Lesbók Morgunblaðsins - 29.05.1938, Blaðsíða 6

166
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
hanska og gráar öklahlífar eins
og þeir eigi hálfan heiminn. Jeg
hefi stundum verið að hugsa um
það, hvað Drachmann mundi liafa
skrifað um svoleiðis s.iómenn ....
★
Drachmann — það var nú karl,
sem ljet fjúka það, sem honum
flaug í hug. „Jeg sœtter min Hat
som jeg vil“, sagði hann, karlinn
sá. Og hann gerði það líka. Stund-
um talaði hann svo hátt, að það
var hjer um bil ómögulegt að
hevra hvað hann sagði! Sjerstak-
lega hætti honum til þess, þegar
haun talaði fyrir minni einhvers í
veislum. Það var siður í þá daga
að slá upp veislu, þegar einhver-
hafði lokið við að mála nýja mvnd.
Degn sá um það alt saman. — Hún
kallar bróður sinn bara Degn. —
Stundum keypti. hann myndirnar
og gaf sjálfur veisluna, eftir því
hvernig á stóð.
Svo voru það afmælisveislurnar.
Þá var aldrei snert við öðru en
katnpavíni — meðan það entist!
Mjer er í minni sunnudagur í
júlí fyrir hjer um bil þrjátíu og
fimm árum. Kröyer átti afmæli
og kom þenna dag með morgun-
lestinni hingað til bæjarins úr
einhverju ferðalagi. Vinir hans og
velunnarar tóku á móti honum á
járnbrautarstöðinni og þar slógu
þeir um hann hring og hver
kampavínsflöskutappinn flaug með
dunum og hvellum upp í loftið,
Þann dag allan og langt fram á
nótt var drukjpð og etið, fluttar
ræður og sungið hjer á hótelinu.
Jeg man það alt, eins og það hefði
verið í gær. Kröyer var sá skelfi-
legur æringi — og altaf með lorgn-
etturnar á nefbroddinum. Hann var
langmestur samkvæmismaður allra
þessara stórkarla, sem hjer voru í
þá daga. Hann grobbaði oft af
]>ví að vera kvæntur fegurstu kon-
unni í allri Danmörku — og það
endaði auðvitað með þvi. að kon-
an hljóp frá honum með sænsku
tónskáldi, og hann sá hana ekki
meira. Hún er enn á lífi og kvað
ætla að koma hingað í sumar. Það
er lika alveg óhætt fyrir hana, því
nú hefir Kröjær legið hljóðalaust
í gröf sinni í 29 ár.
Ástin ljek ekki altaf við ein-
einteyming þá, frekar en hún gerir
nú. Þetta listafólk — guð minn
góður!
Ó, jeg man hvað við stríddum
Önnu systur, þegar hún vildi óð
og uppvæg trúlofast Michael og
verða málari eins og hann — og
þó var hann einna hógværastur
þessara karla. En Anna var hepp-
in og hamingjusöm. Alt hennar líf
var miklu heilladrýgra en áhorfð-
ist í fyrstu. Jeg á við þegar hún
fæddist.
Æfintýraskáldið fræga H. C.
Andersen bjó þá hjer á gisti-
húsi foreldra minna. Hann var þá
orðinn frægur maður, sem allir
litu upp til — og móðir mín vildi
vanda sjerstaklega til þessa virðu-
lega manns, og sendi vinnustúlk
una sína út á Gamla-Skagen eftir
nýjum rauðsprettum í matinu.
Rauðspretturnar þóttu feitari þar
og var talinn betri matur, en þær
sem veiddust hjernamegin við
tangann. En stúlkan hafði tafist
eitthvað á þessu ferðalagi og var
ekki komin með rauðspretturnar á
matmálstíma.
H. C. Andersen átti til að fjúka
upp með vonsku eins og reiður
hani, og svo fór í þetta skifti.
Hann kom xit í eldhiis og jós
skömmunum yfir móður mína
fvrir að hafa ekki matinn til á
rjettum tíma, þar sem hann væri
svangur og tímabundinn, og jeg
veit ekki hver ósköp. Fekk þetta
svo á móður mína að hún vfirgaf
skáldið á eldhúsgólfinu, gekk
/
þegjandi inn í rúm og fæddi Onnu
systir.
Þegar æfintýraskáldið frjetti
hvernig komið var, gekk liann iðr
andi inn til mömmu, færði henni
blóm og kvaðst óska þess og biðja,
að barnið, sem hún fæddi, mætti
verða foreldrum sínum til gleði og
þjóð sinni til gagus og sæmdar.
Anna Bröndum Ancher andaðist
fyrir þremur árum og mun vera
talin ein merkasta listakona, sem
Danmörk hefir alið.
★
Fröken Marie — það er ekki
til önnur fröken Marie í þessu
bygðarlagi — missir niður lykkju,
og svo aðra og þá þriðju. Hún
rýnir á garnið og reynir að ná
þeim upp á prjónana aftur. En
því meira, sem hún reynir því
fleiri lykltjur falla af prjónunum,
og því lengra rakna þær niður.
Það er ekki víst að húu lúki
nokkurntíma við þessa þríhyrnu.
og vel gæti það verið að einmitt
þessi þríhyrna yrði einhverntíma
sett hálfunnin á listasafnið til
minningar um hinstu verk hins
stíðasta Bröndum. Og um leið og
við kveðjum þessa gömlu konu
kveðjum við síðasta fulltrúann frá
gullöld listamannalífsius í út
kjálkaþorpinu Skagen. S. B.
Vernd breskra
borgara.
Breskir borgarar geta verið viss
ir um ]>að, að hvar sem þeir
eru í heiminum njóta þeir verndar
breska heimsveldisins. Ef styrjöld
brýst út í einhverju landi, þar sem
breskir borgarar eru búsettir og
eru staddir í vanda, eru herskip
eða flugvjelar send til að sækja
þá. Þessi vernd nær jafnvel til
persóna eins og Rose Cohen, sem
er fyrverandi enskur kommúnisti
og sem óskaði alls annars en vel-
gengni breska heimsveldisins. Hún
fór til Moskva fyrir nokkrum ár-
um og gerðist blaðamaður við
konmiúnistablaðið Moskva Daily
News. Árið 1937 var hún handtek-
in og hefir setið í faiigelsi síðan.
Þegar hún fór frá Englandi af-
salaði hún sjer ekki borgararjett-
indum sínum og það kemur henni-
að haldi nú. Breska stjórniu hefir
látið sendiherra sinn í Moskva
bera fram kröftug mótmæli gegn
fangelsun Rose Cohens og heimtað
að rjettarhöld yrðu haldin í máli
hennar og síðan verði hún send
til heimalands síns. Rose Cohen
hefir nú setið í fangelsi í eitt ár
án þess að mál hennar hafi verið
tekið fyrir eða hún hafi verið látin
vita ástæðuna fyrir handtökunni.
Hún hefir ávalt staðið framarlega
í flokki þeirra sein hafa viljað
drepa niður efnalegt sjálfstæði
Englauds.