvörðunar-
rjettur fólksins sjálfs, eitur í
þeirra beinum.
Af þessum sökum hafa kom-
múnistar illa samvisku vegna
samsetningar lista síns og vegna
þess, að vilji fólksins var for-
smáður við skipun hans. Þess-
vegna er nú reynt að gera það
tortryggilegt og vekja óvild
meðal Sjálfstæðismanna út af
því, að vegna prófkosninganna
var nokkuð breytt um skipun
manna á listanum frá því sem
áður var.
Rógur kommúnista
áhrifalaus.
Þó að kommúnistar hafi þeg
ar reynt að hefja róg á þessum
grundvelli, mun hann verða á-
hrifalaus. Úrslit prófkosning-
anna voru vissulega slík, að
fyrri bæjarfulh»úar Sjálfstæðis
flokksins máttu vef við una. —
Allir fengu þeif mjög mikið
fylgi og var ljóst, að þeir nutu
almenns álits meðal borgar-
anna. Gagnstætt því, sem for-
ystumenn kommúnista vita um
sjálfa sig.
Hitt er annað mál, að kjós-
endur Sjálfstæðisflokksins
telja á sama veg og kjósendur
annara flokka, að bæjarfull-
trúastaða sje ekki lífstíðarstarf,
sem maður fái einkarjett á, þótt
hann sje kosinn í það um sinn.
Prófkosningin sýndi öruggt
fylgi Sjálfstæðis-kjósenda við
stefnu flokksins og forystu í
bæjarmálefnum. En jafnframt
kom á daginn það, sem liggur
í mannlegu eðli, að margir kusu
nokkrar breytingar á starfsliði.
Þeir vilja gefa fleiri mönnum
kost á að reyna sig og sjá, hvers
þeir eru megnugir í störfum
bæjgrfjelaginu til hags. Þetta
er eðlilegt og sjálfsagt, og eng
inn flokkur getur vænst þess,
að halda fylgi um langan tíma,
nema hann taki fullt tillit til
þessarra eðlilegu óska hinna al-
mennu kjósenda.
Kommúnistar einir gera enga
breytingu á forystuliði sínu. —
Það er eðlilegt. Þeirra flokkur
er steinrunninn kennisetninga-
flokkur, þar sem vilji hins al-
menna kjósanda ræður engu,
en dutlungar örfárra forystu-
manna öllu að svo miklu leyti,
sem þeir lúta ekki fyrirmælum
erlendis að.
Slíkur flokkur hefir ekki
neitt að gera hvorki við nýjar
kenningar nje nýja menn. Hann
þarf eingöngu á að halda tækj
um, málpípum til að túlka vilja
hinna raunverulegu einræðis-
manna.
Núverandi bæjarfulltrúar
kommúnista hafa sýnt sig hæfa
til þessa. Og þessvegna eru
þeir látnir vera áfram. Fólkið
var ekki spurt. En fólkið mun
þá heldur ekki verða ákaflega
gírugt að lcjósa þann lista, sem
svo er til kominn.
Sjálfstæðismenn eru flokkur
hins nýja tíma.
Sjálfstæðismenn hafa gagn-
stætt þessu ætíð gætt þess að
laga stefnu sína eftir kröfum
tímans, svo að flokkurinn gæti
ætíð verið raunverulegur for-
ystuflokkur og oddviti í fram-
sókn Islendinga til betri tíma.
Alveg á sama hátt telur flokkur
inn það vera sjálfsagt, að þeir,
sem á hverjum tíma njóta
mests fylgis meðal kjósendanna,
verði trúnaðarmenn flokksins í
þeim stöðum, sem almenningur
trúir flokknum fyrir. Þessa hef
ir ætíð verið reynt að gæta í
starfsemi flokksins. En próf-
kosningin er öruggasta leiðin
þessu til tryggingar, sem enn
hefir verið fundin.
Það hafa aldrei fleiri ihenn
tekið þátt í undirbúningi nokk
urs framboðs á íslandi, en
þessa framboðs Sjálfstæðis-
manna í Reykjavík. Framboðið
er ráðið og ákveðið af þúsund-
um reykvískra kjósenda, án
togstreitu til eða frá.
Á sama veg mun koma
í ljós, að aldrei hafa fleiri menn
kosið nokkurn framboðslista á
íslandi en þeir, sem kjósa lista
Sjálfstæðismanna hjer í Reykja
vík 27. janúar n. k.
Konoye fyrirfór sjer
LONDON: Fyrir nokkru
framdi Konye prins, fyrrum
forsætisráðherra Japana, sjálfs-
morð. Hafði hann frjett, að
taka ætti hann fastan fyrir
stríðsglæpi.
Glæpaöld í S.-Afríku
LONDON: Mikill glæpafar-
aldur gengu.r nú í Suður-Afríku
Hafa refsingar fyrir ofbeldis-
verð verið þyngdar mikið. T.
d. verður vægasta refsing fyrir
árásir og barsmíðar, fimm ára
fangelsi.
fyrir víxlspor tókst okkur að
komast yfir örðugleikana þá.
Nú rjett fyrir ófriðarlokin
komum við á því stjórnskipu-
lagi, sem allur þorri þjóðarinn-
ar hefir trú á að henti okkur
best. Það verður hlutverk nú-
lifandi kynslóðar, ekki síst
þeirra, sem ungir eru, að sanna
okkur sjálfum og öllum heim-
inum, að íslendingar sjeu þess
megnugir að halða'uppi menn-
ingarríki, sem þeir og þeir einir
ráði og beri ábyrgð á, með því
stjórnarformi sem þjóðin hefir
kosið sjálf.
Vegna þess tortímingarófrið-
ar, sem verið hefir í heiminum
undanfarin ár verður þetta enn
örðugra.
En við íslendingar skulum
minnast þess, að oft á tímum
hafa einmitt örðugleikarnir
stælt þrek og þrótt þjóðarinnar
til átaka, sem hrakspáir menn
mundu hafa talið ofurefli. Við
skulum vona að svo verði enn.
Sumum mun hætta við að
treysta um of á það, að við höf
um nú eignast meiri fjármuni,
mælt á mælikvarða peninga,
en nokkru sinni fyrr síðan á
söguöld. Einn þeirra Islend-
inga, sem fyrir rúmri öld hóf
merki frelsisbaráttu okkar, á
tímum, sem myrkur grúfði yfir
þjóð okkar og hafði grúft þá
lengi, komst svo að orði: „Það
eru ekki landkostir og blíðviðri
og gull og silfur og eðalsteinar,
sem gera þjóðirngf- farsælar,
voldugar og ríkar, heldur það
hugarfar og andi, sem býr í
þjóðinni“. Þótt við eigum mik-
ið ólært enn í því efni, hafa
þessi orð að sumu leyti
sannast á okkur Islendingum
síðan þau voru rituð. Því meiri
ástæða getur verið til þess að
beina nú huganum að þvi að
það verða ekki fjármunir, sem
við höfum eignast á undanförn
um árum, sem reynast munu
einhlítir til þess að gera þjóð-
ina farsæla og ríka, heldur það
hugarfar og sá andi, sem býr
með' henni. Það er trú mín að
uppistaðan í hugarfarinu verði
að vera það, sem okkur hefir
um aldir verið kent að mest sje
í heimi: Kærleikurinn.
Það er ósk mín og bæn á þess
um fyrsta degi ársins, að kær-
leikurinn megi móta orð okk-
ar og athafnir í sem ríkustum
mæli nú og um alla framtíð. Að
máttur kærleikans megi styrkja
okkur og leiðbeina í samfje-
lagi einstaklinganna og í opin-
beru lífi. Þá hygg jeg að við get
um horft með meira hugrekkil
og með meiri von um farsæld
fram í tímann.
Með þessum orðum óska jeg
öllum þeim, sem heyra mál
mitt, gleðilegs nýjárs.
Met í hjónaskilnuðum.
LOND0N: Aldrei hafa ei
morg hjón skilið í Bretlan
og á nýliðnu ári. Þau voru a
1 rúmlega 31.000. Árið 19
Jskildu um 12.000 hjón í Bre
landi, en enn hefir ek
(verið kveðinn upp úrskurðui
(hjónaskilnaðarmálum rúmle
500 hjóna íyrir árið 1945.