Lesbók Morgunblaðsins - 13.04.1958, Qupperneq 15

LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
199
HANDRITAMÁLID
Það eru nær eingöngu Islendingar,
sem kunna oð nota Arnasafn
BRÖNDSTED prófessor hefir hald-
ið því fram, að vegna alþjóðlegra
vísindaiðkana verði íslenzku hand-
ritin að vera í Kaupmannahöfn. í
sama streng hefir Westergaard
Nielsen prófessor tekið. En Jón
prófessor Helgason hefir sýnt fram
á, að það hafi frá upphafi aðallega
verið íslendingar, sem rannsakað
hafa handritin. Og hann bætir við-
„Eg hefi hér fyrir framan mig
skrá um þær útgáfur, sem komið
hafa á árunum 1930—1950 og byggð
-ar eru á íslenzku handfitunum í
Árnasafni. Hér er aðeins um þær
útgáfur að ræða, sem byggjast á
sjálfum handritunum, en ekki end-
urútgáfur, sem fjöldi hefir komið
af á íslandi, og ekki heldur ljós-
myndaútgáfur, sem eru tæknilegar
en ekki vísindalegar. Á þessari
skrá eru 40 útgáfur, og af þeim
Flufj um geiminn
Menn verða að geta komizt
til jarðarinnar aftur
ÞESS var nýlega getið í fregnum
að Bandaríkjamenn ætli innan
skamms að senda flugmann út í
geiminn. í sambandi við það er
fróðlegt að athuga hvað einn af
vísindamönnum þeirra, er fæst sér-
staklega við heilsufræði í háloftun
um, hefir nýlega sagt um þetta
Hann heitir dr. Hubertus Strug-
hold og er frægur maður á sínu
sviði.
Hann minntist fyrst á það, er
Rússar sendu tík upp í háloftin með
hafa íslendingar séð um 35, ís-
lendingur og Norðmaður eina í fe-
lagi, Norðmaður um eina, Englend-
ingar um tvær og Hollendingur um
eina.
Sé eigi aðeins litið á fjölda út-
gáfanna, heldur á stærð þeirra og
blaðsíðutal, verður hlutdeild ís-
lendinga í útgáfunum hlutfallslega
miklu meiri. Og hvað verður þá úr
þeirri röksemd, að íslenzku hand
ritin þurfi að vera í Kaupmanna
höfn vegna alþjóðlegra vísinda-
iðkana“.
Bjarni M. Gíslason hefir ritað
nýa bók um handritamálið og rek-
ur þar sögu þess. „Höjskolebladet“
segir að vonandi fáist bráðlega út-
gefandi að þessari bók, því að það
sé áreiðanlegt, að þegar menn 'haf;
lesið hana, muni ganga greiðlegar
að leysa handritamálið.
Sputnik II., en sagði urn leið, að
það væri svo sem ekkert nýtt, að
lifandi dýr væri send út í geiminn
Það væri nú mörg ár síðan Banda-
ríkjamenn hefði sent apa og mýs
út í geiminn með rákettum, til þess
að athuga hvernig lífverur stæðust
það ferðalag. Þessum skepnum var
náð aftur til jarðar, og voru þær
þá í fullu fjöri. Aparnir eru enn á
lífi, og eins eru á lífi afkomendur
.núsanna, sem fóru upp í háloftin
En það er alveg sama hve hár-
nákvæm vísindaáhöld eru höfð í
klefum með þessum lifandi geim-
förum, að þau geta aldrei frætt oss
um það hver áhrif það hefir á sal
og líkama að komast út í tómrúmið.
Ekki geta skepnurnar það heldur.
Það er maðurinn einn, sem gæti
sagt frá því. Hann sagði líka, að
Bandaríkjamenn hefðu orðið langt
á undan Rússum, að senda hunda
upp í háloftin og láta þá vera þar
dogum saman í lokuðum klefa, þar
»em var nóg andrúmsloft og þeir
höfðu nóg að eta. „Og nú um langt
skeið höfum vér verið að gera til-
rauriir með slíkan klefa handa
mönnum, hvort sem þeir ferðast í
rákettum eða öðrum geimförum.
Tilgangurinn er sá, að manninum
geti liðið þar vel og hann hafi henti
-semi til þess að gera margs konar
athuganir, er komið geta að gagni
þegar geimferðir hefjast fyrir
alvöru“.
Bandarískir flugmenn hafa hvað
eftir annað farið í rannsóknaferðir
út að endimörkum gufuhvolfsins
Er þar fyrst að nefna majór David
G. Simons, sem fór í flugbelg rúm-
lega 30 km. út fyrir jörðina og hafð-
ist þar við til rannsókna í 32 klukku
-stundir. Þá má og nefna kaptein
Iven C. Kincheloe, sem fór á þotu
upp í allt að 40 km. hæð, en það er
met í háflugi á flugvél.
Þetta er allt undirbúningur >ð
geimflugi. Þessi dæmi eru ef il
vill ekki jafn söguleg og hitt, að
senda gervihnött með hund út i
geiminn, en þau verða áreiðanlega
að meira gagni þegar fram í sækir.
Fyrsta geimflugið verður farið í
nokkurs konar flugvél og maður
þar innan borðs. En svo verður bú-
ið um, að hann geti snúið aftur og
komizt heilu og höldu til jarðar-
innar. Það er ekki mest áríðandi
að koma gérvihnetti út í geiminn,
heldur að hann geti komizt aftur
óbrunninn í gegnum gufuhvel jarð-
arinnar og lent heill á húfi.
Pétur: Eg hefi enga trú á þessum
fljúgandi diskum.
Páll: Eg hafði ekki heldur trú á þeim
— fyr en eftir að eg gifti mig.