Lesbók Morgunblaðsins

Ulloq
Ataaseq assigiiaat ilaat
Saqqummersitaq pingaarneq:

Lesbók Morgunblaðsins - 08.07.2000, Qupperneq 12

Lesbók Morgunblaðsins - 08.07.2000, Qupperneq 12
GUÐMUNDUR BERGSSON 'v/. Ljósm/nd/Gísli Sigurðsson Miðsandur á HvalQaróarströnd. Minjar um herstöó og heillegasta braggahverfi sem eftir er á landinu. Þyrill og Botnsúlur í baksýn. MEÐ ÚTIVIST í HVALFIRÐI Ljósmynd /Gísli Sigurðsson Innri hluti Hvalfjaróar. Útsýni yfir Hvammsvík, Botnsúlur í baksýn. EFTIRÖNNU SOFFÍU ÓSKARSDÓTTUR Hvalfjörður er eitt af þeim svæðum í nágrenni þéttbýl- isins við Faxaflóa sem gefa nánast ótæmandi tækifæri til að njóta náttúrunnar með hollri og góðri útivist fyrir alla fjölskylduna. Hvalfjörður heitir eftir illhveli nokkru öllum grimmara sem grandaði m.a. tveim prestssonum frá Saurbæ á Hval- fjarðarströnd. Presturinn sem var orðinn gamall og blindur ieiddi hvalinn upp Botnsá upp í Hval- vatn og þar segir sag- an að lengi hafi verið hægt að sjá hvalbein rekin undir Hvalfell- inu. Fjörðurinn var frægur áður fyrir fiskigengd og fuglalíf og má þar nefna „Síldar- hlaupið mikla“ - 1947-48 -þegar fjörðurinn var fullur af síld sem nánast mátti ausa upp með háfi. Þrátt fyrir að íslendingar hafi um aldir ekki notað síld til annars en beitu bendir margt til þess að ennþá fyrr hafi sfldin verið talin ágætis matur, ekki síður en á uppruna- slóðum okkar á Norðurlöndunum. Ornefnið Sfldarmannagötur upp frá Botni í Hvalfirði yfir í Skorradal bendir til þess að þangað hafi oftar verið sótt sfld þótt ekki séu til um það beinar sagnir. Auðveld og skemmtileg ganga er um Síldar- mannagötumar. Þægilegast er að hefja göng- una við gamalt malamám þar sem vegurinn beygir út fjörðinn að norðanverðu. Þá er fljót- lega komið á nokkuð glögga götu sem liggur í sneiðingum upp brattann. Þegar upp kemur liggur gatan skýr eftir Botnsheiðinni og er auðvelt að fylgja henni yfir á brún Skorradals. Sjálfsagt er að huga að ömefnum sem við blasa og þeim sögum sem með fylgja. Hvalfell- ið er til austurs en þar lá úti Arnes Pálsson sem seinna var með Fjalla-Eyvindi. Norðar má sjá Kvígindisfell þar sem þeir áttust við Glúmur Ragabróðir og Þjóstólfur fóstri Hall- gerðar langbrókar, svo sem segir frá í Njálu. Einnig sér á fjallið Veggi þar sem kerling nokkur varð úti eftir að hafa neitað karlmannshjálp yfir læk. Seinna héldu til á þessum slóðum varðmenn sem koma áttu í veg fyrir að sauðfé gengi milli landshluta og flytti með sér skaðræðissjúkdóminn fjárkláða. Menn með sfldarbyrði á baki gengu bein- ustu og torfæruminnstu leið milli staða enda náttúruskoðun að nauðsynjalausu ónytjastarf að mati forfeðranna. Nútímaferðalangurinn vill aftur á móti skoða land og njóta náttúru, því göngum við vestur brúnina á Þyrlinum þar til komið er fram á hamarinn yfir Litlasandi. Hér er við hæfi að staldra við og njóta út- sýnisins og ekki er úr vegi að rifja upp söguna af Herði Grímkelssyni, hinum lánlitla foringja ribbaldaflokksins í Geirshólma og Helgu Jarlsdóttur konu hans. Hér getum við litið nið- ur eftir Helguskarði en upp þessa þröngu og bröttu klettaskoru fór hún með syni sína tvo í rigningu og haustmyrkri eftir að hafa synt með þá frá hólmanum til lands. Af klettasnösunum framan í Þyrlinum er skemmtileg og þægileg ganga inn eftir brún- unum og inn á Sfldarmannagöturnar á nýjan leik eða áfram beint að Indriðastöðum hafi sagan fengið að leika sér áfram í hugskoti göngumanna. Fyrir þá sem ekki hafa tök á að ganga alla leið í Skorradal er skemmtileg leið niður á Lit- lasand úr kverkinni innan við Þyrilinn. Þá þarf að stikla Bláskeggsána ofan við brekkubrún- ina og er það oftast auðvelt. Á leið ofan brekk- una og niður með ánni getur verið þess virði að staldra við og skoða steina við fætur sér. Munið bara að fallegur steinn er oftast falleg- astur þar sem hann fannst. Þar safnar hann ekki ryki og verður sporgöngumönnum okkar jafn mikið augnayndi og okkur. Gamla brúin yfir Bláskeggsána er minnis- varði frá fyrstu árum bflaaldar og ekki er úr vegi að ganga fram á klettinn ofan við hval- stöðina og hugleiða hvaða hlutverki náttúru- vernd og náttúrunytjar gegna í nútímaþjóðfé- lagi. Ekki er síður að mörgu að hyggja á göngu inn Hvalfjarðarströndina þar sem far- kosturinn bíður. únvisT ril fialta í 25 ih Á ÞÚFU- BJARGI Peir eru illskeyttir undir Jökli og ekki skortir þá þrótt þeir kveða, Kölska í kútinn um kolsvarta vetrarnótt. í suðvestan svarra veðri sátu þeir brúninni hjá náttlangt Kolbeinn og Kölski ogkváðust a 11 rösklega á. Brimið við bergið stynur við brúnina vindurinn hvín máninn ískýjunum mókir og milli éljanna skín. Það léttir aðeins í lofti lítið við Kolbeinn hlær kastar stöku á Kölska sem hvergi botnað fær. Kölski erhvergi smeykur keikur á brúninni stóð smástund á hægri hófnum á halanum logaði glóð. Afbrúninni brá hann sér niður í brimsins iðuköst Kolbeinn sá hann þar synda ísjónum varglóandi röst. Á nóttina langt var liðið því lengi dvaldi þeim tveim Kolbeinn skjálfandi ogskelfdur skjögraði áleiðis heim. JÓHANN GUÐNI REYNISSON HVAÐ SÉRÐU SÓL? Hvað sérðu, sól, erhnígur þú ísæ? Sestu þá og vekur barn af blundi? Strýkur væran hvarm íhvítri kyrrð á hvílubeði í tærum drauma- lundi? Eða sérðu blóð, er berjast manna börn, biturð, eymd og vonleysi í stríði? Er það Guð sem helgar hörmung þá, himnafaðir vorí svörtu híði? Og sérðu hvernig lýsir manns- ins ljós á lævísinnar ámátlegu syndir? Og sérðu það, sem hentarað hafa byrgt, svo hverfi illa þvegnar manna- myndir. Höfundurinn er (orstöðumaður upp- lýsinga- og kynningarmóla hjó Hafnar- fjarðarbæ. 1 2 LESBÓK MORGUNBLAÐSINS - MENNING/LISTIR 8. JÚLÍ 2000

x

Lesbók Morgunblaðsins

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Lesbók Morgunblaðsins
https://timarit.is/publication/288

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.