Morgunblaðið - 10.06.1971, Blaðsíða 13

Morgunblaðið - 10.06.1971, Blaðsíða 13
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 10. JÚNÍ 1971 13 I ,Hef alltaf viljað rann- saka o g upplifa sjálfur4 Rætt við Martinus Simson 85 ára ÁTTATÍU og fimm ára varð í igsar Martimiis Siimison, seríi lengi htetfiur búið á ísaifirði, enda þóDt hann sé fæddur og uppafinn í Danmörku. Martiin- uis er á fiöruan utan til Dan- merfeuir áisaimt ikoniu siinini, Gardu, en MM. náði ta® af (honiuim á (heimili dótfiur hans í Reykjavík. ,JIvað hefur þú verið tengi á Ísíláindi, Martinus?" „Ég kom hingað fyrir 55 áruim, þear ég var 30 ára. Ég hafði þá verið sirkustrúður síðuistu itólfi árin á unidan, frá 17 ára alldri, og siðuistu árin hafiði ég rekið minin eiigin sirkus, Kírtirun þó, með aðeiins 14 sitarlsmöimiuim. Á Isaifirði feeæði ég til myindasmiðs og hef hafit mit't llfilbrauð aif þeiiri iðtnigreiin. En áhugamálin voru f jöiknörg og eru reynidar ennþá. Ég hef haifit mikinn áhuga á heimspeki og hetf ritað 50— 60 pésa og ritiin'ga um heim- speki, en ekki haifia nieiinir þeirra veirið geefinir úit. Ég býst ekM við að margir myndu vilja iesa þá, en þó haifa fólágismienn í danislka hieim- spekifélaginu sýnit þeim milk- imn áhuga. Heimjspefkin heifiur þroiskað mig mikið andlliega og nú er ég bominn á það sitig, að ég læt ekkert hatfa áhritf á mig. Ötfund, ei'ginigimi, afibrýðiisemi og aðrir gallar náungans 'hatfa engin áhrilf á mig, þettta hreklkur aif mér eina og vatn atf gæs. Það hefur verið saigt og skriifiað um mig, að ég væri meiri íslendiin'gur en margir þeirra, sem hér eru tfæddir og uppaldir. En þetta er ekki rétt. Ég hetf aldrei haifit þessa föðuiriiandsást eða ÖBu heldur íöðuiriandseigingimi, sem aðr ir hafia. Fyrir mér er alUit fiódfc jatfrKgott, hvort sem þar er um að ræða Þjóðverja, Eng- iendiniga, Dani eða íslendinga. Þetta er fyrst og firemst fódk. Já, ég hetf nærri þvl reyn/t alla mögudega Muti. Þegar ég var sirkustrúður, fram- fcvæmdi ég huigsanaifilu'fininig, ég hef Stoppað uipp dýr og fugla, ég hetf gert lifcnesfci, mieðal annars atf sundmanni og suntoonu og sitanda þau fyriir framan Sundhödlina á ísafirði. Ég var lífclega fyrsti maðurinn á Islandi, sem smíð aði úitvörp. Ég byrjaði á því 1923 og smíðaði I alElt um 50 tæki. 1 fyrabu fiirnm — sex tækin smiíðaði ég alla hiuti sjáltfur, vafði spólumar o. s. frv., en siiðan gerði óg viinnu- teikning’U og smiðaði eifitir henni, keypti þá ýmsa hhrti firá verfcsmiðjum, en smíðaði aðra. Og það er eniniþá til út- varpstfæki, sem ég smíðaði, og það sitartfar fullkomlega efitir nær fimmtiu ára notfcun. Ég var einnig rneð námstoeið í þessum tfræðum í Gagnfræða sfcólan'um um stoeið." „Þú hetfiur einnig verið mifc- ill áhugamaður uim skóg- rækt?“ „Já, rétt er það. Ég ólist upp á stærafia skógarsvæði N- Jótlainds og hatfði þess vegna mkinn ábuga á skógræfca. Ár- ið 1927 fiéfcfc ég bleifit í Tuogu- dal og þar reisibi ég litinn sum- Martrnus Simson arbústað. Þama byrjaði ég til- raunir raeð bdóm og tré og gátfu þær góða raun. Sýndu þær, að skillyrði til trjáræfctar voru nægiiega igóð, eins og allir geita nú séð. Etfitir sitríð sbotfnaði ég svo ákógrækltarfé- lag á Isatfirði, fékfc fu'llorðið fódfc tiil að starfa á fcvöldin í sjá'Lfboðavinnu ag gróðunsetn- inigu í gamalli girðinigu í Tunigudad. Sdðar mei-r, þegar fiullorðna fódkið hætti að vinna í sjálfboðavinnu, félck fjárfiramlag írá bænum til að hatfa um 30—50 böm í vinnu við gróðursetninigu í Tumgu- dal -á sumrira. Og nú er búið að gróðursetja í dadnum um 120 þúsund pdönlbur í 10 fcm girðingu. Þarraa hef ég 'gróður sett sitkagreni, rauðgrerai, blág’-eni, ierki og margar fiumtegundir og adlilt hiefiur sprottið vel' nerraa nonsika skógarfuran, sem hiefur direp- izt atf lúis. Ég hef fieragið því tfram- genigt, að raú er stanfamdi sdcóg arvörður á Vestfjörður, sem hefiur eftirliit með skógrædct. Þegar ég byrjaði var ekki eitt eiraasta barrtré á Vestfjörðum, en raú em þar oodckur ökóig- ræktairfélög og mikið hefur verið gróðursefit. Ég kom á fiót gróðranstöð, sem ég amnaist nú um og hef þar um 20 þúsund trjáplönt- ur. Pódk befur sagt, að ég hafi fórniað mér fyrir skóig- ræktiha, en það er efcfci áliveg rétjt, þvi að á fiuradi skógrædct- arfédagsins mæta jatfnan um 60—80 mamras, sem allir hatfa midcimm áhuga. Bæjianstjóm Isatfjarðar hafiur alltaif verið þesisu startfi hliðhOLl og félag- ið fær hærri styrk íná bæjar- yfiirvöldum em rtofckurt amnað skógræktarfélag á ilamdirau. Og þess vegraa hefur áramigur- inm cxrðið mikili og góður. Ég hef alla tíð verið fiormað ur fédagsims, vegma þess að eraginn fékkst til að talka við af mér, þangað til í fyrra, að Ágúst Leós tófc við og betri maram var efcki hægt að fá í emfoættið. Þamnig að nú er ég laius og get giert hvað sem ég vil Á sextugsatfmæli tniirau gaf ég íélagiinu garðinn minn og aKt í Turagudal, en hef þó afraotaréttimn meðara ég lifi. Danmerkurferðin miú er gjötf til Okkar hjónamna frá ísatfjarðarbæ. Við ætiLum að heimisaafcja ættingja og viini í Danmörku og einniig miun ég ðvedja í tvÆr vikur í Kosrraos, aðsetri heimspöki'félagstns í Danmörfcu, og miun filytja fyr- iriestra um heimspeki og einra ig um vaxtadaiusa bankakerf- ið. Ég er mikill áhugamaður um það og hef ritað marga pésa um það. Þetta kerfi er starfrækt í Dammörfcu og vedt rr nú um 20 millljónium dartskra króna á dag. Það er að fara af sitað í Firan'Iandi, er komið atf stað í Svíþjóð ag Norðrraeran eru að bugleiða það. Þess vegna finrast mér að ÍSliendiinigar æcbu einnig að taika það upp. Bankinn tefcur eniga vexti, heldur aðeiras kostnað og þanraig verður kostraaðuriinn af tíu ára láni karanski aðeiras um 3% á ári. Ég hef ritað tímaritogreinar um þetta, sem bíða birfiingar hér á landi. Ég hef miargar hugmyndir um það, 'sem ég ætla að gera í raæsta lííi. Ég er að skrifa bók, sem er eiras koraar út- koma eða niðunstaðia af ödl- um hinum. 1 herani fjadla ég m. a. um þá breytimigu, sem hetfur orðið á lítfi mírau síð- ustu 25 árin. Ég er alltaf ham ingjusamur, nýt IMsims og glieðst við daiuðann, vegraa þess að ég veit að ég mun end urfæðast. Ég trúi ekki á end- urhoddgun, ég veit að hún er til, vegna þess að ég hetf upp- litfað hana. Maður verður að uppiifa hlutina sjállfiur. Sjálf- stæð hugsun er ekki til, ef maður bara trúiir því sem aðrir segja. Og ég hetf aldirei getað trúað, án þess að raran- safea og upplitfa sjádtfur. Þetta hetfur fært mér þann skilning, sem ég hetf raáð, og raú liifii éig í nokkurs koraar kærteilks- heima vegna þessa.“ Martinus Siimson og Gerða kona hams halda utara á morg ura og korraa aftur heim i byrj un ágúst. Og Martiraus aegir að lokum: „Ég hlakka til að koma atftur heim tiil ísafjarð- ar, því að dásamlegri staður er ekki til á jörðiinni og þar hef ég mætt svo xnikiUi hlýju, vináttu og kærleika, sém hef- ur gefið lífirau mildð giddi. Og svo hlakka ég lifca til að sjá hvemig trjáplönturnar hatfa spjarað sig um sumarið." — sli. Mikill athafna- kraftur hér á Akranesi segir Gylfi ísaksson bæjarstjóri GYLFI fsaksson var nýlega ráð itm bæjarstjóri á Akranesi. — Fréttamaður náði honum á helgi degi eftir undirbúningsfund bæj arst.jómaa-iiiiiair, em bæjarstjom arfundinn sjálfan átti að halda dagiiim «ftir. Þótt áliöið væri taldi bæjar- stjórinn ekki etftir sér að veita kotnufólki eftirfai-anidi upplýs- ingiar: K-IÖIt ALDBAÐRA Nýlega var haldinn fyrsti tfundur vegna tómstundastarfs fyriir aldraða borgara á Akra- raesi. Að þesisari starfsemi standa IX) fiéiög og sarratök hér í bæ og verður unnið að málum með svip uðum hætti og gert er í Reýkja- vífc og Hafnarfirði. Fyrsti fundurinn var haldinn að Hótel Akranesi á uppstign- ingardag. Fyrir horaum stóðu Stúdentafélagið og Hjúfcrunar- kvennafélagið. Verður það þanniig í frEimtiðinrai, að eitt eða tvö félög sjá um hvem fiund. Af öðrum málefnum aldraðra er þess að geta að verið er að uradirbúa byggiingu dvalarheim- iiis. Verður það sameign Akra neskau pstaðar og hreppanna sunnan Skarðsheiðar. Tillögiur um skipan þessara mála munu koma fyrir bæjars'tjórnarfund í byrjun j'úní. Verður þá hafizt handa um teikniragu heimilisins og gerð áætlun um fjármögnun og framkvæmdeukostnað. HAFNARFRAMKVÆMDIR Aðrar helztu framikvæmdir eru hatfnarframkvæmdir. Ráð- gert er að virana fyrir 8—9 millj óndr á áiriinu. Ljúka á við að steypa báitabryggju í innri hötfn inni og fleiri framkvæmdir eru auk þess ráðgerðar. SJÚKRAHÚSMÁL í sjúkrahúsmálum verður unraið fyrir 8—9 miiljönir í ár. Viðbótarbyggirag, sem taka á i notkun árið 1976, skv. 6 áxa áætl un, er orðin fokheld. Fé til henn ar kemur að hluta frá ríkinu, en það á samkvæmt lögum að greiða 60% framkvæmdakostnaðar. 1 ár framkvæmdakostnaðar. Í ár er framlagið 4.6 milljónir. Þarna er um að ræða stækkun, sem kemur í gagnið eftir 5—6 ár og eykst legurými við það um 50—60%. Læknamiðsitöð á sfcv. tiliögum í heilsugæzlu- og heil'brigðismál- um, að koma, og verður hún væratanlega I beinum tengslum við sjúkrahúsið. Ekki er búið að skipuleggja þessi mál til hlítar. Sjúkrahúsið á Akranesi er eina stóra sjúfcrahúsið í kjöir- Gylfi ísaksson bæjarstjóri á Akranesi við Merkigerði, nýju göt una, sem steypa á í sumar. Nýja áiman í sjúkrahúsinu í baksýn. dæmirau með 63 rúiraum, og nýt- ing mjög góð, eða yfir 100%. Fimm lætoraar starfa þar. EliLiheimilið, sem mjög er kom- ið tiil ára simna er ekki í nein- um tengislum við sjúkrahúsið, og hlutverki þess venður lokið, er hið nýja riis. Ekki hefur verið ákveðið, hve fyrsti áfangi þess verður stór. Til heilbrigðismála er framlag bæjarins aðallega til byggingar sjúkrahússina. Það eru 2% millj ón í ár. Heilsuverndarstöð er í sambamdi við sjúkrahúsiið. Framlag til hennar er að Ys frá bænum, % frá ríkinu og % frá sjúkrasamlaginu. Framlag bæjar iras í ár er 200.000.- Framlag bæjarins til sjúkra- hússins er 380 þús. kr. en að öðru leyti koma rekstrartekj.ur til sjúkrahússins aðallega af dag gjöldum. Sjúkrabifireið er einn- iig rekin á staðnum, Áttatiu manns starfa við sjúkrahúsið. STEYPTAR GÖTUR Sementsverksmiðjan hjádpar til við gatnagerð með tiltölulega hagstæðum lánum. Hafa þau numið 2—300.000 kr. á ári. Fram lag bæjarins til gatnagerðar í fyrra var 4,6 miilj. og núraa er það 3 millj. Gert er ráð fyrir að steypa nýja götu, Merkigerði, sem liggur meðfram sjúkrahús- inu. Malbikun höfum við ekki fieng izt við, vegna þess, að það væri of dýrt fyrir' lítið bæjarfélag að koma upp tækjabúnaði til þess, eins og Reykjavlk og Akureyri hafa gert. Kostnaður við steypu er sára- Litill miðað við þetta og höfum við því haldið okkur við hanau Framli. á bis. 19

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.