Lesbók Morgunblaðsins - 31.05.1970, Side 7

Lesbók Morgunblaðsins - 31.05.1970, Side 7
Georges Papadoupolos Þegar heríoringjastjórnin tók völdin í Grikklandi þann 21. apríl spáðu fæstir henni lang- lífi. Bar þar margt tiL í fyrsta lagi mæltist valdaránið ákaf- lega illa fyrir erlendis og með ólíkindum þótti, að vinaþjóðir Grikkja myndu ekki beita áhrif um sínum til að koma henni frá- völdum. Handtökur og póli- tísikar ofsóknir vöktu svo miikla o.g almenna gremju, að ýmisir óttuðiust, að uppreian yrði gerð í landinu sjálfu, ef etoki yrðd gripið fram fyrir hendurnar á herforingjunum. í öðru lagi var á það bent, að Konstantín k'Onungur styddi ekki stjórnina, enda lýsti hann því fljótlega yfir, að hann myndi leggja sig allan fram til að koma á lýðræð'i í landinu að nýju. Hvort gremja konungs befur að eimhverju leytá verið vakin af því, að hann var e:kki hafur með í ráðum, þegar bylt- ingin var undirbúin, skal ósagt látið. En margir vissu um ein- ræðishneigðir konungs og höifðu orðið áþreifanlega fyrir barðinu á þeim. Það hefur að vLsu aldrei verið staðfest, að konungur hafi sjálfur verið að undirbúa byltingu, en með hlið sjón af atburðarásinni í apríl 1967 og vikurnar á undan, er ekki fært að útiloka þann mögu lei'ka. í þriðja lagi þóttu her- forimgjarnir framan af fádæma lélegir stjórnendur. Þeir vissu sitt af hverju um her og her- stjórn, en barnaskapur þeirra og fákæmska kom fram í ýnrusiu, sérstaklega fyrst í stað. Full- yrt var að svo fávísir menn gætu ekki haldið völduim lengi. Flestir voru ráð'herrarnir her foringjar. Forsætisráðherrann Komstantin Kollias var þó óbreyttur; hann var forseti hæstaréttar landsins. Panajot- is Pipinellis var áfram utanrík isráðherra. Fyrstu vikurnar og mánuðinia bar einna mest á þeim Kolliasi og Pattakosi, inn anríkisráðlherra. Sá var hvít- hærður og föðurlieigur Krít- verji sem hafði mestiu unun af því að halda blaðamannafundi sí og æ, þar seim hann lýsti fag- urlega, hvað herforingjastjórn- in hefði forðað Grikklandi frá bnáðuim voða. Ýmsar fiullyrðiiing ar Pattakosar og tilbektir þóttu orka tvímæliis og gerðu hann spaugiloga.n í margra augum. Sérfræðingar voru þeirrar skoð unar, að einna valdamestur í stjónninni væri Spandida.kis, varnarmálaráðherra. En þegar stundir liðu fram fór mönnum að skiljast, að það var aðstoðarforsætisráðherr- ann Georges Papadoupolos, sam öllu réð inoan stjórniaiTimn- ar. Eftir misheppnaða igagnbylt in.gartilraun þeirra konunigs og Kolliaaar i desember 1967 tók hann síðan við stjórnar- tau'munum og hefur haldið um þá síðan. Fátt virðist ógna veldi hans. Ef nokkuð er, má segja, að hann sé traustari í sessi en nokkru sinni. Og hver er þá Georges Papa- doupolos? Og hvernig er hann? Hann er umdeildur og hefur sætt mikilli gagnrýni, austan hafs og vestan. Honum hefur verið brugðið um grimmd, of- stæki, heimsku og hvaðeina, sem til ókosta má teljast. En hver er hann þá þessi voðalegi maður, sem hefur allt ráð Grikklands í hendi aér? Hann er' fæddur árið 1919 í þorpinu Eleochorin á Pele- ponnesskaga. Faðir hans var efnalítili kennari, sem hafði engin tök á að koma syni sín- um til mennta. Drengurinn þótti snemma metnaðargjarn og stór- huga. Hann á að hafa sagt, þegar hann var níu ára gamall, að hann ætlaði að verða herfor ingi og stjóma landinu, þegar hann yrði stór. Hann gekk líka í herinn strax og hann hafði aldur til, tók síðan þátt í síðari heims- styrjöldinni og þótti fram- ganga hans vaskleg. Hann fet- aði sig hægt og örugglega upp metorðastigann innan hersins, en þó varð hann aldrei sérlega áberandi né þekktur fyrr en eft ir byltinguna. Hann gat sér gott orð fyrir skipulagshæfileika og þeir hafa nýtzt til fulls, þegar hann undirbjó valdaránið. Naumast er vafi á því, að hann hefur átt mestan heiðurinn af því, hversu vel það tókst í framkvæmd. Að því leyti er hann vissulega ólíkur löndum síinum, sem kannnia vel rimgul- reið og óreiðu á ýmsum svið- um. Sérfræðingar segja, að í rauninni sé ekki undarlegt, þótt Papadoupolos hafi orðið hinn sterki maður stjórnarinnar. Hann þykir bera af öðrum ráða mönnum, hvað greind snert- ir, kænni er hann flestum, ein- urð hans og metorðagirnd er takmarkalaus. Hann sameinar skapofsa og stillingu á næsta athyglisverðan hátt, gáfur og ruddamennsku. Hann er vinnuþjarkur oghlíf ir sér hvergi. Hann vinnur átján tíma á sólarhring og um hverja helgi tekur hann með sér verkefni heim. Af öryggisástæð um hefur hann fimm eða sex íverustaði og dvelur þar til skiptis. Hann ekur í skotheld- um Lincoln, einnig af öryggis- ástæðum. Sá bíll var áður í eigu Nkrumah, fyrrum einræð- isherra Ghana. Öflugur vörð- ur er jafnan á verði við hús hans og á næturnar er það flóðlýst, svo að vai'ðmenin sjái ef grimsamlegar verur eru á kreiki. Papadoupolos er kvæntur, en hirðir ekká um að búa hjá kaniu siininii. Hamn hefur ynidi af niáviist faigurra kvenna og dreyp ir gjarnan á þjóðardrykknum ouzo sér til endurnæringar. Til að sýna hversu alþýðlega sinn- aður hann er, fer hann gjam- an með samráðherrum sínum á tavemurnar í Plaka, hlustar þar á búzúkí og stígur grísk- an dans, þegar bezt liggur á honum. Hann er keðjureykinga maður, hefur gaman af því að fara á veiðar og vill gj arnan láta telja sig til menntamanna. Smám saman hefur hann komið sér upp einu stærsta einkabóka safni í Grikklandi. Hins vegar fer fáum sögum af því að hann gluggi nokkurn tíma í þessar bækur sínar. Papadoupolos hefur alltaf vit að hvað hann vildi og honum hefur tekizt að ná því marki sem hann setti sér. Honum hef- ur líka tekizt að halda völd- um í Grikklandi í þrjú ár og það er hreint ekki svo lítið á þarlewclian mælkvadðia. Hann hefur að vísu stjómiað í skuigga hers og valds, en engu að síður er varla blöðum um það að fletta að herinn virðist honum trúr og tryggur og kaus frem- ur að vera á hans bandi en hlýða skipunum konungs, sem þó var að nafninu til yfirmað- ur alls herafla landsins, þegar hann reyndi gagnbyltingu sína af veikum burðum. Hversu lengi Papadoupolos tekst að sitja veit enginn, það geta orðið nokkrir mánuðir, lík legra að það verði ár. Ekkert virðist sem stendur ógna valdi hans að neinu marki. Hann hef ur farið um margt viturlega að ráði sínu. til dæmis þegar hann sleppti Andreas Papandreu úr landi. Hann vissi sem var að Papandreu var honum um margt hættulegri sem píslar- vottur í grísku fangelsi en mál glaður froðusnakkur erlendis, sem lætur ofstækið iðulega hlaupa með sig í gönur, svo að málstaður hans verður veik ari eftir. Það voru líka klók- indi að breyta líflátsdómnum yfir Alexandros Panagoulis í fangelsisdóm. Hefði Panagoul- is verið líflátinn er ekkert vafa mál að útlaga Grikkir hefðu staðið betur að vígi að afla sér atuiðniinigs miangra erlenidra ríkisstjórna til að fá þau til að beita áhrifum sinum til að koma stjórninni frá. Hann hefur nú síðast sleppt tónskáldinu Theo- dorakis úr landi og eiginkona hans og börn fengu og að fara úr landi. Að vísu var sagt þau heíðiu flúið, ein eiklkii er niaktour vafi á að gríska stjórnin hefði haft töik á að stöðva þau hefði áhugi verið fyrir hendi. Þann- ig hefur Papadoupolos smám saman losað sig við þá úr landi, sem honum hafa verið óráðþæg ir heima fyrir. Hann veit sem er að hann á vísan stuðning hersins og hann veit líka, að hann á stuðning NATO og Bandaríkjamanna. Eftir úrsögn Grikklands úr Evrópuráðinu situr hamin líífca mieð væmit tromp á hendi, sem hann hefur látið grilla í öðru hverju, þeg- ar han'um hefuir boðdð svo við að horfa; að hann er hreint ekki eins frábitinn því að hafa dubbulítið samneyti við komm- únista, ef vestrænir banda- menn Grikkja eru eitthvað að steyta sig. h.k Danskt áróðursskilti gegu grísku herforuigjastjórnn.ni. í ýms- um Evrópublöðum hefur getið að lita viðlska myndir af Papa- doupolos, þar sem hann er sýndur sem fangahúðastjóri. 31. miaí 197 0 LESBÓK MORGUNBLAÐSINS 7

x

Lesbók Morgunblaðsins

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Lesbók Morgunblaðsins
https://timarit.is/publication/288

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.