Lesbók Morgunblaðsins - 26.04.1997, Blaðsíða 14

m

MATVÆLI seld og fatnaður saumaður úti á götu. Hér eru kannski aðeins 2-3 fermetrar til umráða en þeir eru nýttir til hins ýtrasta
44 Ji!
4 i —j—

i i !
L
ATVINNUREKSTURINN býr ekki alltaf við stórfenglega aðstöðu, kannski eitt frumstætt borð og nokkra stamþa, potta eða tunnu. Þarna eru engu að síður búin til góð og ódýr matvæli.
VETUR í Peking.
sturtuna á fullt og sprautaði yfir allt í bað-
herberginu, veggi, gólf, baðkar, salerni,
handklæði - brosti síðan út að eyrum. Verk-
inu var lokið. Hér er ekki til siðs að þurrka
vatnið af, það hverfur sjálft! Gólfið var jafn
óhreint eftir sem áður. Ég gafst upp. Þreif
fagurgrænu plastskóna vandlega. Notaði
þá eftirleiðis. Leiddi hjá mér öll óhreinindi.
Setti helst ekki upp gleraugun. Ryksugur
voru hvergi sjáanlegar, en stúlkurnar sóp-
uðu samviskusamlega með bastvendi dag-
lega. Svona fallegum brosmildum stúlkum
getur maður fyrirgefið allt. Kannski gæti
ég kennt hreinlæti á vegum Sameinuðu þjóð-
anna einhvern tíma seinna?
Fyrsta daginn hætti ég mér ekki langt.
Gekk meðfram löngum áveituskurði. Fann
dálítinn grænmetismarkað þar sem tómatar,
kál, laukar (margar tegundir), egg, fiskar
á stærð við síld, chili, paprika og ferskjur
voru á boðstólum. Fann líka litla búðarholu
sem seldi drykki og sígarettur. Keypti tvær
kínverskar bjórflöskur (aðeins 25 krónur
fyrir hálfan lítra) og bar heim í ísskápinn.
Aldrei varð bjórinn samt jökulkaldur. Kost-
aði það Ástralann minn ómældar þjáningar.
Næstu daga uppgötvaði ég að aðeins tíu
mínútna gangur var til þorpsins sjálfs. Og
meðan bóndi minn hamaðist við kennsluna
í 33 stiga hita og raka í óloftkældri kennslu-
stofu (ioftkælitæki biðu uppsetningar) virti
ég fyrir mér lífíð í þorpinu. Notaði augu og
eyru þótt ekki skildi ég orð af því sem sagt
var. Þarna iðaði allt af lífi kvölds og morgna.
Þarna var landbúnaðarháskóli og fjöldi ungs
fólks á ferli. í mesta hitanum um hádegið
hvíldist fólk þó og var ég ekki lengi að til-
einka mér þá reglu. Oftar en ekki var mér
boðið sæti á lágum trékolli. Þessi mjaltakoll-
ar, eins og ég nefndi þá, eru svo mjóir að
vandi er að halda jafnvæginu. Eitt sinn var
mér lánaður blævængur - það skipti þetta
indæla fólk máli að mér Iiði sem best í þessu
framandi umhverfi. Rúmbotnar voru sums
staðar notaðir sem söluborð. Reiðhjólabjöllur
klingdu í sífellu, stöku vélhjól stritaðist við
að komast leiðar sinnar. Ávextir í bastkörf-
um, kínverskt rokk á snældum. Móðir með
bam á bijósti að selja hárskraut, varaliti
o.fl. Ungur listamaður að selja tréflautur.
Fólk starir á þessa framandi veru.
Skuggsælt stræti, tré beggja vegna, fjör-
ugur lyklasmiður með gleraugu, bláa svuntu
og í hvítri nærskyrtu undir, gerir við plast-
töskur og plastskó (leðurvörur eru afar dýr-
ar). Bleikt djús í plastpokum dmkkið með
röri eftir að horn hefur verið klippt af. Upp-
stoppaðir bijóstahaldarar, bækur á borði,
m.a. Hamlet á kínversku. Leikföng og eld-
húsáhöld úr plasti. Sérstakt veitingahúsa-
stræti þar sem matreitt er á stundinni,
plastdúkar á borðum. Stemmningin minnir
á 17. júní heima. Reiðhjól hallast upp að
hveiju tré. Nýjar verslanir teknar að kræla
á sér. Þar sem viðskiptavinir ganga inn og
eru afgreiddir yfir búðarborð. Allt í einu í
öllu öngþveitinu birtist karlangi sem er að
tala í farsíma! Ýmsar þjóðfélagsbreytingar
nálgast óðfluga. Eftir örfá ár verður þetta
„veröld sem var“.
Eftir nokkra daga vandist fólk því að ég
væri þarna á sveimi, en á þessum stað er
fólk með blá augu og ljóst yfirlit eins sjald-
séð og hvítir hrafnar. Vissulega var starað,
en sú hjátrú að gæfa fylgdi því að snerta
ljóshærða manneskju var ekki fyrir hendi
eins og var á Jövu. Seinni vikuna dró ég
fram myndavélina og það var eins og við
manninn mælt, allir vildu láta mynda sig.
Það er sama hvar maður er, Aleppo í Sýr-
landi, Jövu, Kína - fólk vill helst læra á
myndavélina líka.
Þarna býr óspillt fólk, ákaflega vinsam-
legt og hjálplegt. Með ólíkindum hve maður
komst langt með brosi, því að geta boðið
góðan dag eða geta sagt þökk fyrir á tungu-
málinu þeirra. Verst var að geta ekki keypt
aðrar veitingar en gos eða bjór í flöskum.
Slíkt getur verið varasamt, því vatnið er
mengað og hreinlæti ábótavant. Iæirtau á
útviveitingastöðunum er ekki þurrkað. Byij-
uðu Kínveijarnir sjálfir æviniega á því að
þurrka glösin, pijónana eða skálarnar með
pappírsþurrkum. Aldrei óttaðist ég um ör-
yggi mitt en hins vegar varð mér um og ó
þegar ég gekk fram á mann á sundi nokkru
sem var að slátra tveimur grísum. Kyrti
hann þá með leðuról. Dauðahrinurnar eltu
mig ekki aðeins út göngin heldur í marga
daga. í þessum sömu göngum sat stundum
spámaður og þegar kínverskur vinur minn
fór með mér í göngu einn daginn bað ég
hann að túlka. Spámaðurinn lét mig kasta
upp skildingum á rauðum klúti með fornum
merkjum og las í hægra lófa mér. Ekki
vantaði fögur orð. Hamingja í formi peninga
átti að koma til mín úr norðvestri, lífið yrði
betra og betra. Maður borgar bara fyrir ef
spádómurinn er góður og því meira eftir
því sem hann er betri!
Á kvöldin ríkti sérsakt andrúmsloft í þorp-
inu. Flestir dvöldu úti við. Drekaflugur á
lofti. Ekkert sjónvarp til þess að loka sig
af með. Drengur situr og snæðir kvöldverð
á rúmstæðinu sínu. Þegar kemur að hátta-
tíma er rúmstæðið fiutt inn. Fólk spjallar
og hlær, fær sér matarbita, te eða ölglas -
hér kemur fólk enn hvert öðru við.
Við starfsmannahús rannsóknarstofnun-
arinnar er malbikaður körfuboltavöllur.
Stundum er þar ungt fólk sem leikur badm-
ington í rökkrinu. Síðdegis iðkar eldra fólk-
ið þar líkamsæfingar við tónlist. Á föstu-
dags- og laugardagskvöldum er dansað við
kínverska danstónlist. Börnin fá ævinlega
að vera með. Flestallir dansa. Ungu stúlk-
urnar eru einkar snyrtilega og fallega
klæddar. Ungu mennirnir í hreinum skyrtum
og síðbuxum. Stendur parið alveg kyrrt
áður en fyrsta danssporið er stigið. Kínveij-
ar dansa listavel og auðvelt reyndist að
fylgja herrunum eftir.
Síðasta kvöldið var okkur boðið heim til
ungra hjóna. Heimilið var tandurheint og
fallegt. Margir gómsætir réttir á borðum.
Kveðjustundin reyndist erfið en minningarn-
ar standa óhagganlegar.
Eignist maður kínverskan vin á maður
hann til æviloka.
Höfundurinn býr í Ástralíu.
14 LESBÓK MORGUNBLAÐSINS ~ MENNING/LISTIR 26. APRÍL1997