Lesbók Morgunblaðsins - 09.05.1948, Blaðsíða 14

266
LESBOK morgunblaðsins
,' þá hættu að smitast í rakarastofum.
Gert er ráð íyrir því að um 50 milj-
ónir manna og drengja láti klippa sie
á þriggja vikna fresti, cn það satti-
svárar 850 miljcnum Uárklippinga ú
hverju ári.
„New York Times“ skýrði frá því í
fyrra að allsherjar cftirlit liefði farið
fram i öllum rakarastofum í New
York, með þeim árangri að 221 rak-
arastoíum va: lokað.
í „Journal of tlic American Medical
Association" cr þess geíið að faraldur
hafa orðið að hringormi meðal skóla-
barna i Hagerstown og að sex sinnum
fleiri drengir en stúlkur hafi sýkst.
(Drengir láta rakara klippa sig, en
stúlkur sjaldan). Það kom í ljós að
tæplega tiundi hlutinn hafði getað
sýkst heima. Þá kom mönnum í hug
að skeð gæti að börnin liefði smitast
í kvikmyndahúsi, fengið bakteríuna
úr stólbökunum, sem sjúkir krakkar
hefði nuddað hnakkanum við. Nú var
kvikinyndahúsið rannsakað, cn þar
fundust engar hringorms bakteríur.
A hinn bóginn kom það í ljós, að i
nær öllum drengjunum, sem sýktust,
en þeir voru 479 að tölu, hafði vcikin
byrjað i höfðinu. Þá var farið að rann-
saka rakarastofurnar og sú rannsókn
sýndi að þrifnaði var mjög ábótavant
þar. Hárgreiður, burstar, skæri og
klippur var ekki sótthreinsað og mest-
ar líkur þóttu þá til þess, að veikin
hefði borist út frá rakarastofunum, og
drengirnir smitast sjerstaklega af hár-
klippunum. Þær voru ekki hreinsaðar
nægiiega vel eftir notkun og í þeim
fundust hárbroddar og baktcríur úr
höfðum sjúklinga.
En menn eiga ekki aðeins á liættu
að fá liringorm á rakarastofum. Marg-
ir aðrir húðkvillar og verri breiðast út
þaðan. það er nú t. d. himt iUræxndi
„skeggkláði", sem er aíar ilt að lækua.
Auk þess geta menn fengið syfilis og
þá aðallega af þvi, að við marga mcnn
er notaður sami hitadúkurinn. Þegar
brennandi heitur, votur dúkur, er lagð
ur uöj andiit manns, íer ekki hjá þ\i,
liafi hann einhver útbrot í andliti, að
bakteriurnar fari í dúkinn. Og svo
fara þær inn um opnar svitaholur á
þcim næsta. Menn sem ganga með
syfilis á öðru síigi fá hann oft i and-
iitið eg svfilissár á vörum eru miklu
aigcngari en menn hyggja.
Einhver hættulegasli sjúkdómurinn.
scm tnrnn gcta smitast af á rakara-
stofum, er blóðkýli. Sóttkvcikjan get-
ur leynst í skeggbui-slunx, cn aðalliætt-
an stafar af kærulcysi rakaranna
sjálfra. Þeir byrja oft á þ\i. þegar
niaður, scm ætlar að láta klippa sig,
er sestur í stól, að fara með fingur í
gegn um hár hans og nudda hársvörð-
inn áður en þeir byrja að klippa. Ef
rakarinn hefur þvegið sjer vel um
liendurnar úr heitu vatni og með sápu
og þerrað þær vel á hrcinu handklæði
eða pappir, áður en hann byrjar á
þessu, þá er smitunarhættan lítil eða
engin. En hafi hann ekki þvcgið sjer,
þá er hættan mikil á því að við hend-
ur hans loði bakteríur úr höfði bess,
scm var á undan.
Sraitun geta menn lika fengið úr
hársmyrslum. Þau eru vcnjulega
geymd í opnum krukkum. Ilársmyrsl-
in eru besta gróði’arstía fyrir bakter-
íur. Og rakararnir eru ýmist með
fingurnar niðri í þeim eða í hársverði
manna. Þeir bera hreint og beint
bakteríurnar í smyrslin, og svo eru
þau borin í hár hvers, sem, hafa vill.
Hvaða ráð eru til þess að koma i
veg fyrir þctla og auka hreinlæti í
rakarastofum?
Fyrst og fremst þarf um það ný
ákvæði í hcilbrigðissamþyktum. En
\ firvöldin geta ckki altaf vcrið á
verði að gæta þcss, að þeim fyrirmæl-
um sje lilýtt. Það verður almenningur
að gera, þeir, scm sækja rakarastof-
urnar,
Og lielst ætti ralvarai aldi’ei að raka
eða klippa menn, sem eru með ein-
liver útbrot, nema þeir sýni læknis-
vottorð um það, að af þeim útbrot-
ura stafi eiíki sýkingai'hætU.
^JJeífiócjerJi
IJcfur þú kotnið í Uafnarfjörð,
l>ui scm h raunið skógur skrýöir,
skrauliö mcst cr bocinn prjjðir,
undrasviö á Isa jörö?
Ucfur þú Htiö lauftrjcn fríö,
rcyni hcgg og grenið yLocsta,
gilda ösp, og furu stœrsta,
birki-lund í blóma-hlíö?
Fannst þú ilrninn anga þar;
anda þúsund rósamunna,
mcöan geislum glœsli suma
laufi þrúngnu lcndurnur?
Ilcfur þú litiö litla tjörn,
inni í greni gcrði falda,
gosbrunninn í hóhna valda',
glcöi fyrir bccjar-börn?
Súst þú „gcysi“ gjósa þann
úöa mekki uf sjcr hrinda
ólal krystalskálir mynda,
IjósbrotiÖ, sern lita vann?
I'ar hcf jeg sctiö sumarkvöld,
þcgar blœrinn bœrði viði,
bjarkamáliö fuglakliöi
tvinnaöist i tónafjöld.
Þannig gctur hagvirk hönd,
hjálpað guði til aö skapa,
það, scm þjóö í þraut vann tapa:
skógarviði vaxin lönd.
Fagri lundur fynnnynd,
sælht væri lífið liða
cf lílcar þinir fyndust viða:
Björk við liverja bæjarlind.
MAGNÚSAVÖGLUM.