Lesbók Morgunblaðsins - 01.11.1959, Blaðsíða 9
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
497
þeir voru að leitast við að hremma
fanga. Hershöfðinginn var að vísu
í buxum óbreytts hermanns, en —
því miður hans vegna — þá var
skyrta hans úr of fíngerðu efni til
að vera í samræmi við það. En
lítum nú á leiksvið þessara at-
burða.
Ensku landnemarnir hafa komið
sér fyrir á austurströndum Norð-
ur-Ameríku að baki Appalachian-
fjalla. Þeir leggja áherzlu á sam-
bandið við hafið, sem þeir hafa
komið yfir 'og er flutningaleiðin
fyrir vistir frá heimalandinu. Þeim
er næstum með öllu ókunnugt um
hinar feiknamiklu og hættulegu
víðáttur meginlandsins handan
fjallanna, þar sem Spánverjar
sækja fram úr suðri og Frakkar
niður með Missisippifljóti úr
norðri, en þeir hafa gert lauslegar
landakröfur í skjóli nokkurra
vígja, trúboðsstöðva og skinna-
kaupmanna.
En er tímar liðu, og ensku bænd-
urnir og landnemarnir fóru að
kynnast þessu harðbýla landi og
grimmlyndum íbúum þess, þá fóru
sérréttindi yfirstéttarmanna og lé-
leg stjórn konungs þeirra að fara
í taugarnar á þeim, svo þeir lýstu
yfir fullkomnu sjálfstæði sínu frá
slíkri vitleysu. Og það sem meira
var, þeim tókst að standa við það,
því þeir voru í senn skyttur góð-
ar og langt að heiman frá Bret-
landi. Þá var það, er þeir tóku að
finna til sjálfstæðis síns, að þeim
varð litið í vestur og sáu hinn
víðáttumikla og frjósama Missi-
sippidal, sem á- engan sinn líka í
heimi sem landbúnaðarland utan
sléttur Ukrainu. Thomas gamli
Jefferson, sem var engu óhagsýnni
fasteignakaupmaður en heimspek-
ingur á óafhendilegan rétt manna,
uppgötvaði þá að þetta land lá
undir nauðungarsölu, því Napó-
leon Bonaparte var á hvínandi
kúpunni; og gerði Jefferson sér þá
lítið fyrir og keypti það fyrir 15
milljón dali. Þetta gerðist árið
1803.
Niður að vatnaskilum Missi-
sippifljóts þyrptust nú landnemar
og jarðlausir bændur. Og þegar
þeir einu sinni voru komnir af
stað í vestur stöðvuðust þessir
þjóðflutningar ekki fyr en harð-
gerðu karlarnir með löngu byss-
urnar og heilags Jakobsbiblíur
sínar voru komnir að ströndum
hins mikla Kyrrahafs.
—oOo—
En hlaupum nú ekki yfir í sög-
unni. Um 1820 voru ensk-amerísku
landnemarnir á landamærum hins
spænska Texas og horfðu öfundar-
augum á blómlegar og frjósamar
slétturnar, sem teygðu sig í óend-
anlegri víðáttu sinni fyrir augum