Lesbók Morgunblaðsins - 25.05.1975, Síða 5

Lesbók Morgunblaðsins - 25.05.1975, Síða 5
börnin sitja á hakanum vegna okk ar eigin áhugamála og metorða- girndar. Fólki er núorðið í sjálfs- vald sett, hvort það vill eignast börn eða ekki, og ef það tekur á sig þá ábyrgð, sem barneignum fyígir, þá verður það að láta hana sitja fyrir. — Viltu þar með meina, að kon- ur, sem hyggja á einhvern frama i námi eða starfi, eigi alls ekki að eiga börn? — Nei, það finnst mér alveg út i hött, en annaðhvort þurfa þær að slaka á, meðan börnin eru lítil, eða fá einhverja manneskju til að sjá um þau fyrir sig. Ákjósanleg ast er sjálfsagt, að foreldrarnir geti skipzt á um að vinna og gæta barnanna, en hvorki einstakling- arnir né þjóðfélagið virðast vera komnir nógu langt í þróuninni til að þetta geti verið almennt. Og einhvern veginn finnst mér að það standi móðurinni næst að annast börnin á fyrst ári. Það er nú einu sinni hún, sem gengur með þau, fæðir þau og hefur á brjósti, svo að það er ekki ólik- legt, að hún hafi meiri tilfinningu fyrir því en faðirinn. Eitthvað er til sem heitir eðli, og þvi verður ekki breytt, hvað sem allar rauð- sokkur segja. — Þú ert þá ekki rauðsokka? — Ekki beinlínis. Jú, mér finnst margt jákvætt við þær. Þær hafa hrist duglega upp i fólki, ekki sízt karlmönnum. Auðvitað ber okkur að stuðla aó jafnrétti i þjóðfélaginu, á vinnu- stöðum og á heimilum, en jafn- rétti þarf alls ekki að vera fólgið i því, að allir geri allt eins. Fólk hefur misjafna hæfileika og mis- jöfn áhugamál, og að minum dómi er ekki hægt að tala um jafnrétti, ef börnin eru útundan, heldur er það algert misrétti. Mín skoðun er sú, að þeim sé nauðsynlegt að móðir og faðir séu á heimilinu, a.m.k. fyrstu árin, og sem kennari varð ég vör við, að þau börn, sem höfðu annað hvort foreldrið heima, voru venjulega ánægðari og frjálslegri en hin, sem komu úr skólanum að tómu húsi. Auóvitað eru ekki til neinar algildar reglur um þetta, og ég held, að það sé lika til, að konum leiðist svo að vera heima, að það borgi sig fýrir þær, börnin og eiginmanninn, að þær fái sér einhverja útivinnu, ef það yrði til þess að létta skapið. Það er ekki hægt að setja fram uppskrift að fyrirmyndar fjöl- skyldulífi, af þvi að einstaklingar og fjölskyldur eru svo óskaplega mismunandi. Eg hef orðið vör við, að flestar útivinnandi konur sitja uppi með öll heimilisverkin, þegar heim kemur. Það er meðal annars vegna þess, að þessi kynslóð hef- ur yfirleitt ekki notið jafnréttis i uppeldi, og hjá karlmönnum er sú hugsun býsna rík, aó þeir séu aðal fyrirvinnurnar, og þess vegna beri konunum að sjá um hús- verkin. Ég skil þetta að suntu leyti, því að oft hafa konur skemmri vinnudag, og vinna ábyrgðarminni störf, hvernig svo sem þetta verður nú i framtíðinni. Og þeim er yfirleitt einhvern veginn eðlilegra að hafa röð og reglu á heimilinu. Þetta gerir það að verkum, aó þær eiga aldrei fri. Að loknum vinnudegi koma hús- verkin, og helgarnar fara yfirleitt i þvotta og þjónustubrögð, og Framhald ð bls. 16 Sextán bama móðir Ég var þægur krakki en ósköp spurull. Ég braut heilann um ótal ráðgátur og innti fullorðna fólkið eftir svörum við mörgum þeirra. Sumar þær spurníngar þóttu óvið- felldnar oa erfiðar úrlausn- ar, og fróoleiksþrá min var iðulega misskilin. Heimilisfólkinu leiddust spurningarnar og gestum fannst þeim stefnt gegn sér af ósvífinni hrekkvisi sem mér kom einganveg- inn til hugar og ég skal aldrei láta á mig sannast. Spurníngar minar stöfuðu aðeins af heilagri einfeldni og saklausri forvitni, en ég var ófeiminn og lét ógjarn- an slá mig ut af laginu. Einu sinni var von á gesti í heimsókn til okkar. Það var roskin kona. Hún hafði leingi verið húsfreyja á koti útá Starmýri og eignast sextán börn með bónda sínum. Nú var hún orðin ekkja og komin í hornið til einnar dóttur sinnar sem var myndarfrú á Eyrarbakka. Kona þessi hét Guðfinna og var alltaf kennd við Jaðar í Vatna- sveit. Hún ætlaði að hjálpa móður minni við sauma- skap nokkra daga og var væntanleg á hveri stundu. Mamma ákvað af gætni sinni og fyrirhyggju að slá varnagla og bað mig bless- aðan að vera ekki með neinar spurníngar við Guð- finnu á Jaðri meðan hún dvaldist hjá okkur. Ég vildi gera mömmu allt til geðs og lofaði þessu hátiðlega. Svo kom Guðfinna. Ég vissi að hún var sextán barna móðir og imyndaði mér þessvegna að þetta væri stæðileg manneskja, há og þrekin og vel í hold- um. Mér brá því i brún þegar Gunfinna stóð allt í einu á miðju baðstofugólf- inu brosandi útundir eyru og heilsaði móður minni með kossi en hinu fólkinu með handabandi. Hún var sem sé allra kvenna minnst vexti og grönn að sama skapi en kvik á fæti og hýr i bragði rétt eins og veröldin hefði aldrei auð- sýnt henni annað viðmót en ástúð og nærgætni. Móðir mín og Guðfinna á Jaðri hófust þegar handa um saumaskapinn. Ég sat á rúmstokk skammt frá þeim með púltið mitt á hnjánum, raðaði dóti minu kyrfilega og sagði ekki orð. Þetta var á góu og veður umhleypingasamt svo ég var best geymdur inní bæ úngur og lasinn. Hinsvegar vildi ég á eingan hátt stofna dreingskap mínum í hættu. Ég hafði lofað mömmu að spyrja ekki Guðfinnu á Jaðri neins og það heit ætlaði ég sannar- lega að efna. En oft stalst ég til þess að renna augum á þessa nauðalitlu en bráð- snotru konu. Starsýnast varð mér á hárið á henni. Það var fagurhvitt eins og nýfallin mjöll. Mamma spjallaði við þessa kunningjakonu sina um alla heima og geima með- an þær sniðu, bættu og saumuðu. og bar sitthvað forvitnilegt á góma i tali þeirra, en ég spurði einskis þó mig sárlángaði að fræð- ast nánar um margt þetta. Ég þagði víst þarna í fjóra daga. Guðfinna á Jaðri var far- in aftur útá Eyrabakka. Við sátum að kvöldverði heima í Baldurshaga og var glatt á hjalla yfir snæðinqnum enda nýmeti á borðum. Mamma dáðist að því hvað ég hefði verið stilltur og prúður meðan Guðfinna dvaldist hjá okkur. Hún leyndi því alls ekki að henni fyndist til um að ég skyldi hafa steinþagað allan þennan tima. Pabbi brosti glettnislega og spurði: Um hvað varstu eigin- lega að hugsa? Eg lét ekki standa á svar- inu og ansaði: Ég var bara að velta þvi fyrir mér hvernig sextán börn hafa komið úr svona lítilli kerlingu. Pabbi hló við en mömmu varð að orði: Mikið er ég fegin þvi að þú skyldir þegja! ©

x

Lesbók Morgunblaðsins

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Lesbók Morgunblaðsins
https://timarit.is/publication/288

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.