Lesbók Morgunblaðsins - 13.05.1962, Blaðsíða 15

lAÍNflí
HBlMINIi

1/qiMA
RÚM-
FAbTUR
an ncrs-
fliKUR
HftRMR-
K \JE1N
KVN5UN
PoKA
ÍRRW'
MIKIL
MÁÍjUflDK
HR? tW-
AR- •
SKó-U
HWö-
rr-
UR
RftNftR
KURT-
etsn
MMM
TiMA-
BIL
FAK
EICiN
6bfJOfl
3NÍ-."
Ef%
LET»-
INOI
BEATI
AKveD
lö'A'R
M
VlSWR-
NEFNI
pTóil'
HöFa-
iN&TA
Skip
HAF
JT?
Hte.iR
lÁtftDA
HRó?
TcÆAK
(ÁVi>JA
L-»

GusSka
m
F ULL-
/JUMfl
L/it'
AMJ-
HTUTUM
FÆ
LTOTv
Uf?
SfiMHUT.
M’ftLA-
MftNH
1-i g hefí haft gaman af að segja frá
þessum hugleiðingum Sir Harries,
vegna þess að ég held, að íslendingar
gangi enn með afgamlar hugmyndir um
það, hvernig rækja á tæknilega' vísinda-
lega starfsemi og verkfræðilega stjórn.
Við erum uppfullir af úreltum hug-
myndum um ágæti skipulagningar á
flestum sviðum, en hún er að mínu áliti,
oft meinsemd, á borð við krabbamein
eða langvarandi magasjúkdóm.
Embættismenn og ýmiskonar klíku-
starfsemi hafa þróazt hér ískyggilega,
en ýmsir hinna mestu framfaramanna
þjóðarinnar verið þagaðir í hel, þrátt
fyrir gifurleg átök í þágu alþjóðar.
Mega vissar stéttir verkfróðra manna
fara varlega að því, að tileinka sér of
stóran hlut úr atvinnu- og framfarasögu
þessarar þjóðar, eins og mér er ekki
grunlaust um að Verkfræðingafélag Is-
lands hafi gert þessa dagana, sem má
þó vera nokkurt vorkunnarmál, þegar
stórt afmæli er á aðra hönd.
En vissulega ber, hvað sem öðru líður,
að meta hverja skóflustungu og hverja
hugsun og dáð, sem drýgð er, til að færa
okkar íslenzku þjóð upp á við til heil-
brigðari menningar, bæði verklegrar og
visindalegrar. Virðist sízt vanþörf á að
leggja nokkru fleiri lóð á skál vísinda og
tækni, gegn lóðum skáldskapar og lista.
Gísli Halldórsson.
- FURÐULYF
Eramhald af bls. 5.
um Cattelorum (Hundaolíu): „Sjóða
skal tvo nýfædda hvolpa í lijuolíu, unz
kjötið losnar frá beinunum. í þetta
skal bæta hvítvíni, sem ánamaðkar
haía verið soðnir í og fylla upp með
brennivíni og terpentinu“. Amen!
Það er ekki að furða, þótt Paré hafi
verið trúað fyrir uppskriftinni sem
leyndarmáli.
Sænska lyfjaskráin 1739 gefur einnig
uppskriftir af sporðdrekaolíu, sem var
notuð við hósta í grislingum.
Lyf sem nefndust Olfaetoria voru
éður mjög vinsæl til að lífga fólk við
úr móðursýkis- eða svimaköstum. Hin
einföldustu voru aðeins hjartasalt eða
ammoníak. í enskumælandi löndum
eru ilmsölt ennþá talsvert notuð.
Mörg nútimalyf við sjúkdómum í
nefi og hálsi eru grundvölluð á sama
lögmáli.
S aculi (smápokar) voru eitt sinn
injög vinsælir. Juitapokarnir voru
igerðir þannig, að láta finmalaðar lyfja-
jurtir (ca. 10—50 grömm) í léreftspoka.
Saculi voru síðan seldir almenningi.
I>egar þeir voru notaðir var hellt á þá
sjóðandi vatni og rennblautur jurta-
pokinn síðan lagður við hinn sjúka
líkamshluta.
HtJK-
,ur
'&v’LI
VESTftN
LftNCS
\IlN2l_-
PrR
ff'AK
fOGl.
Nö&l
Slc.it
Kí-iRSl
Bl'oM
Mý’ta-
A$T
KONA
sre l?-
FtN
Frh. af bls. - 9
fyrir hendi hugsjónalegur eldur ein-
hverra manna, sem vilja einbeita sér
að þessum rannsóknum.
Það er ekki unnt að setja geimvís-
índamenn til að rannsaka krabbamein,
nema þeir hafi sérstakan áhuga á
slíkum rannsóknum. Bezta visindalega
starfið og bezti árangunnn fæst hjá
þeim manni, sem er fullur áhuga og sem
langar til að vinna að því verkefni, sem
hann fæst við.
Það er líka nauðsynlegt, segir Massey,
fyrir þann sem stjórnar rannsóknastof-
um, að taka þátt í sjálfu starfinu og um
gangast, jafnvel hina yngstu starfs-
menn, daglega, til þess að hinn bezti
árangur náist.
Massey segir ennfremur: Ég held, að
mjög skipulögð rannsóknarstarfsemi
rnegi eiga einn hlut vísan: að koma ekki
fram með nokkurn skapaðan hlut, sem
kalla má nýjan eða frumlegan! Er þetta
vegna þess, að skipulagningin fer fram
á þeim grundvelli. sem þegar er þekkt-
ur. Og gengið er úr skugga um, að það
finnist, sem skipulagt var að finna. —
Það er nauðsynlegt að beztu visinda-
menn og leiðtogar einangrist ekki frá
hinum yngri, lærandi og leitandi mönn-
um.
MK-
úáHN
ÚTV AL-
INNftF
ÚUfll
l'isuh
itp
JOMRl

fiRÆT-
UR
L'IKAMS-
HLUTI
MEWU
EnKl
MAR-
ao-
at-
vinuo-
MKiM
Pillur virðast nú komnar á grafar-
bakkann og með þeim hverfur lyfja-
form með langa sögu að haki. Þær
eiga rætur sínar að rekja allt til Fom-
Egypta. í Papýrus Ebers eru fyrstu
uppskriftirnar. Ein er svona:
„Takið jafnan hlut af hunangi, möl-
uðu Jóhannesarbrauði og möluðu
hreinlífistré. Gerið úr þessu kúlu“.
Æ llt til okkar daga má finna ótal
pillunppskriftir í opinberum og óopin-
berum lyfjaskrám allra menningar-
þjóða. Erfiðleikarnir með nákvæmni i
lyfjagjöfinni, örugga fjöldaframleiðslu
og fleira, hafa átt sinn þátt í að þær
eru að hverfa, og það þrátt fyrir tækni-
legar framfarir, sem þótti stórviðburð-
ur á sxnum tíma. Til gamans má nefna
Pil. Perpetuae (eilífðarpillur), s&m far-
ið var að búa til um 1600. Hið virka
efni í þeim var antimon. Pillumar
höfðu meðal annars þann prýðilega
eiginleika, að þær mátti nota aftur og
aftur. H. Peters (1847—1920) gefur
þær upplýsingar, að slíkar pillur væru
virkar að eilífu — ef þær gengju nið-
ur í hvert skipti. Þær urðu þá að dýr-
mætum ættargrip.
Jósef Anton Háfliger (1873—1955)
hefur sagt, að þær eilífðarpillur, sem
voru geymdar (og eru geymdar enn) í
svissneska lyfjafræðisögusafninu við
háskólann í Basel, væru meðal dýr-
mætustu gripa safnsins.
ER
u?P-
RÉff

m
HALA
KofA
micsin
RETTHIDI
'0FRT-
Almr
menn
osvcft'

"nv
ÖUWft
HvlCT
#
GUf)
íflND.
FYRlK
STUTTU
bmm
SORC-
MKXII).
AR
'l L'AT
LÖ&-
RE&UU-
SvBlT
HUóM
AUDt
KunM
jöcu-
PfRjbNft

BfíLEUV
TRkTTft
SroFA
Ul-
INDI
Dvel
FtöTor
IWó-
T.Tfl-
FÉt-AC,
FLTóT-
UR
limR
típast
0FMK
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS 15