Lesbók Morgunblaðsins - 14.07.1968, Blaðsíða 6

„Jeg elsker dem allesammen".
Hann vildi lœra
til kóngs
I>að eru ekki allir sem hafa því
láni að fagna að fá tækifæri til að
ganga á konungsfund — enda slíkt
harla óvanalegt með venjulega
borgara.
En þetta lán heimsótti mig og konu
mína, þegar við vorum stödd í Kaup-
mannahöfn á dögunum.
Það var nánast fyrir hreina til-
viljun. Við vorum að koma handan
frá Malmö; ásamt Jakob Kristinssyni
lyfjafræðinema. Þá minntist hann
þess allt í einu, að hann vissi um
ágætan stað í kóngsins borg, sem við
yrðum að heimsækja áður en við
hyrfum á brott. Gengum við frá
Hafnargötu töluverða leið, þar til
numið var staðar í Löngangsstræde
33, Þetta er löng húsasamstæða og á
engan hátt óvanaleg — skammt að
baki Ráðhúsinu.
Það sem fyrst vakti undrun okk-
ar var það, að Jakob dró lykil uppúr
vasa sínum og opnað þar virðulegar
dyr, svo sem væri hann þar heima-
maður. Voru þetta dyrnar á resi-
densinu — Gullna lyklinum, veit-
ingastað, sem hefur þá sérstöðu að
vera yfirleitt lokaður — þó munu
ganga að honum fleiri lyklar en
nokkrum öðrum stað í Kaupmanna-
höfn. En það er háttur gestgjafans
að afhenda vinum sínum — og þá
fyrst og fremst íslendingum — lykil
sem gengur að útidyrum. Eru þeir
uppfrá því velkomnir á nóttu sem
degi. Sjálfur hefur hann hinn raun-
verulega „gullna lykil“, úr 18 karata
gulli!
En undrunarefnin voru fleiri. Um
leið og dyrnar opnuðust kvað við
margraddaður íslenzkur sálmasöng-
ur. Þarna var þá staddur hluti is-
lenzka kirkjukórsins við Vartov-
kirkju, og söng hann fullum hálsi. •
En nú varð gestgjafinn okkar var,
og kom með útbreiddan faðminn —
og kyssti konu mína á kinnina.
— Veikommen min söde pige. Vel-
komne kære landsmænd. Og svo leið-
ir hann okkur til sætis. Og smátt og
smátt fæ ég að heyra söguna (því
allir kóngar eiga sögu) bæði þetta kvöld
og annað.
Það var uppúr stríðslokum að nokkr-
ir íslendingar voru staddir á Gyllta
lyklinum og ræddu um aðskilnaðinn
við Dani. Þá var það sem veitingamað-
urinn, Rudolf Boilsen, kvaðst þess albú-
inn að læra til kóngs og taka síðan við
konungstign á íslandi, því svo ágæt
þjóð mundi aldrei una því til lengdar
að lifa kóngslaus í landi sínu. Var haft
gaman að þessu um stund, en síðar
gieymdist þessi hugsaða skólaganga.
Svo var það að einn góðan veðurdag
kom bréf frá Reykjavík með svofelldri
utanáskrift:
Kongen af Island,
hr. restaurantör Boilsen, Köbenhavn.
Eftir það fékk málið öran framgang.
Veitingamaðurinn Boilsen var orðinn
Rudolf I kóngur íslands, og þeim titli
hefur hann haldið síðan og er vel að
bonum kominn.
í veitingastofunni er enginn fáni
nema íslenzki fáninn og Rudolf kyssir
aiiar konur á kinnina. Það gerir hann
af hofmannlegri kurteisi eins og tign
hans sæmir. Þetta er miðaldra maður,
Ijós á hár, brosmildur og vingjarnlegur,
svo öllum hlýtur að líða vel í návist
hans. Og við enga er hann eins hlýr
og elskulegur og sína kæru landa, enda
kunna þeir vel að meta það og ávarpa
hann: Min Kong, eða Deres Majestæt,
og hinn brosmildi gestgjafi fagnar
kveðjunum og segir gjarna: Jeg elsker
jer, kære börn, velkommen!
En það eru fleiri en þegnar úr litla
ríkinu, sem koma á Gullna lykilinn:
Söngvarar, leikarar, þingmenn og am-
bassadorar líta inn á þennan friðsæla
stað, að ógleymdum ráðherrum og
prinsum. Því auðvitað sækjast sér um
líkir.
— Prinsar, sérstaklega Gormur,
koma hér oft — sérstaklega eftir að ég
tók við minni háu útnefningu, segir
Rúdolf og hlær, en þú skalt ekki skrifa
þetta. Þetta er grín allt saman, en það
er mikið gaman að því.
Og nú sýnir kóngurinn okkur gesta-
bækurnar sínar. Önnur er bara fyrir
útJendinga. Þar hefur Gormur skifað.
Hin er fyrir þegnana. Þar má sjá hin
aöskiljanlegustu nöfn, og eru sumir
titlaðir sem hirðmenn og hofmeistarar.
Og þar má finna ljóð og drápur sem
kóngi hafa verið kveðin. Ég ræni hér
lítlu sýnishorni eftir nafnkunnan mann
á íslandi:
Kronet konge,
kæmpen gode
Rudolf af Island
beskytter af forár
og blomster
og vores brödrebánd.
Gavmild, klog
i vennekredsens midte.
Dine bord er tætbesatte.
Vi hilser dig kriger
med de store tanker.
Det er vores ord!
Og þar sem kóngurinn sýndi okkur
þann sóma að syngja fyrir okkur með
sinni glæsilegu rödd: „Sofðu unga ástin
mín“, þá sáum ^ið Jakob okkur ekki
fært annað en yrkja í gestabókina, hvað
við gerðum og söng kóngur það líka
með tilþrifum:
Meðan vakir vor um lönd
vinum aliir fagna.
Treysta menn þá tryggðabönd,
trú og vonir lyfta önd.
Hyllum konung, herra ljóðs og sagna.
Og nú býður kóngurinn sjálfur upp
á öl — þennan ágæta Tuborg. — Ef ég
hefði raunveruleg völd á íslandi, skyldi
ég láta það verða mitt fyrsta verk að
sjá til þess, að þið fengjuð sterkan
bjór, segir hann.
Rudolf er Kaupmannahafnarbúi,
fæddur á Vesturbrú — af tónlistarfólki
kominn, og þöttl snemma ernnegur
söngvari, fékk m.a. háan styrk til söng-
náms í París. Eftir það kom hann víða
fram sem söngvar og leikari „og Evrópa
skalf, þegar hann hóf upp raust sína“,
segir í blaðaúrklippu sem ég sá.
— Þekkirðu íslenzka söngvara? spyr
ég.
— Stefanó íslandi. Dejlig sanger, dej-
ligt menneske. Vi var meget godg venn-
er.
— Hvenær ætlarðu svo að koma og
heimsækja þegnana?
— í sumar. Og þá segja allir: Nú
kemur Rudolf! — og þá verður mikil
gleði á Islandi. Annars getur orðið mik-
ið að gera í framtíðinni, því Grænlend-
ingar vilja líka fá mig fyrir kóng, það
eru ekki svo margir sem hafa sérstak-
lega lært til slíkra hluta — og sennilega
tek ég tilboðinu. Og hann sýnir okkur
tréskurðarmynd til sannindamerkis.
Hún er gjöf frá grænlenzkum lista-
manni. Annars eru sumir þegar farnir
að kalla hann Grænlandskóng og jafn-
vel farnir að bendla hann við baktjalda-
makk í því sambandi, eins og einn
komst að orði: „Kongen af Island sælg-
er Grönland til Norge for to bajere!“
En slík óskammfeilni dytti hans hátign
aldrei í hug. Hann er ekki slíkur, að
honum detti í hug að misbjóða nokkr-
um — hvorki með orðum eða gjörðum.
Þó væri kannski meiri ástæða fyrir
hann að vera bitur útí veröldina, en
marga aðra. Það beið hans mikill frami
sem söngvara, og hann kom fram í
París og Vín, Hamborg og BerlLn og
miklu víðar og var hvarvetna fagnað.
Eitt sinn var það þegar Gripsholm,
hið glæsilega farþegaskip, lá við Löngu-
linu. Þá var veizla um borð þar sem
yíirforstjórinn var gestgjafi. Þar logaði
allt af orðum og skrauti. Hinn ungi
söngvari Boilsen laumaðist um borð í
kjól og hvítt og faldi sig í lestinni. Svo
þegar hátíðin stóð sem hæst, gekk hann
i salinn fyrir hljómsveitina og bað um
að leikin yrði sérstök aría. Var svo
gert og hóf hann upp rödd sína. Er ekki
að orðlengja það að fólkið grét af hrifn-
ingu, og aðalframkvæmdastjórinn þaut
til ráðningastjórans og hrósaði honum
óspart fyrir að hafa náð í slíkan snill-
ing til að skemmta gestum skipsins. En
þá kom í ljós, að hann var hvergi ráð-
inn. En það var fljótt ráðin bót á því.
Og hinn ungi Boilsen varð fastráðinn
skemmtikraftur á 1. farrými og heillaði
þar alla með sinna fögru rödd um hálfs
árs skeið. Það voru stórir dagar. Síðan
tóku stórborgir Evrópu við. Og alls stað-
ar naut hann sömu hylli.
En þá gripu örlaganornirnar í taum-
ana. Boilsen fékk astma og varð að
hætta. Slikt mundi hafa orðið mörgum
með þyngri skapgerð ofraun. En Boil-
sen hafði meiru af að státa en sinni
fögru rödd. Framkoma hans, glaðværð
Framh. á bls. 13
r'
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
14. júlí 1968