Lesbók Morgunblaðsins - 26.09.1971, Blaðsíða 15

Hljómplötusafnið er
dýrmæt eign
Grein um meðferð hljómplatna
eftir Edward Bauma
ílll
Og fyrst við höfum minnzt á Man, niegrum við ekki g-leyma
hl.jómsveltinni YVriting on the Wali, en þcssa skemmtilegu
mynd tók ljósm. Mbl. Kristinn Benediktsson á hljómleikumim í
LaugardalsliöUinni um dagiim og gæti myndin borið yfirskrift
ina „Stanziaus tónlist!"

Bf þú ættir að benda á dýr-
asta þáttinn í stereó-hlljómiburð
arteekjiutnum þínum, hvað
tmiundi það þá verða? Plötuspil
arinn, magnarinn eða hátalar-
arnir? Það akiptir reyndar
ekki máli hvem þeirra þú
mundir velja, þvi að enginn
þeirra er hinn ré,:ti. Hj'á flest-
,um ykkar mundi dýrasti þátt-
urinn verða plötusafnið ykkar.
Ku,gsaðu um það. Ef þú ættir
að fara út og kaupa upp á nýtt
plö usafinið þitt, hvað myndi
það kosta þig mikið? Ég þori
að veðja, að mörg ykkar
myndu koimast að þvi, að verð-
ið væri jafnmikið eða meira en
verð alls stereó-hljómburðar-
kerfisins.
Verð á stórum pdötum fer
hækkandi, ekki lækkandi, og
þess vegna getur endumýjun-
árkostnaður orðið anzi hár. Ég
veit það, þvi að þegar ég gifti
mig, erfði ég plötusafn konu
minnar og ég er ennþá að
kaupa aftur surnar af þessum
'Stóru plötum, aðeins vegna þess
að hún :ilór etkki einu sinni
isæmilega með þær.
Það er ekkiert jafnergjandi
og að hlusta á Rolling Stones
leika með sterkum undirtónum
rispna, smella og margs kon-
ar yfirborðshávaða. Ég er ekki
að segja, að það sé algerlega
hægt að fcamast hj'á þessum
hljöðum, en mieð því að gæta
nokkurrar varúðar í meðferð
platnanna þinna, áttu að geta
haldið þeim í næstum full-
komnu ástandi í mörg ár.
Ég hef nokki'ar ráðteggingar
um meðferð hlj'ómplatna, sem
ég gef ykkur, en viðvörunar-
orð eru þó efst á lista:
Þið ættuð að vera viðbúin
því, að fóik kalli yklkur brjál-
æðinga (rneðal annars), og þið
getið búizt við, að sumt fólk
geti reiðzt út í ykkur. Þetta er
það gjalid, sem þið þurfið að
greiða, en það er þess virði,
því að þið njötið hlj'ómplatna
ykkar meira og verndið um leið
frekar stóra iljárfestingu.
1. Látið plöturnar vera i
plötuhulstrumum. Ef þið látið
þær liggja um allt, óvarðar, get
ur margt dapurlegt hent þær.
Og munið einnig, að henda
ekki pappírsumsla,ginu. Platan
er sett í uimslagið, sem síðan er
sett inn í hulstrið og opni end
inn látinn snúa inn.
2. Farið varlega með plötur
ykkar. Takið plöturnar í papp-
irsumslögumum út úr hulstrun-
um. Rennið plötunuim út úr um
slögunum, þannig að brún plöt
unnar hvili í lófanum, en fing
urgómarnir séu á plötuimiðan-
um. Setjið plötuumslagið þar
sem þið getið fundið það aftur.
Laggið síðan hinn lófa'nn á
gagnstæða brún plötunnar. Þeg-
ar þið setjið plötuna aftur í
pappírsuimslagið, þá farið þið
eins að í öifugri röð. Snertið
aldrei skorur plötumnar, að-
eins brúnirnar og miðann. Þeg
ar þið setjið sveitta fingur á
skorurnar, fer það illa með plöt
una, og eiinniig hafið þið lagt
rykinu til indædan, fitugan stað
tii að festast á.
3. Haldið plötunum yklkar
hreimum. Ryk og skítur eru
verstu óvinir plöíuskorunnar.
Auglj’óst er, að fyrsta varúðar-
ráðlstöfunin er að hafa plöturn
ar í umiSilögunum og hiulstrun-
um. Þegar þið takið þær út, get
ið þið hreinsað af þeim nokk-
ur.t ryk með þvi að miása og
blása úr sótugum lungum ykk-
ar, en spýtið ekki út um allt.
Á plötuspilaranum ykkar
ætti að vera rykbursti á tðn-
arminum; þe,tta litla stykki er
einhver beztu kaup, sem þið
getið gert. Munið bara að halda
burstanum hreimum. Þið verði'ð
steinhissa á hvað miklu ryki
burstimn safnar í sig á nokfkr-
um stundum.
Ef plöturnar verða mjög slkit
ugar, er eina riiðið að þvo þær
með köldu vatni. Setjið einflald
lega plöturnar undir tolda
vatnsbunu oig strj'úkið með fing
urgómunum yfir sikorurnar til
að leysa skítinn. Hafið engar
áhyggjur af að rispa plöturnar,
þvi að vatnið er mjúlkt. Og lát-
ið ykkur á sama standa, þótt
miðarnir blotni, það sikemmir
þá ekkert.
Ef plötumar eru grútdrullug
ar, getið þið þurft að þvo þær
í vaski fudllum af voigu vatni,
sem í hefur vérið bætt notkkr-
um dropum af uppþvottalegi.
Hvernig svo sem þið berið ykk
ur að þessu, þurrkið þið plöt-
urnar einfaldlega með því að
taka mjúkan pappírslklút og
strj’úka vatnið af. Látið síðan
loftið sjá um að þurrka plöturn-
ar alveg.
4. Þégar þið geymið plöturn
ar, staflið þeim ekki upp. Þeim
á að raða saman upp á end-
ann, eins og bókurn í bðkaskáp.
Að leggja hverja ofan á aðra í
stór,an stafda boðar slæm tíð-
indi fyrir neðstu plöturnar í
staflanum.
5. Haldið piötuim ykkar írá
hita og beinu sólarljósi. Plöt-
ur geta bráðnað og verpzt illi-
lega af völdum otf mikills hita,
svo að þið ættuð að gæta vel
að hvar þið geymið þær.
6. Látið alls kyns hreinsi-
vökva, klúta og annan útbún-
að ei.ga sig. Þetta hetfiur fleira
slamit en gott í ílör nieð' sér.
Hreinsunarvökvar hafa iag á
að skapa stærra rykvandamál
en þeir líeyisa. Klútar skilja yf-
irleitt eftir meira ryk en þeir
taka upp og geta auðveldlega
rispað plöturnar, eins og reynd
ar fjölmörg önnur hreinsitæki.
Látið ykkur nægja að fylgja
þeim hreinsunarreglum, sem ég
hef gefið ykkur, og þið eruð of-
an á.
7. Lánið ekki plöturnar ykk-
£ur og leyfið öðru fólki ekki að
meðhöndla þær. Styzta leiðin
tii eyðileggingar þessara dýru
gripa liggur um hendur annars
fói'ks. Þegar þú lánar plötur
missirðu stjórn á meðferð og
notkun þeirra og það þýðir þó
nokkra hættu á þvi, að þú fáir
plö.urnar verri til baka. Eina
mögulega undantekningin á
þessari reglu væri einhver ein-
staklin.gur sem þú þekkir vel
og treystir ful'lkamlega.
8. Fullvissið ykkur um að
nálin í plötuispilaranum ykkar
sé i góðu ásigbomulagi. Dem-
antsnál er venjuilega góð í að
minnsta bosti 1000 stundir, en
bezt er að skipta a.m.k. einu
sinnu á ári. Það er ódýr trygg-
ing verðmæts plötusafns.
Ef plötuspilarinn hefiur sér-
stakan stillibúnað fyrir þann
þung,a, sem nálin hvilir á þlöt-
unni með, þá skuluð þið reyna
að komast af með sem lægstan
grammafjiölda, þar sem það
dregur úr plöruslitinu.
9. Leikið ekki söimu pdötuna
mörgum sinnum í röð. Ef það
er gert, slitnar platan á skömim
um tíma, og í bezta falli eyði-
leggjast aðeins hátíðnihlutar
skoranna. Biðið að minns a
kosti í hálfa klukkustu.nd áður
en þið spidið plötuna aftur.
10. Kaupið bezta plötuspilar
ann, sem þið hafið efni á að
kaupa. Jafnvel þó að stereó-
magnarinn og hátalarnir séu af
ódýrri gerð, borgar sig að
kaupa góðan plötuspilara. Öll
sú elskulega umönnun, sem þið
sýnið pKkuim yitkar, fler fyrir
dítið, ef þið leikið þær á léieg-
um plötuspilara. Dýr plötuspil-
ari fier vel með plötuirnar, slít-
ur nálinni lítið og fær fram
bezta hljóminn úr plötuskor-
ununi.
Ef þið eruð eit hvað að hug
leiða það, þá get ég sagt ybk-
ur, að ég geri allt þetta sj’álfur
og ég á plötusafnið til að sýna
að raglurnar duga.
26. september 1971
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS 15