Lesbók Morgunblaðsins - 26.05.1979, Blaðsíða 6
Imbakassinn tekur breytingum eins og annað. —
Gervihnettir og myndsegulbönd eru til dæmis meðal þess,
sem gera hinum almenna sjónvarpsáhorfanda kleift í sí-
fellt ríkari mæli að ráða sjálfur hvað hann horfir á — og
hvenær hann gerir það.
NNAR
Þetta eru Bandaríkin og ártalið er
1985, sjónvarp8áhor(endahópurinn er
ósköp venjulegur og pekktist áður undir
nafninu „heimili". Þegar CBS-stöðin
hefur lokiö útsendingu kvöldfréttanna
og hverfur af 84 pumlunga skjánum,
stillir faðirinn á næstu Þrásendingarstöö
og fær sér aftur sæti, til að horfa á
„Okindina 4“. Enginn hefur neitt við Það
að athuga, Því hver og einn í hópnum
hefur pegar valið sér sína eigin stöð til
að horfa á.
í einkaherbergi sínu hefur mamma
sett í gang myndsegulbandiö sitt og
horfiö á Spápuóperuna, sem hún missti
af í síðustu viku. Eftir pað horfir hún á
mynd af síðustu ferð fjölskyldunnar í
Disneyland, sem Þau tóku sjálf.
Uppi á lofti hefur Sissy sett plötu á
spilara, sem tengdur er skjánum hennar
og par horfir hún á síöustu myndina,
sem fékk verðlaun síðasta mánaðar hjá
„Áglápendaklúbbnum“.
Niðri í skálanum, er sonurinn orðinn
leiður á tennis og skiptir yfir á fótbolta.
Allt í einu kemur Þulurinn fram og spyr
áhorfendur álits á vissum atriðum leiks-
ins og framhaldinu. Meö Því að ýta á
nokkra hnappa á smátæki gefur sonur-
inn svar viö spurningunni. Svarið fer
beint til tölvu stöövarinnar, og svo fer,
að sonur litli hefur haft á réttu aö standa
um gang leiksins.
Að vera
eigin sjónvarpsstjóri
Nákvæmlega eins og það var árið 1979
hefur fjölskyldan sest niður og horft á
sjónvarp kvöldsins. Þó er enginn lengur
háður því, hvað stóru stöðvarnar þrjár
(ABC, CBS og NBC) hafa fram að færa á
skjáinn. Það er komin frelsisöld áhorfand-
ans, sá tími, þegar sérhver bandaríkja-
maður hefur við höndina tæki til að verða,
í bókstaflegri merkingu, sinn eigin sjón-
varpsstjóri.
Nú þarf enginn aö spyrja lengur „Er
nokkuð sérstakt í sjónvarpinu í kvöld?“
Spurningin er nú þessi: „Hvað eigum við
að sýna í sjónvarpinu í kvöld?“ Og
möguleikarnir verða ótal margir. Að
minnsta kosti eru þetta lýsingar á framtíð-
inni, sem nýlega hafa komið fram hjá
þeim, sem bjartsýnastir eru á framvindu
mála í þessum efnum. Efasemdamenn á
hinn bóginn benda á, að slíkar hillingar
voru líka á lofti í sambandi við þrívíddar-
kvikmyndir og sjónvarpssímann fyrir
nokkrum árum, en lítið hefur skeð í þeim
málum eins og allir vita. Þeir eru á sama
hátt efins í, að þessir spádómar rætist
svona fljótt á þann áhrifamikla hátt, sem
ofangreind lýsing vildi vera láta.
Þó svo að mest af þessum sérstæða
tæknibúnaði hafi þegar verið framleiddur,
sjá allir fram á ótal Ijón á veginum, s.s.
gífurlegan kostnað, erfiða markaðsöflun
og útbreiðslu og ekki sízt: með hvaöa
sýningarefni á að mata óskapnaðinn.
Eitt eru þó ailir sérfróðir sjónvarps-
menn sammála um: þegar sjónvarps-
tæknin er komin í hendur næstu kynslóð-
ar, munu gífurlegar breytingar og framfar-
ir hafa átt sér stað.
í framtíðinni veröur sjónvarpsmyndinni varpað á vegg, eða öllu heldur á sérstakan skerm, sem gæti oröið miklu stærri
en sá, sem hér sést og jafnvel náö yfir heilan vegg.
Eins og iðnbylting 19. aldar
Jafnvel svo fróður maöur sem Lionel
Van Deerlen, formaöur í fjölmiðlanefnd
Hvíta hússins, segir, að hinir nýju sýning-
armöguleikar muni breyta, ekki aðeins
sjónvarpsmálum, heldur einnig lífi Banda-
ríkjamanna, á eins róttækan hátt og
iðnbylting nítjándu aldar. Að nokkru leiti
er þessi breyting komin nokkuð áleiðis.
Nærri fimmta hvert sjónvarpsheimili
fær nú beinar sendingar með þræði frá
stöðvum, sem selja áskrift að slíkri
þjónustu, en fyrir áratug síðan voru slíkar
sendingar aðeins til eins af hverjum 25
heimila, sem höfðu sjónvarp. Nú er það
um 1,6 milljón neytenda, sem mánaðar-
iega moka út fé fyrir sérstakar þráðsend-
ingar. Aðallega eru það frumsýndar
Hollywoodkvikmyndir, sem þeir fá, en
möguleikar til sendinga á hvers konar
öðru efni eru ótæmandi. Flestar þessara
stöðva eru lausar við auglýsingar.
Stærsta átakið í þessa átt er nú gert í
Columbus í Ohio. Þetta kerfi, sem nefnist
Qube, gerir áhorfendum fært að tala til
tækja sinna með sérstökum rafeindabún-
aði og t.d. svara þannig spurningum um
einstaka skemmtikrafta, stjórnmálamenn
o.s.frv. Svipuð tilraun, en smærri í sniö-
um, er einnig á ferðinni í Berks County!
Pennsilvaniu, þar sem nemendur geta
talað við kennara sína og eldri borgarar á
elliheimilum geta haldið úppi samræðum
við framámenn í bænum.
Þó þetta tvíátta sjónvarpskerfi sé
ennþá langt undan, er annað kerfi greini-
lega komið endanlega á markaöinn: það