Lesbók Morgunblaðsins - 06.10.1979, Blaðsíða 6

Ingölfur Jönsson
frö Prestsbakka
ROBERT
BURNS
Á slóöum Burns
er birta og regn
og bók viö bók
á bak viö gler
og andi skáldsins
er enn á ferö
hans óöur er
af þeirri gerö,
aö þar sem er
hans þjóö á ferö
um þagnarskóg
veröa vonir til
og vængjuö birtast
þér viökvæm Ijóö,
uns harpan hans
er harpan þín
þitt hjartablóö.
Jön P. Ragnarsson
ÁÁRI
BARNSINS
Á nöktu leirgólfi
liggja kornabörn
og bíöa óþreyjufull eftir
brauömolum frá í gær.
Úr kornhlööum ríkisins
fæst ekkert
nema fóöur
í fallbyssukjafta lífvaröarins.
Á nöktu leirgólfi
leika eldri börnin sér ekki
að barnagullum Sameinuöu
þjóöanna:
Þeirra leikur er
aö kreppa litlu hnefana
um handfylli af ímynduöu korni.
©
v \ í
Um mitt sumar átti ég sem oftar
erindi í kaupfélagiö mitt 6 Sval-
baröseyri. Þaö var einn þeirra uf-
bvöíu daga þessa sólarlausa sumars
6 Norðurlandi, þegar menn urðu að
draga fram vetrarflíkur til skjóls
gegn norðangjóstri og nepju. Næð-
ingurinn dró suddaaiæður úr lagð-
síöum dumbungsskýjum niður yfir
Vaðlaheiði miöja, svo ekki sást
Hólabrún með Dagmáiahói, hvað þá
Sólheimaborg, þar sem rishár Út-
garður Menntaskólans á Akureyri er
endurborinn. Raunar er alltaf frem-
ur uppörvandi aö koma á Sval-
barðseyri, því hún er staður mikilla
framkvæmda og samhyggju stór-
huga samvinnumanna, þar sem
áhuginn Ijómar af hverju andliti,
hamarshöggin kveóa við og hver
bygging rís af annárri. Þetta blasir
þeim mun betur við þar, en víða
annars staðar, að fyrir fáeinum
árum sýndist þetta fremur daufleg-
ur staður. Þá sér og vel yfir, þegar
sveigt er af þjóðveginum niður
bratta brekku niður ó eyrina. Þenn-
an hrollkalda sumardag stöövaði ég
bílinn minn við bensíntankinn fram-
an við kaupfélagið og í sama mund
bar þar að roskinn mann á dráttar-
vél. Við heilsuöumst, þegar hann
var stiginn niður af vélinni. Hann
hryllti sig og bölvaði tíðarfarinu
hressilega og bætti við: — Þú
fyrirgefur nú orðbragðið, prestur
minn, en hvað er hægt að segja
annað í þessum asskotans noröan-
garra og bévítans þurrkleysinu.
Mér varð það helst til svars, að
ekki væri nú öll nótt úti enn og
vitnaði í valinkunnan spámann af
Húsavík, sem lofaði okkur einmuna
blíðu innan skamms. Svo hefði ég
aldrei heyrt, að aá gamli væri
vænlegur til ákalls, þegar við þráum
aukna birtu og blíðviöri.
— Æi, það kann að vera, ansaði
karl, — en myrkrahöfðinginn virðist
nú helst vera í kallfæri um þeaaar
mundir, eins og öllu er komiö í
þessu vosæla landi.
Ég reyndi að slá á lóttari strengi
og minntist á það, að svo langt væri
um liðið aíðan við hittumst síðast,
til þeaa að spjalla saman að ráði, að
á því tímabili hefðu orðið stjórn-
arskipti í landinu. Þar sem ég hugði
hann hugprúðan framsóknarmann,
bjóst ég nú við að brúnin myndi
fremur iyftast á honum, svo óg
bætti við: — Já, það hefur heldur
betur orðið breyting á, síðan við
sátum á útsæðiskössunum sunnan
undir vegg í fyrrasumar og gáfum
okkur tíma til aó skrafa.
— Er það? Ekki hef ég orðið var
við það, ansaði bóndi snöggt.
— Ég só enga breytingu, nema
þá til hins verra. Þessir vinstri
bjálfar eru eins og óvitar. Hvar eru
ungu mennirnir, sem öllu ætluðu að
breyta til hins betra? Það virðist
sannarlega úr þeim allur vindur. Ég
er löngu hættur að opna fyrir
útvarpsfréttir eða að blaða í Tíman-
um, þvíþað kemur manni einungis í
vont skap.
í þessum svifum kom Kristján
málari Benediktsson út úr kaupfél-
aginu með málningarrúllu í hendi.
Hann nam staðar, þegar hann
heyrði yfirlýsingu bóndans og sagði:
— Úr því þú ert hættur að lesa
Tímann, þá verð ég að lofa þér að
heyra nýjustu fróttir úr þeim her-
búðum:
Fjármálastjórn er fullkomnuð senn,
nú fylltu þeir verðbólgupokann.
í hausnum á Tómasi hringsólar enn
horngrýtis Austfjarðaþokan.
Nú var einhver kominn til þess að
afgreiða bensínið, svo talið féll
niður. Þegar ég hafði lokið erindum
í kaupfélaginu og ók upp brekkuna
framhjá höfuðbólinu Svalbarði með
hundrað kúa fjósi næst veginum á
hægri hönd, en til vinstri gat að líta
raðir nýrra einbýlishúsa, þá flaug
mér í hug, hvað tímarnir eru undar-
legir. Það er kvartað og bölvað og
allir eru á einu máli um það, að
þjóðfélagið só að sigla í strand. Og
viðbrögð fjöldans gagnvart stjórn-
málamönnum eru gjarnan þau, að
aegja að þeir viti ekkert í sinn haus
eða þeir lofi og svíki, Ijúgi og blekki.
Á mig leitaði sú spurn, hvort ástæða
þessi sé ekki fáfræði okkar flestra
um gang stjórnmálanna. Almenn-
ingur nennir ekki að fylgjast með
því, sem er að gerast. Og stjórn-
málamennirnir færa sér það í nyt.
Menn hafa miklu meirí áhuga fyrir
því, hvort Ólafur Jóhannesson bros-
ir út í annað munnvikið í sjónvarp-
inu, heldur en að komast að raun
um, hvað fólst í efnahagsfrumvarpi
hans. Æi, það var alltof flókið. Þau
pólitísku mistök hans, að halda
áfram stjórnarforystu, eftir að um-
rætt frumvarp hafði verið rúið öllum
nýtilegum áformum, í stað þess að
segja af sór og enda ferilinn með
reisn, fór fyrír ofan garð og neðan
hjá flestum. Það sem máli skiptir fer
þannig fram hjá alltof mörgum.
Og þess er vandlega gætt, að gera
skilgreiningar á efnahagsstöðunni
svo flóknar, að engum só helst fært
að átta sig á henni. Stundum læðist
að manni grunur, að sérfræðingarn-
ir kunni a.m.k. ekki lausnir og
útreikningana utanbókar. Menn
bölva verðbólgunni, en segja, að án
hennar geti þeir ekki eignast það,
sem hugurinn girnist mest: íbúð, bíl
og þau þægindi, sem þeir krefjast
sér til handa. Stjórnmálamennirnir
eiga að berjast af hörku gegn
ástandi, sem meiri hluti lands-
manna vill ekki innst inni að breyt-
ist, en segir þeim þó að breyta.
Haltu mórl Slepptu mérí er þjóð-
söngurinn nýi. Sannarlega eru al-
þingismenn ekki öfundsverðir. Er
hægt að hugsa sér átakanlegra
óraunsæi og grátbroslegri viðbrögð
á miklum upplýsingatímum há-
þróaðra vísinda. Það þættu háska-
leg trúarbrögö, sem flyttu þvílíkan
boöskap og hætt er við að þeim yrði
brugöiö um viðbjóöslega hræsni.
Sannarlega er nauðsynlegt að
breyta fleiri þáttum í þjóðlífi og
mannlífi en efnahagsmálum, til
þess að vænta megi raunhæfra
breytinga til batnaðar. Ekki er ólík-
legt, að sá sem harðast vó að
hræsninni, myndi nú segja við
okkur öll: „Enginn leggur bót af
óþæfðum dúk á gamalt fat, því
bótin nemur af fatinu og verður af
verri rifall Hugarfarið þarf að end-
urnýja frá rótum og í stað þess að
bölva ástandinu út í loftið, þurfum
við að glæða almennan fróðleiks-
áhuga, þannig að eðlilegra sam-
band takist við fulltrúa okkar á
Alþingi og þeir hætti að umgangast
okkur eina og fávís, áhugalítil börn.
Bolli Gústafsson,
í Laufási.