Lesbók Morgunblaðsins - 20.05.1962, Blaðsíða 3

FK5IMASÆTURNAR á Hjöllum
i bjuggu sig til kirkjuferðar,
klæddust sínu fínasta pússi, sem
hæfði ferð þeirra í guðshúsið undir
auglit sjálfs himnaföður.
Eldri systirin, Katla, var stór og
feitlagin, rauðleit í andliti, á þritugs-
aldri.
Hún gekk um með brakandi silki-
svuntu og slifsi. Sú yngri, Kolbrún,
var enn á unglingsaldri, létt og kát
í lund og hinn mesti æringi.
Hún fór fyrr til kirkjunnar og
hljóp hæverskulaust til að hitta stall-
systur sínar, áður en til kirkju væri
gengið.
Katla vafði um herðar sér bleik-
rauðu sjali og hélt á stað til guðs-
hússins, sem stóð í þorpi á eyri nokk-
urn spöl frá bænum þar sem þær
bjuggu.
Svo óheppilega vildi til, að Glói,
hundkvikindið á Hjöllum, fór á eftir
fröken Kötlu, og var það ekki kær-
komin fylgd. Vildi hún fyrir engan
mun koma til kirkjunnar í samfylgd
hundsins. Hún sveiflaði hundræflin-
um, ygldi sig, kastaði steinum í hann,
en allt kom fyrir ekki. Glói aðeins
dinglaði rófunni og horfði tryggum
hundsaugum á Kötlu og skildi hvorki
upp né niður í þessum látum.
Katla var orðin rauð og þrútin af
þessu bardúsi við hundkvikindið og
sá enga leið til að losna við hann.
Hvell hringing heyrðist frá
kirkjunni. Hún greikkaði sporið, of
seint vildi hún ekki koma í guðs-
húsið.
Kolbrún og stallsystur hennar stóðu
við kirkjudyr og urðu kímileitar, þeg-
ar þær sáu Kötlu koma strunsandi
með Glóa í eftirdragi. Kolbrúnu var
gefið illt auga.
Katla sneri sér að systur sinni og
skipaði henni að koma hundinum
burt. Var reynt að reka Glóa með
öllum ráðum, en það stoðaði ekki,
því hann ætlaði sér í kirkjuna. Var
nú hringt inn seinustu hringingu,
kirkjufólk gekk inn. Þær systur heils-
uðu vinum og vandamönnum og á með-
an skauzt Glói inn í kirkjuna milli
pilsa prestmadömunnar og kaupmanns-
frúarinnar og milli fóta á meðhjálpara-
frúnni, sem hélt að sjálfur satan í sínu
loðna líki væri kominn.
Kirkjugestir settust, og Glói tók sér
stöðu á milli bekkja skammt frá sæti
Kötlu. Magnús gamli meðhjálpari á
hjörunum eins og hann var kallaður,
vegna þess hve mikið hann tinaði og
hristist, stóð þarna skammt frá í full-
um embættisskrúða, grænleitum dipló-
matjakka fornlegum. Hann var sköll-
óttur með stórt rautt spámannlegt nef.
Magnús kom auga á loðinn belginn á
Glóa milli silkipilsa frúnna, greip staf
sinn, hljóp til og reyndi að stjaka við
hundinum, sveiaði og tautaði: „Hér er
ekki staður fyrir hunda.“
Criói var ekki aldeilis á þeim
buxunum að láta reka sig út og tróð
sér lengra undir bekkina. Meðhjálpar-
inn var orðinn kófsveittur og eldrauð-
ur að eltast við hundinn þarna í virðu-
legum embættisbúningnum. Kolbrún og
leiksystur hennar áttu bágt með að
verjast hlátri og sumir yngri kirkju-
gestir einnig.
Gamlar virðulegar madömur voru
stórmóðgaðar á svip að vita af hunds-
ræksni undir einhverjum bekknum, og
sumar litu með fyrirlitningu til Kötlu
sem var blóðrjóð, því með henni hafði
hundkvikindið komið.
Messan hófst með orgelspili og sálma
söng, sem vera bar; meðhjálparinn
þurrkaði stöðugt svitann af skalla sín-
um og andliti og hafði auga með hvort
hann sæi nokkurs staðar á Glóa á með-
al kirkjugesta, en hann sat nú í mestu
makindum við pilsfald fröken Kötlu
og hlustaði á guðsorðið. Hjáróma
sálmasöngurinn barst um hvíta hvelf-
inguna; af og til heyrðist niðurbældur
hlátur Kolbrúnar og vinstúlkna henn-
ar og snýturnar í meðhjálparanum.
Eldra fólkið var stórhneykslað að
heyra hláturinn í stelputrippunum, og
rauði liturinn hvarf ekki af vöngum
Kötlu.
Prédikun séra Guðmundar var and-
lítil eins og venjulega; hann var eitt-
hvað að tala um að Golíat hefði voða
stórar bífur, en slíkir brandarar voru
algengir í ræðum hans. Flestir hálf-
sváfu undir tali hans, nema þeir guð-
ræknustu, sem gleyptu hvert orð, sér-
staklega um syndarana; þá ræsktu þeir
sig og gáfu sessunaut sínum hornauga
eins og þeir vildu segja: „Þetta átt þú,
greyið.“
Glói lét sig prédikunina litlu skipta
og rak ekki einu sinni upp bofs til að
mótmæla, sperrti aðeins eyrun við
hvert orð prestsins, eins og hann skildi
allt sem hann sagði ofurvel.
Nú hófst sálmasöngur og tón séra
Guðmundar, sem var lítill raddmaður,
hásmæltur og gamall og heldur skræk-
róma. Þá reis Glói upp, tróð sér und-
an bekknum, sperrti eyrun og vildi
auðsjáanlega bæta hinn auma kirlcju-
söng.
Þegar prestur hóf upp hása raust
sína, byrjaði hann á háu spangóli,
kirkjugestir þeir, sem ekki vissu af
hundinum, urðu forviða á þessum ný-
stárlega söng og skimuðu kringum sig.
Þeir einföldustu héldu að sjálfur
myrkrahöfðinginn væri að góla. Gömul
kona, sjónlitil, fór að gráta yfir synd-
um sínum. Að æringjunum setti óstöðv-
andi hlátur; varð lítið um söng á milli
þess sem presturinn og Glói tónuðu
favor í kapp við annan, óvist favor
hefði betur. Presturinn heyrði þennan
einkennilega söng frammi í kirkjunni;
ýmsu átti hann að venjast, en þvílík-
an söng hafði hann aldrei heyrt hjá
söfnuði sínum. Magnús meðhjálparl
þaut upp úr sæti sínu sem ungur væri,
með staf í hendi og réðist að hundin-
um með höggum og slögum, sveiingum
og skömmum. Glói glefsaði, ýlfraði og
vildi komast í bekkinn til Kötlu. Ein-
vígi þetta færðist eftir kirkjugólfinu
fram að hurð með snarplegum högg-
um; mátti ætla að þarna væri sjálfur
Don Quixote að berjast við vindmyll-
urnar eða heilagur Georg við drekann
og það hefði Magnúsi gamla á hjörun-
um þótt betri samlíking.
Að lokum kom hann Glóa út um
dyrnar og skellti í lás. Glói spangólaði
og ýlfraði fyrir utan, sármóðgaður yf-
ir kristilegum dyggðum.
Messulok fóru í handaskolum, orgel-
ið þrumaði útgöngulagið. Hinir eldri
töluðu í hálfum hljóðum um hneyksl-
anlega framkomu hundsins og hver
hefði komið með hann.
Kolbrún varð að troða klútnum upp
í sig til að springa ekki af hlátri. Katla
var eitt blóðstykki í framan. Séra Guð-
mundur horfði gáfnatregum augum um
kirkjuna og hélt helzt, að þetta væri
prakkarastrik einhvers spurningabarns
síns. Magnús meðhjálpari dæsti og
þurrkaði sér í sífellu um höfuðið með
rauðum tóbaksklút. Hann hljóp nú upp
turnstigann til að hringja út, togaði
rösklega í klukkustrenginn. Síðan
flýtti hann sér niður og lokaði lúgunni
að klukkuherberginu í snarkasti, gáði
ekki að virðulegu stélinu á embættis-
jakkanum, sem varð á milli, Svo
Magnús meðhjálpari á hjörunum hékk
þarna í lausu lofti milli himins og
hinnar syndsömu jarðar, hrópandi og
kallandi á hjálp og biðjandi guð al-
máttugan fyrir sig. Kirkjufólkið sá
þegar það gekk út, einhverja mann-
veru hanga hátt í lofti; sumir héldu
að hér væri um að ræða einhver trúða
brögð og skemmtisýningu og gláptu á,
aðrir hlupu til að bjarga meðhjálpar-
anum úr þessari slæmu klípu. Kolbrún
og stöllur hennar hlógu, því nú fyrst
kastaði tólfunum að sjá meðhjálpar-
ann gera fimleikaæfingar í lausu lofti
í sjálfri kirkjunni.
Annað eins og þetta hafði ekki gerzt
á 30 ára starfsferli Magnúsar gamla.
Glói tók gestum guðshússins með vina-
legu bofsi og fylgdi Kötlu með trygg-
um augum heim að Hjöllum.
Perú:
Dauði minn
Eftir César Vallejo
Einn dag þegar rignir mun ég deyja í París,
ég veit það núna, einn dag þegar rignir
mun ég deyja í París — án þess að blygðast mín —
um haust, kannski verður fimmtudagur eins og í dag.
Já, á fimmtudegi, þvi á meðan
ég yrki þetta ljóð, finn ég til kvala í bakinu
og aldrei hef ég fundið einmanaleikann jafn nærri
eins og á þessum degi.
César Vallejo er dauður, þeir réðust allir
gegn honum, án þess hann gerði á hlut þeirra:
þeir börðu hann sundur og saman
og spörkuðu ’ hann, um það vitna fimmtudagarnir,
bak mitt, einmanaleikinn, vegirnir og regnið.
Jóhann Hjálmarsson þýddi.
13. tölublað 1962
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS 3