Lesbók Morgunblaðsins - 26.03.1950, Blaðsíða 8
180
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
'3
a unn íönd:
ALSIMÆGTAEYAN FORIVIOSA
AÐ undanfornu hefur FormoSa verið getið í frjettum svo að segja dag-
lega, eða siðan stjórn lýðveldlShersins fluttist þangað. Marga mun þvi
fýsa að fræðast eitthvað um ey þessa, og birtist hjer útdráttur úr grein
eítir Frederick G. Vosburgh, sem l'ór þangað fvrir skemstu til þess að
kynnast ástandinu þar.
SAMKVÆMT manntali, sem fór
fram í apríl 1949 voru íbúar eyar-
innar þá 7.026.883. En upp frá því
íór herlið að streyma þangað frá
meginlandinu. Það er auðvitað hern
-aðarleyndarmál hve mikið lið hcf-
ur vcrið flutt þangað, en það mun
varla ofsagt, að á Forníosa sje nú
álíka margt fólk, eins og er í Ástra-
líu, sem er 200 sinnum stærri.
Um hálfa öld, eða 1895—1945,
höfðu Japanar ráðið yfir í’ormosa.
En að stríðinu loknu fengu Kínverj
-ar hana og setulið Japana, sem var
478.000, var flutt á burt. Og þegar
Kínvcrjar komu til að taka við
stjórn-eyarmnar, var þeim fagnað
sem bjargvættum og bræðrum af
þeim 6 miljónum Taiwanese, sem
filósiaros 4i kiuvejrsku kjiu.
þar eru, en það cru aíkomendur
Kínverja, sem fluttust til Formosa
fyr á öldum.
Ekki stóð sú gleði þó lengi, þvi
að brátt varð mikil óánægja með
kínversku embættismennina og út
af því að þurfa að lúta stjórn á
meginlandinu. Leiddi það til mik-
illa óeirða í febrúar og mars 1947,
og í þeim óeirðum fellu þúsundir
manna.
Á Formosa er cinnig annar þjóð-
flokkur, afkomendur frumbyggja
landsins. Þeir hafast nú við í fjöll-
unum og voru villumenn og
„hausaveiðarar“ til skamms tíma.
Það er talið að þeir muni vera um
130 þúsundir.
FIMM stunda flug er frá Tokio til
Formosa, sem portugalskir land-
könnuðir kölluðu upphaflega „Dá-
semdaey“. Svo fögur þótti þeim
hún. En Kínverjar og Japanar kalla
hana Taiwan og það þýðir aðeins
, Hjallavogui
Fagurt er að lila yfir Formosa úr
lofti. — Dimmblár sjór fellur að
ströndinni og kögrar hana með drií
-hvítu bárulöðri. Um alt láglendið
eru hrísgrjónaekrur undir vatni og
líkjast mest stórum speglum cr sól-
in stafar á vatnsflötinn. Árnar eru
eins og silfurlit band, en að baki
nsa ha fjöll, dökkgræn hið neðra,
en með ljósa skyjafloka á höfði.
Taipei heitir höfuðborgin og þar
búa 439.793 sálir. — Virðist svo
sem þeir sje allir á ferð um göt-
urnar á hjólum og í handkeri-um.
Jeppar sjást þar inn á milli og auð-
ugir Kinverjar og embættismenn
þeysa í amerískum bílum, sem
keyptir hafa verið í Shanghai, eða
öðrum borgum á meginlandinu. —
Laglegar kínverskar stúlkur, með
bvlgjað hár og í nylonsokkum,
hjóla á vinnustaðina. Þarna eru
ekki nema sárfáir leigubílar og eng-
ir strætisvagnar.
Þegar við ókum inn í borgina
kom blaðastrakur og dró upp enskt
blað. prentað í Hong Kong, og vildi
selja okkur fyrir 80 cent. Seinna
komumst við að þvi að þetta var
bannvara. Öll ensk blöð frá megin-
landinu hafa vei'ið bönnuð.
Víður völlur var fyrir framan
gistihúsið og hinum megin við hann
stóð stjórnarbygging Japana. Þar
hafði nú kinverskt herhð aðsetur
sitt og uýtt nafn hafði verið letrað