Lesbók Morgunblaðsins - 19.01.1980, Blaðsíða 3

Auk þeirra Ijóöa, sem Hemingway seldi
Þverskuröinum, fékk hann birt eftir sig
Ijóö í nokkrum amerískum tímaritum á
árunum 1922—29. Um tíu ára skeið,
1935—44, lagði hann Ijóðagerö alveg á
hilluna, en tók síöar til viö hana aftur og
þróaöi stíl sinn svo kvaö viö nýjan tón. Þá
skrifaði hann löng og þersónuleg Ijóö til
Mary Welsh, og í sviþuöum dúr voru
nokkur Ijóö, sem hann samdi í París í
vetrarbyrjun 1949.
Megniö af Ijóöum sínum skrifaði Hem-
ingway meö hraði, til þess aö fullnægja
brýnni þörf. Samt sem áöur sýna handrit,
að hann hefur endurskrifaö mörg þeirra,
og meira en helmingur er varöveittur í
fleiri en einni gerö.
Þrátt fyrir takmarkaöa gagnrýni hafa
Ijóö Hemingways fengiö orö fyrir aö vera
klúr og þannig lýsir hann þeim jafnvel
sjálfur. Hann geröi enga tilraun til þess aö
fága málfar sitt, ádeilan var gróf, viröing
aldrei í heiöri höfö og venjur allt annaö en
heilagar. Ljóöin koma listrænni þróun
hans lítiö sem ekkert viö. En kannski gefa
þau betri mynd af manninum aö baki
goðsagnarinnar. Þau skortir þá skerþu,
sálræna fléttu og fegurð, sem sögurnar
hafa til aö bera, en standa þó fyllilega
fyrir sínum boðskaþ.
Heimild: Formáli eftir Nicholas Gero-
giannis í 88 Ijóð eftir E.H.
r&W-0--

-***<=• w
Tvö Ijóöahandrit Hamingways fré árinu 1922.
Ljóð eftir
ERNEST HEMINGWAY
Montpamasse
Þaö eru aldrei nein sjálfsmorð í hverfinu meðal fólksins
sem maöur þekkir
engin vel heppnuð sjálfsmorð.
Kínverskur strákur kálar sér og er dauöur.
(þeir halda áfram aö setja póstinn hans í bréfalúguna hjá Dome)
Norskur strákur kálar sér og er dauöur.
(enginn veit hvert hinn norski strákurinn hefur farið)
Þeir finna dauöa fyrirsætu
eina í rúmi og steindauöa.
(það olli húsverðinum næstum óbærilegum vandræðum)
llmolía, eggjahvíta, sinnep og vatn, sápufroöa
og magadælur bjarga fólkinu sem maður þekkir.
Á hverju kvöldi má finna fólkið sem maður þekkir á kaffihúsinu.
(París, 1922)
(Um brúöargjafir)
Þrjár feröaklukkur
tifa
á arinhillunni
komma
en ungi maðurinn sveltur.
(Chicago, 1921)
Ath. Skrifaö sem formáli blaöagreinar um
brúðargjafir.
Sorgarsöngur hins einlæga fríhyggjumanns
Ég veit að munkar fróa sér um nætur,
að heimiliskettir ríða,
að sumar stelpur bíta,
og hvað
get ég þó gert
til að bæta úr því?
(París, 1922)
Tíöarandinn krafðist
Ath. Montparnasse var eitt þekktasta listamanna-
hverfi Parísar um 1920 og Dome var eitt af
vinsælustu kaffihúsunum þar.
Hollráö til sonar
Treystu aldrei hvítum manni,
dreptu aldrei Júða,
undirritaöu aldrei samning,
leigðu aldrei kirkjubekk.
Skráðu þig hvorki ! herþjónustu;
né gifstu mörgum konum;
skrifaðu aldrei fyrir tímarit;
lát ofnæmi þitt óklóraö.
Settu ætíð pappír á setuna,
trúðu ekki á stríð,
vertu hreinn og þokkalegur,
gifstu aldrei hórum.
Borgaðu aldrei fjárkúgara,
farðu aldrei í mál,
treystu aldrei útgefanda,
þvíþá muntu sofa á hálmi.
Allir vinir munu yfirgefa þig,
allir vinir munu deyja,
svo lifa skaltu hreinlátu og heilnæmu lífi
og sameinast hóp þeirra á himnum.
Tíöarandinn krafðist þess að við syngjum
og skar úr okkur tunguna.
Tíðarandinn kraföist þess að við streymdum
og rak tappann fastan.
Tíðarandinn krafðist þess aö við dönsuöum
og tróö okkur í járnbuxur.
Og að lokum var tíðarandanum fenginn
sá skítur sem hann krafðist.
(París, 1922)
(“Blóö er vatni þykkra“. .).
„Blóð er vatni þykkra",
sagði ungi maðurinn,
þá er hann stakk vin sinn
fyrir gamla slefandi tæfu
og hús fullt af lygum.
(Ef þú ekki veröur.. .)
(París, 1922)
Ef þú ekki veröur ástarhnossið mitt,
ætla ég að hengja mig á jólatréið þitt.
(Berlín, 1931)
(Finca Vigia, Kúbu, 14. febr. 1956)