Lesbók Morgunblaðsins - 19.01.1980, Blaðsíða 2
Aö líkindum kannast fáir viö Ijóðskáld-
iö Ernest Hemingway, en fyrir skömmu
var gefiö út í New York safn Ijóða
skáldsins, 88 Ijóö.
Ernest Hemingway ætlaði sér reyndar
aldrei aö veröa Ijóöskáld, en einsog svo
margir sagnaritarar fékkst hann talsvert
viö Ijóðagerð, einkum á sínum yngri
árum, áöur en hann vann sér fastan sess
sem skáldsagnahöfundur. Þrátt fyrir aö
Hemingway léti aöeins frá sér fara
tuttugu og fimm Ijóö um ævina, var hann
þó afkastameiri en almennt gerist um
hans líka. Og af Ijóöunum 88 voru 73
fullgerð árið 1929, þegar Voþnin kvödd
komu út.
Ljóðskáldið Hemingway er mótsagna-
kennt, bráölynt og alþýölegt, og á
mor/ton fráKm/aAiA ''írt: " Söimtífno'
micm^cim naii nauiuyuiu diiiurn sðiniims.
Ef tii vill kunni hann sjálfur best aö meta
gamansemi kveðskaparins, því þótt hann
væri tvímælalaust höfundur síns tíma,
stóö hann eilítið utan samtíðarinnar og
varö síðar meir ákaflega einmana, þegar
gamlar minningar, heilsuleysi og örvænt-
ing skyggöu á fjölbreytt líferni. í Ijóöunum
má greina hinn raunverulega mann
þroskast, ekki goðsögnina, og því ekki
fjarri sanni aö líta á þau sem tilraunir úr
rissbók listamannsins.
Fyrsta bók Hemingways, Þrjár sögur
og tíu Ijóö, kom út í París 1923 og var
upplagið aðeins 300 eintök. Ljóöin voru
fremur notuö sem uppfylling í bókina, því
nokkru áöur haföi megnið af handritum
skáldsins glatast á feröalagi, svo grípa
varö til þess, er tiltækt var, m.a. þeirra
Ijóöa, sem birst höföu í tímaritum um þaö
leyti. Bókarkorniö seldist upp á skömm-
um tíma, en fór aö mestu framhjá
gagnrýnendum, sem þótti þaö í þynnra
lagi. Sjálfur var Hemingway heldur aldrei
sérlega hrifinn af þessari frumraun sinni.
Á þriöja áratugnum var þýska bók-
menntaritið Þverskuröurinn (Der Quer-
schnitt) eitt af þekktari bókmenntaritum í
Evrópu og birti þá verk margra ungra
höfunda. í blaöinu birtust Ijóö á erlendum
tungumálum, en annaö efni var að mestu
á þýska tungu. Þverskuröurinn birti langa
smásögu eftir Hemingway, Hinn ósigraöa
(The Undefeated), og nokkur Ijóöa hans.
En Hemingway áleit þaö ekki þýðingar-
mikiö spor á ferli sínum, heldur þarfnaö-
ist hann peninganna, sem hann fékk fyrir.
Sárasjaldan minntist Hemingway á
Ijóðagerö sína í öörum skrifum sínum. Þó
lýsir hann í Grænuborgum Afríku (1935)
fundi sínum viö Austurríkismanninn
Kandisky, sem er sögunafngift á Hans
Koritschoner, miklum áhugamanni um
samtímabókmenntir. Hemingway kynnti
sig fyrir honum og Kandisky hugleiddi
nafniö:
„Hemingway er nafn, sem ég hef heyrt.
Hvar? Hvar hef ég heyrt þaö? Ó, já.
Dichterinn. Þú veist, Ijóðskáldið Hem-
ingway?"
„Hvar hefuröu lesiö hann?“
„í Þverskuröinum."
„Sá er maöurinn", sagöi ég, harla
ánægöur. Þverskurðurinn var þýskt tíma-
rit, sem ég hafði skrifað nokkur klúr Ijóö
fyrir og birt eina langa smásögu í, löngu
áöur en ég gat selt nokkuð í Ameríku."
Aö ofan: Skáldiö og heimsmaðurinn Hemingway, klæddur
samkvæmt tízku tímans, á nautaati 1931. En allir hafa
einhverju sinni verið ungir og til hægri sjáum við
upprennandi skáld meö ævintýraglampa í augum, hér er
Hemingway aðeins 16 ára. Neðst: „Töffarinn" Hemingway,
— þannig vildi hann gjarnan líta út í ásýnd heimsins.
Formáli og Ijóðaþýðingar
eftir
Aöalstein Ásberg Sigurdsson
JOÐSKALDIÐ
BÖKMENNTIR
OG LISTIR
at m
BttUI