Lesbók Morgunblaðsins

Ulloq
Ataaseq assigiiaat ilaat
Saqqummersitaq pingaarneq:

Lesbók Morgunblaðsins - 15.05.1978, Qupperneq 11

Lesbók Morgunblaðsins - 15.05.1978, Qupperneq 11
Um höfundinn Greinarhöfundurinn, Þórdís Guðjónsdóttir er fædd og uppalin í Reykjavík. Foreldrar hennar eru Kristjana Jónsdóttir og Guðjón Einarsson, en Þórdís ólst upp hjá móður sinni og stjúpföður, Stefáni Karlssyr.i frá Vestmannaeyjum. Árið 1956 giftist hún enskum hljómlistarmanni, Danald Walker, flutti til Englands og þau hjónin hafa búið þar síðan. Þórdís lærði síðar hjúkrun og hefúr unnið sem hjúkrunar- kona jafnframt heimilisstörfum. I tómstundum sínum hefur hún lítið eitt fengist við að skrifa. I. SouthpoTt í Merseyside, þar sem hún býr, er Þórdís raunar þekkt sem Mrs T. Walker. Hún kveðst aungvu að síður kjósa að skrifa undir sínu íslenzka nafni. „Mér finnst heimskulegt" segir hún, „að þurfa að skipta um nafn, þegar maður giftir sig. Ef til vill er það svolítill rauðsokkuandi, eða kannski Víkings- lækjarættin, sem segir til sín“. Og að lokum segir hún í stuttu bréfkorni: „Ég hlakka til að koma heim í sumar eins og barn hlakkar til jólanna“. 16-ándi ágúst 1973. Ég ligg á fljótsbakka í glaða sól. Mér hefur tekist hið næstum ómögulega, að finna friðsælan staö. Að vísu fara gönguhróflar framhjá mér annað slagið; þeir bjóða góðann daginn um leið og þeir skálma áfram með löngum reglubundnum skrefum, sumir bæta við einhverju um veðrið en aðrir bara gjóta til mín augunum og í sviþ þeirra er sambland af undrun og ótta eftilvill svolítil forvitni eins og þegar maður horfir á geöbilaö fólk. Þetta gönguglaöa fólk er ýmist að koma ofan af fjöllum eða á leiö þangaö, þeirra hamingja er að klifra sem flesta og hæsta tinda, mín að liggja flötum beinum í háu graSi á bakkanum á lygnu fljóti og fá að vera í friöi. Þeim hlýtur að finnast að kona sem er ein síns liðs og les bók eða liggur á bakinu og gónir uþþ í himininn hljóti að vera í meira lagi undarleg. Þetta fólk er allavega klætt en alit á það þó sameiginlegt þunga gönguskó og þykka sokka gyrta utanyfir buxnaskálm- arnar. Flestir hafa einhver pottlok á höföinu og sumir halda á göngupriki, líkt þeim sem gamalt fólk notar til að styöja sig við, allir bera einhvert hafurtask í þoka. Söfnuöur þessi tilheyrir stórum hópi fólks sem notar hverja sína frístund til aö klifra upp um fjöll og firnindi til að kófsvitna í sólskini og rennblotna í grárri súldinni þegar svo ber undir. En ég, ég tilheyri ekki neinum. Mér finnst bara gaman að horfa á lygnt fljótiö og hlusta á fuglana sem syngja í trjánum. Það vaxa stór tré á stangli á fljóts- bakkanum, sum eru há og beinvaxin og breiöa tignarlega úr krónum sínum önnur eru kræklótt og sum teygja greinarnar með þungu, dökku laufinu hálfa leið yfir fljótið og mynda svala skugga á yfirborði vatnsins. Ég nýt dýrö sumardagsins í ríkum mæli, samt vantar eitthvað á. Hugurinn er heima á gamla Fróni. Að vitum mínum berst þung lykt af rökum jarðvegi og rotnandi laufi, sem líkist ekkert sætum ilminum úr íslenskum lyngmó. Það baular kýr í fjarska, baul hennar er geðvonskulegt og í því er eitthvað sem líkist tómahljóði, ekkert líkt baulinu í kúnum heima sem er djúpt og hljómfagurt og fullt af angurværð og visku. Þaö er hópur af þeim á beit handan við ána þær eru allar eins og steyptar í sama mótið; allar svart og hvítskjöldóttar. Það er engin furða þó þær séu önuglyndar þær hafa engin einstaklingseinkenni, þær eru allar nákvæmlega eins og mér detta í hug húsin í götunni í smábænum þar sem ég bý, þau eru öll nákvæmlega eins og gætu hæglega hafa komið hrökkvandi í hundraðatali eins og karamellur út úr pökkunarvél. En þaö var ekki meiningin þegar ég byrjaði á þessu þári að segja frá því hvernig enskar beljur baula eða aö lýsa útlenskri húsagerðarlist. Hugurinn er á sveimi í íslenskri sveit og þessa stundina í Mosfellssveitinni, orsökin óefað sú aö ég er að enda við að lesa Innansveitarkron- „KANN NOKKUR AÐ META ÞAÐ SEM HANN HEFUR HÉR?” iku, sem hún föðursystir mín gaf mér í veganesti aö endaðri stuttri heimsókn eftir átta ára fjarveru frá fööurlandinu og það var þessi ferð sem ég ætlaöi að segja frá. Ég ákvaö með mjög stuttum fyrirvara að fara í þessa ferð og fór þessvegna að mestu leiti óundirbúin, en þaö er þannig sem allar ferðir ættu að vera farnar. Það fer auövitaö óhjákvæmilega eins og fór fyrir mér, aö farið er meö fullar töskur af fatnaöi og allskonar dóti sem maöur þarf á að halda. En ánægjan verður margföld ef þú hefur ekki tíma til að byggja upp vörn gegn allskonar geðhrifum sem fólk verður fyrir á ferðalögum. Það var ekki eingöngu af því að ættingjarnir gerðu allt sem hægt var að gera til að þessi ferð yrði mér ógleyman- leg og var ekki bara af því að ég hafði ekki komið heim í átta ár, þó að sjálfsögðu þetta hvorttveggja ætti sterkan þátt í því að þessi heimsókn mín líktist æfintýri. Aðal ástæöan var, aö ég hafði ekki tíma til að velta því fyrir mér hvernig mér mundi veröa viö, engan tíma til að bollaleggja fyrirfram hvort mér mundi líka allar breytingarnar, sem mér hafði verið sagt frá. Ég bara fór, sá og heyrði og tók öllu með opnum huga sem mér hafði ekki unnist tími til að loka áður en ég fór af stað. Allt þetta vegur uþþ á móti smáóþægindum eins og að þurfa að kaupa sér nýjan tannbursta eða að fá lánaöa lopapeysu og úlpu hjá vinum og ættingjum af því að þú gleymdir þínum heima. Af ástæðum sem ekki verað greindar hér, var mér allt í einu fært að gera það sem hingað til haföi verið fjarlægur draumur að veruleika og eftir dulítið stapp og staut við fjölskylduna, sem ég haföi aldrei yfirgefið fyrr, var ákveðið að ég slægist í för meö tveimur frænkum sem höfðu verið í heimsókn hjá okkur. Litlu kallarnir mínir voru heldur brúnaþungir þegar ég kastaði ellibelgnum og fór að týna eitt og annað dót af handahófi ofan í ferðatösku. En eftir smá ráðstefnu með mínum hinum helmingi, sum sé föður sínum, ákváöu þeir að láta mig fara án frekari mótstöðu frá þeirra hendi. Ég held að þeir hafi skiliö að mótbárur mundu ekki bera árangur og engin bönd gátu haldið mér og einnig að ég mundi hafa gott af ferðinni og jafnvel læknast af sífelldri heimþrá sem ég held aö hafi þreytt þá meira en mig. Reyndar hefi ég ekki orðiö vör viö þá lækningu, en þaö er nú önnur saga. Hún fimmtán ára gamla bróðurdóttir mín var full af kátínu, enda tilbúin til heimferðar eftir sína fyrstu dvöl í útlandinu. „Þú ætlar að vera í fjórtán daga þá þarftu fjórtán föt auðvitað"! sagði hún, og það var eitthvað líkt því sem látið var í töskurnar mínar, „fjórtán föt“ og ekkert sem ég þurfti á að halda. Einhvernveginn komust við á staö um morguninn og eftir langa ferð í troðfullri járnbrautarlest, ös og þys og troðning á stööinni og loks stutta ferö í áætlunarbíl vorum við á Glasgow flugvelli. Þar var okkur tilkynnt að flugvélinni hefði seinkað um fjóra klukkustundir. Við fengum okkur kaffisopa og brynjuðum okkur þeirri þolinmæði sem er nauðsynleg öllum sem ferðast loftleiðis. Síðan hófst hin enda- lausa biö. Þessar löngu og leiðinlegu biðstundir á erlendum flugstöövum eru alltaf eins. Fyrst rápar maður um og skoðar þann ómerkilega glysvarnig sem alltaf er til sölu á þessháttar stöðum, síðan reynir maöur aö finna sæti helst þar sem hægt er að sjá flugvélarnar koma og fara, en það er oft erfitt. í þetta sinn reyndist biðin ekki bara fjórir tímar heldur fjórum sinnum fjórir. í staðinn fyrir að fara klukkan fjögur um eftirmiðdaginn lögöum við ekki af stað fyrr en um áttaleytiö morguninn eftir. Þaö var allavega fólk sem tók þátt í þessari biö, allt frá nýfæddum í buröarkörfu til gamalmenna og allt þar í milli, allavega litt fólk, feitt fólk og mjótt fólk, allar stærðir og gerðir. Hún unga frænka mín stikar um, því eyrðarleysi unglingsins bannar henni að sitja kyrr á sama stað og hún ber af eins og gyðja, eins og hún sé af annari stjörnu og ég fer að velta því fyrir mér hvort það er af því að einstaklingseðl- ið hefur ekki ennþá verið kæft í íslenskum unglingum eða hvort hún sé eitthvaö sérstakt fyrirbrigði. Núna veit ég að hún litla frænka mín (sem er ekki svo lítil) er dæmigerður íslenskur unglingur frjáls, falleg og eingum háö. Einhverntíma eftir miönætti þegar allir voru hættir að velta því fyrir sér hvar best væri aö sitja enda engin sæti laus, maður sat bara á gólfinu, sumir höföu meira að segja lagst til svefns meö farangur sinn undir höfðinu, var öllum mannskapnum smalaö saman eins og sauökindum og var okkur komið fyrir á hóteli þar sem við fengum allra náðarsamlegast að hvílast til klukkan sjö um morguninn. En loksins vorum við á heimleið í þægilegum sætum í stórri þotu og þegar við sáum suðaustur strönd íslands gráa og brúna og hjartað í mér fór að hoppa sagði hún unga frænka mín í einni lítilli setningu allt þaö sem Ijóöskáld, rithöfundar (og ég) hafa án árangurs reynt að segja í löngum Ijóðum og allskonar skrifum, „En hvaö manni þykir vænt um landiö sitt." Það hefur oft veriö sagt að móöurmálið hljómi líkt og Ijúf tónlist þegar heyrð eftir langa fjarveru. Ef til vill er það rétt, en mikið er það köld tónlist, eða það fannst mér þegar ég heyrði þulurnar sem þuldar eru yfir þreyttum ferðalöngum gegnum hátalarann í flugvélinni. Við tölum alltaf íslensku á heimilinu þegar vinir og ættingjar koma í heimsókn og það er ekkert kalt eöa ókunnuglegt við það. Af hverju þá? Og hverjum langar til að vita hvað mörg fet við hröpum ef eitthvaö kemur fyrir? Ekki mig takk fyrir. En kannski er ég bara heigull. Ég vona að enginn misskilji mig. Ég er ekki aö setja út á íslenskar flugfreyjur, bara aö gefa góð ráö (sem enginn vill hlusta á), þær eru yndislegar, mjög hjálplegar í öllum þeim erfiðleikum sem fylgja ferðalögum og gera allt sem ætlast er til af þeim, þær eru mjög fallegar og háriö á þeim, guð minn almáttugur; hvaö er langt síðan ég hefi fariö á hárgreiðslu- stofu? Þaö eina sem þær gætu gert til að bæta sína dásamlegu fyrirmyndar fram- komu væri kannski að sýna einhverjar mannlegar tilfinningar, vera manneskju- legar, vera bara þær sjálfar ekki eins og ískaldar leikbrúður. Þreyttur ferðamaður uþpgefinn og taugaveiklaður eftir að bíða guö veit hvað lengi eftir áætluðu flugi, þvældur og svefnlaus og svekktur, kann betur aö meta pínulítið af tilfinningu og samúö heldur en þessar óskaplega fallegu Sjá nœstu l síðu /A íslenzk kona, Þördís Guöjönsdöttir, búsett i Englandi, segir frö íslandsför eftir margra öra fjarvisf frö œttlandinu IHHjL^ - Hn Ipp* -J§ii Úr íslandsferðinnit Þór- dís sonardóttir höfundar í þorpinu „þar sem eng- ; inn þarf að flýta sér“. i . it&ÍÍm* *' 'v ■g|

x

Lesbók Morgunblaðsins

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Lesbók Morgunblaðsins
https://timarit.is/publication/288

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.