Morgunblaðið - 13.01.1935, Blaðsíða 6

MORGUNBLAÐIÐ
6
*9mm
Sunnudaginn 13. jan. 193*.
s'ömii hnútum og samferðamenn.
Mann yar íhugnll, aðgæti'nn ög í-
lialdssamur og rasaði aldrei fyrir
ráð fram. Hann var því í raun og
veru barn hins liðna tíma og hans
»iun lengi verða minst sem hins
• unnreifa hardagamanns, meðan
loann fekkst við stjórnmál, og
vegna hins merkilega þáttar, er
kann á í íslenskri löggjöf á síð-
asta mannsaldri.
A. J.
Reykjavflrarbrjef.
12. janúar.
Verslunarjöfnuðurinn.
Útflutningur ársins 1934' hefir
•rðið, samkv. skýrslu gengisnefnd-
ar kr. 44.761.000, en írmflutning-
■ L-inn nálega 4 miljónúm meiri,
eða kr. 48.480.000. Er þess að
jæta, að óvenjulega mikið hefir
verið flutt til landsins af bátum
•g skipum á þessu ári. Hve miklu
sú upphæð nemur, er blaðinu
ekki kunnugt.
Vísast að öðru leyti um þessi
efni tij hinnar fróðlegu greinar
Odds Guðjónssonar skrifstofu-
stjóra Verslunarráðsins, er hann
ritar hjer í blaðið um verslun
ársins. Framhald þeirrar greinar
Virtist í næsta blaði.
Oddur Guðjónsson er maðurf
sannfróður um verslunarmál, ötull
maður í starfi sínu og ákug-asam-
■r.
Hefir hin íslenska verslunar-
stjett feflgið þar traustan og
víðsýnan forystumann sem Odd-
ur er,
íslandsmið.
í nýLÍtkominni skýrslu hafrann-
sókna fyrir árið 1932, sem gefin
er út af Hafrannsóknanefnd er
befir aðsetur sitt í Höfn er m. a.
skýrt frá aflamagni á öllum fiski-
•aiðum í norðanverðri Evrópu og
við Grænland..
Þar segir að á íslandsmiðum
bafi veiðst árið 1932 697.000
tonn af allskonar fiski.
Af því aflamagni hefir fallið
í hlut íslendinga 287-000 tonn.
Svo alllangt er frá því að við ís-
lendingar veiðum helminginn af
því sem lijer veiðist.
Eftir skýrslum þessum gefa
engin fiskimið hjer í álfu .jafn
mikinn afla og íslandsmið, nema
Norðursjávarmiðin. Arið 1932
veiddust í Norðursjónum 1.142.000
tonn. En vitaskuld eru þar marg-
íalt fleiri skip að veiðum en h.jer.
Afli Færeyinga árið 1932 var
68.000 tonn, Norðmanna rúml. 1
miljón tonn og Englendinga
707.000 tonn. Er sjerstaklega eft-
k-tektavert, að stórþjóðin Eng-
lendingar skuli ekki taka meiri
sjávarafla sjálfir, samanborið við
okkur. Af sínum rúml. 700.000
tonnnm veiddu Englendingar
þetta ár 189.000 tonn við ísland
og 51 þús. tonn við Færeyjar, en
ekki nema. 234 þús. tonn í Norð-
wrs.jó, þó þar sje- afli þetta nær-
tækari. Aflinn, sem tekinn hefir
verið hjer við land hefir aukist
míkið síðustu árin. Var hann t. d.
472 þús. tonn árið 1924, en var
kominn í 726.000 tonn árið 1930,
•rðið það mestur.
Verðlagið.
En ekki er nema hálfsögð sag-
an, þó samanburður sje gerður
á aflamagni okkar íslendinga og
annara þjóða.
Verðsamanburðurinn hefir sína
sögu áð segja.
Fyrir hvert kíló af sjófangi
okkar íslendinga fengum við árið
1932 0,06 shillings að meðaltali, og
liafa Norðmenn einir allra þ.jóða
ásamt okkur orðið að láta sjer
nægja með svo lágt verð. Færey-
ingar fengu meðalverðið 0,08 sh.
fyrir kg. af sínum afla það ár.
En meðalverðið a afla okkar
íslendinga, hefir líka Jækkað um
helming síðan 1913, var þá 0,12
shilling á kg. og árið 1930 var
meðalverðið á líg. af afla okkar
stórkostlega mikið hærra en síðar,
eða 0,10 shilling á kg.
En verð það sem aðrar þjóðir
fá fyrir afla sinn, að tiltölu við
aflamagn, er margfalt á við okk-
sr verð. Danir fengu t. d. 0,38
sh. á kg., fengu 1913 0,30 sh. á kg.,
Englendingar fengu árið 1932 0,32
sh. á kg. fyrir sinn afla, 0,36 sh.
ári.ð 1930 en 0,24 sh. á kg. 1913.
19 manns-
í haust, þegar Sjómannaf jelagið
lijer í Reykjavík samþykti að aug-
lýsa hækkáðan kauptaxta á togur-
um þeim, sem flyttu bátafisk frá
landinu, voni tæplega 40 manns
á fundi.
t Sjómannafjelaginu hjer munu
vera nokkuð á 2 þúsund manns.
Tillagan um kauphækkunina
hafði ekki verið borin undir út-
gerðarmenn. Engir samningar eða
samningaumleitanir höfðu fafið
fram. Hinn -hækkaða kauptaxtá
átti að auglýsa.
En áður en þetta skyldi gart
þurfti að bera hækkunartillöguna
undir atkvæði á fjelagsfundi, á
þessum f jelagsfundi, ekki fjöl-
ménnari en hann var. Og tillagan
var samþykt með 19 atkvæðum
gegn 18. Munaði einu atkvæði.
Þannig fengu þessir 19 menn,
eða rúml. 1 °/0 af fjelagsmönnnin
ráðið því, að togaraútgerðinni
yrði hleypt í strand núna upp úr
áramótunum.
Hver einasti maður veit það,
hvort hann er utan Sjómanna-
íjelagsins, eða .í því, að útgerðin
hefir ekki getað borið þau útg'jöld
og álögur, sem á hana hafa verið
líigðar.
Samþyktir um hækffiiff eru því
beinlínis til. þess gerðar, að reyna
að fá útgerðina stöÓvaða.
Lýðfrelsi eða hitt
þá heldur.
AlþýðuflokksJeiðtogarjiir hrópa
um frelsi og jafnrjetfi, lirópa um
jýðræði' sem sitt eitt og alt.
En hvaða lýðræði og frelsi er
annað e.ins og þetta.
19 menn, upphlaupsmenn í þjóð-
fjelaginu, en innan vjebanda
verkalýðssamtakanna, geta skipað
á annað þúsund sjómönnum að
lileypa atvinnu sinni í strand. —
Sennilega hafa þessir 19 engra
hagsmuna haft að gæta fyrir sig
j þessu máli. Allar líkur eru til, að
þeir komi sjaklan á s.jó.
En samt eiga þessir utanveltu-
gemlingar að geta tekið ráðin af
sjórnannastjettinni.
Sjá allir í hvaða óefni atvinnu-
málum þjóðarinnar er komið, þeg-
ar slíkt gei'ræði hinjia ábýrgðar-
lausustu fær löghelgi og alcvörð-
unarrjett innan verkalýðssamtak-
ahna.
Ef innan þess f .jelagsskapar
ríkti það frelsi og jafnrjetti, sem
um er talað, ættu slíkar ákvarð-
enir, sem 19 manna nóvember-
auglýsing Sjómannafjelagsins ekki
að geta átt sjér stað, nema alHr
fjelagsmenn hefðu fengið tæki-
iæri til að greiða um þáð átkvæði.
Fiskimálanefndin.
Það gengur seinf, að fá út-
nefna hina svonefndu Fiskimála-
nefnd, er á að taka við yfirumsjón
fisksölunnar, og sjá um velgengni
sjávarútvegsins í einu og öllu-
Það er engu líkara en menu
sækist ekki sjerlega eftir þeirri
upphefð, að komast í þessa nefnd,
og' leysa þau Verk, sem þar híða
þeirra.
Eftir því, sem blaðið hest. veii,
hafa bankarnir enga fulltrúa út-
nefnt enn, fjelag útgerðarmanna
eugan, Fiskifjelagið engan og jafn
vel ekki heyrst enn frá Sambandi
ísl samvinnufjelaga, er þó sjaldan
er í hraki með mann, þegar skipa
á í einhverja nefndina.
En Alþýðusambandið mun hafa
kosið -Jón Axel P.jetursson lóðs,
sem sinn fulltrúa. Og talið er að
Hjeðinn Valdimarsson eigi að vera
fulltrúi landsstjórnarinnar í nefnd
þessari.
Hjeðinn.
A nýafstöðnu þingi vakti eitt
af Rauðku-málunum athygli vegna
þess, .að Hjeðinn Yaldimarsson var
óþægilega' víð það riðinn. Það var
frumvarpið um „skipulagning“ hif-
reiðaferða.
Það kom sem sje í l.jós, að
bensínsalinn Hjeðirin, umboðsmað-
ur British Petroleum olíufjelags-
ins var potturinn og pannan í því
máli.
Hjer var á ferðinni verslunar-
kúgun í hinum rauða stíl.
Bifreiðaeigendur eiga að eiga.
það undir náð hinnar rauðu rílds-
stjórnar, hvort þeir megi reka
fólksflutninga á þjóðvegum lands-
ins.
Og menn vita fyrirfram eftir
hvaða línum slík leyfi á að veita.
Þéir, sem kaupa bensín . lijá
Hjeðni fá forrjettindin. Þeir, sem
greiða vilja hans hag geta
gert sjer von um sjerleyfin, þó
fárgjöldin kunni áð hækka við þá
ráðstöfun.
Það er alþýðuvinurinn!!! Hjeð-
ínn Valdímarsson sem græðir.
Til sjós og lands.
En með útnefningu H.jeðins í
Fiskimálanefnd, ér þessum þjóní
hins erlenda olíuvalds veitt sjer-
staða á sjónum líka.
Nefnd þessi á, sem kunnugt er
að ákveða þ.að í almætti sínu ýfir
útgerð landsmanna hver á að fá
að verka lijer fisk, hver. á að fá
að selja hann, hvénær megi selja
bann og hver megi Selja liann.
Nefndin á að hafa það nokkurn-
veginn í hendi sjer, liver megi
reyna að bjarga sjer, og hvernig,
og- hverjir eigi að bætast við í at-
vínnuleysingjahópinn, .en hann
á nú að fara sívaxandi, að því er
Alþýðuflokksbroddarnir staðhæf'a.
Eins og öllum landslýð er kunn-
ugt er Hjeðinn Valdimarsson með
allra ófeimnustu frekjumönnum,
sem við opinher mál fást.
Og því má ganga alveg út frá
því sem vísu, að Hjeðinn sje bein-
línis settur í Fiskimálauefndiua
til þess að hann geti pínt sjómenn
og útgerðarmenn til að kaupa olíu
af sjer og engum öðrum.
Þannig hefir þá þessi trúnaðar-
máður „hinna vinnandi stjetta"
komið því svo fyrir, að menn geta
belst ekki hreyft sig hjer á sjó
eða landi, nema olíuskildingar
drjxipi í hans eigin pyngju.
Er ólíklegt að íslensk alþýða
sje svo sinnulaus að hún þoli lengi
svo skefjalausa sjerhagsmuna-
græðgi, sem lýsir sjer í aurasækni
Hjeðins Valdimarssonar.
Bátaskemdir
á Akranesi.
Akranesi í gær.
Hjer hefir undanfama daga
verið ofsaveður af vestri með
miklu brimi. Rákust" nokkrir
bátar saman. Eru þeir farnir
til Reykjavíkur til viðgerðar.
Aðrar skemdir urðu ekki. Bát-
arnir voru nýkomnir úr við-
gerð, tilbúnir til veiða. Eru það
þungar búsifjar vagna hafn-
Jeysis, að eiga þess von í hverj-
um stormi, að þessi tæki sem
hjer hvílir alt á, eyðilegst
meira og minna.
SAAR MÁLIÐ.
fjölbreytt úrval.
Silkisokkar, ódýrir, falleffir
Nærfatnaður
Versl.
Laugaveg 52.
allskonar.
Sími 4485.
,aa«xá ...'ih H-m+s
Maðurinn, sem þangað til í
gærdag hefir verið leiðtogi kom
múnista í Saar, ialaði í gær-
kvöldi í útvarp frá þýskri stöð,
og hvatti alla áheyrendur sína
að greiða atkvæði með 'samein*-
ingu við Þýskaland. Þetta eru
einu pólitísku trúskiftin, sem.
Frh. af 2- síðu.
nú gerðar víðar en þar í hjer-
aði. Fulltrúarnir á Þjóðabanda-
agsráðsfundinum í Genf verða
undir lögregluvernd þar til mál-
ið er, útkljáð, og hafa sumir
jeirra lífvörð.
1 dag komu 9 aukasmálestir
frá Þýskalandi til Saar, og á
morgun er von á 36 lestum, með
38000 kjósendur.
Annað kvöld verða bál kynt
á öllum hæðum í Saar, kirk.ju-
klukkum hringt, og víða haldn-
ar guðsþjónustur.
Þýska sambandið hefir boðið
jeim viðtöku og fullar sættir,
sem jafnvel nú á síðustu stundu
bvérfa frá andstöðu við Hitler
og greiða atkvæði með innlim-
un Saarhjeraðsins í Þýskaland
á sunnudaginn.
Hitler fyrirgefur.
Kommúnisti með
Nasiztum.
Ávarp það, sem þýska sam
oandið birti í gær, þar sem öll-
um kjósendum, er barist hafa
gegn Hitler, var heitið fullkom-
inni fyrirgefningu, ef þeir ljetu
af andstöðu sinni, hefir haft að
minsta kosti eina eftirtektar-
verða afleiðingu.
frjest hefir um, að vakið hafi
eftirtekt.
Telpa verður
úlfum að bráðo
Frosthörkar í
Rúmeníu.
Kaupmannahöfn í gaer.
Einkaskeyti til Morgunblaðsins.
Frosthörkur eru nú svo mikl-
ar í Rúmeníu, að soltnir újfar
hafa ráðist á menn og húsdýr.
Úlfaflokkur rjeðist í gær inn.
í þorp eitt. Var telpuhnokki á
vegi þeirra. Rifu þeir hana sam-
stundis í sig.
Sleði með tveim hestum fyrir
stóð þar skamt frá. Ökumanni
tókst með naumnindum að
bjarga lífi sínu, með því a5i
klifra upp í trje.
En hestarnir báðir urðu úlf-
unum að bráð.
Þegar komið var ökumannin-
um til bjargar, og komst hann
niður úr trjenu, var hann svo
aðframkominn af hræðslu, aS
hann var mállaus.
Páll.