Lesbók Morgunblaðsins - 23.10.1960, Blaðsíða 7
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
531
Skaflar af skeljasandi í klettunum.
göngum þá enn einu sinni út í
kynjaborgir hraunsins og veljum
okkur fagran stað í grasi grónum
hraunbolla og njótum þess að láta
sólina skína á okkur og anda að
okkur þessu blessaða ilmþrungna
lofti.
Við okkur blasir Jökullinn, þessi
tígulegi og mikli útvörður Snæ-
fellsness, með sólu skyggndan
mjallarhjálm. Mér verður starsýnt
á svartan uppmjóan klett efst á
honum að austan Þessi klettur
virðist skaga hátt upp úr jöklinum,
en þetta er einmitt „þúfan“ sem
þeir Bjarni Pálsson og Eggert
Ólafsson gengu á sumarið 1757 og
frægt er orðið. í Ferðabók þeirra
er sagt frá því á þessa leið:
„Eftir því sem ofar dró stækk-
uðu jökulsprungurnar. Allt um
það komumst við klaklaust upp
á hájökulinn og að rótum þriggja
tinda, i sem rísa þar upp frá hon-
um. Tindar þessir eru allir jafn-
háir, nálægt 50 föðmum. Einn
þeirra er að austanverðu, annar að
vestan og þriðji að norðan. Tvo
þá síðari ber saman, þegar til
þeirra sést frá byggðinni, svo að
tindarnir sýnast einungis tveir og
dæld á milli þeirra, er minnir á
söðul. Tindar þessir heita Jökul-
þúfur. Þær virtust vera ógengar,
enda hafði fallið á þær ísing úr
þokunni og allur snjór utan í þeim
gaddfreðinn. Loks tókst okkur að
höggva spor í ísinn með brodd-
stöfum og veiðihnífum og gengum
þannig upp á austustu þúfuna, sem
er hæst og mjóst og lík sykurtoppi
í lögun“.
Mikið er nú breytt síðan þetta
var. Ef menn langar nú til að kom-
ast upp á austustu „þúfuna“ verða
þeir líklega að fara með handvað
og reka nagla í bergið.
I hraunbrúninni eru margir
smáskútar og þeir eru allir með
glitrandi fortjöldum. Þar eru vef-
ir kóngulónna, riðnir úr fínum
silfurþráðum sem sólin stirnir á.
Meðan mennirnir kasta netjum
sínum langt úti í Norðurhafi til
þess að veiða síld, ríða kóngulærn-
ar þessa vefi sína og veiðinet fyrir
hraunskútana til þess að veiða
flugur. Næst mér er gríðarstórt
net, strengt með þráðum í bergið
á allar hliðar, en í miðju netinu
situr „maddaman“ og bíður fangs.
Mér sýnist hún furðulega stór og
svört. Eg bregð stækkunargleri
fyrir augað, og þá sé eg að þetta
er ófreskja, stærri en nokkur
kónguló sem eg hefi áður séð og
öðruvísi. Hún hvessir á mig kol-
svartar glyrnur og það er sem eld-
ur brenni úr þeim. Búkurinn er
svartur og ekki hnattlaga, heldur
íflatur, og hún hefur ferlega grip-
arma. Það skyldi þó aldrei vera
Uraimkögur meö ymsuiu myudum.