Lesbók Morgunblaðsins - 04.03.1928, Blaðsíða 4

68
LESBÓK MOBGUNBLAÐSINS
Þegar vjelbáturinn fórst
undir Ofanleitishamri.
Aðfaianótt 14. febrúar fórst vjelbáturinn »Sigriður«
frá Vestmannaeyjum undir Ofanleitishamri, þar sem heit-
ir Blákróksurð. Menn björguðust allir með furðulegum
hætti og fyrir fádæma vasklega framgöngu eins bát-
verja, sem kleif upp þverhnýptan hamarinn, og sagði
til fjelaga sinna, sem voru aðframkomnir á snös í berg-
inu. Fer hjer á eftir frásögn þeirra fjelaga um atburð
þennan allan.
Plunkett
foringi í sjóliði Bandaríkjanna,
spáði því fyrir nokkru að ófriður
væri yfirvofandi milli Bandaríkj-
anna og Bretlands. Þótti þetta svo
ógætilega talað af manni í hans
stöðu, að stöðuna varð hann að
missa.
þessa leið hefði í .fyrstu næsta
umhverfið (Hveragerði) þegar
verið skírt ölfus(s). Og litlu síð-
ar þótt stysta og besta einkenni
fyrir næstu stóru ána og stöðu-
vatnið, endilöng landamæri Ing-
ólfs að austanverðu. En að lok-
um teygði nafnið sig líka yfir
alla sveitina.
Engan veit jeg efast um, að
Ingólfur hafi sjálfur skírt Reykja
vík, og kent hana við reykinn
af laugunum þar.* Reykir þessir
hafa vakið eftirtekt Ingólfs, ann-
aðhvort þegar hann kom fyrst
landveg til að litast um, eða með
búferli sjóleiðis. Víkin var ná-
lægt reykjunum. Það var nóg. —
Þessar nafngjafir allar sýnast
því vera í fullu samræmi.
* pví jeg met skáldskap ljelegan,
munnmæli („tradition“) af Seltjarn-
nrnesi um það, að Ingólfur hafi af
gremju yfiir fundi öndvegissiílna sinna
á svo lítt frjóvum stað, sem Orfarsey,
brent þær þar á Reykjanesinu, og síð-
an kent bæinn við reykinn af þeim.
(Kaalund: Hist. top. Beskriv., 399).
p. e. hvorki skáldskapur nje gáta til
skýringar á Landnámu, heldur bein
mótsögn við hana: „par eru enn önd-
yegissúlur þær í eldhúsi“.
... ■ ? »t • -
Mánudaginn 13. febrúar fóru
flestir bátar úr Vestmannaej’jum
til fiskjar. Er jafnan farið snemma
á stdð og svo var enn, eða um
miðja. nótt. Var þá hægviðri, aust-
anvindur, en gekk í suðaustur er
á leið og hvesti þá mjög, eins og
Veðurstofan hafði spáð. Tók sjó þá
skjótt að ókyrra, en bátar hjeldu
þó veiðum sínum áfram, enda eru
sjómenn í Vestmannaeyjum kunn-
ir að því, að þeir láta sjer ekki alt
fvrir brjósti brenna. Veð'rið gekk
Eiður Jónsson.
stöðugt upp er á leið daginn, og
var orðið afar vont í sjó er bát-
arnir fóru að hugsa til lieimferðar.
Náðu sumir landi með naumindum
eða fyrir aðstoð björgunarskipsins
Þórs, en einn þeirra fórst. Var það
vjelbáturinn „Sigríður* ‘,
Um afdrif bátsins og mannanna,
sem á honum voru, hefir nokkuð
verið sagt í blöðum, en sú saga er
svo merkileg, að hún á það skilið
að vera skráð ítarlegar en gert
hefir verið.
Formaðnr á bátnum var Eiður
Jónsson, vaskleikamaður og ungur
að aldri. Hann' er Þingeyingur að
ætt, fæddur 7. febr. 1902 á Knarr-
areyri á Flateyjardal. Foreldrar
hans voru Jón Jónsson og Mana-
sína Sigurðardóttir. Fjórir menn
voru á bátnum aðri'r.
Kl. 6i/2 um kvöklið bjuggust þeir
til heimfarar. Var þá ofsarok, stór
sævi og hríðarbylur kominn. Hálfri
annari klukkustund síðar voru
þeir komnir undir Ofanleitisham-
ar, en ekþi sáu þeir neitt til lands,
og vissu ógjörla hvar þeir voru.
En ýmsir togarar lágu þar, sem
skjóls höfðu leitað, og sáu þeir ljós
á þeim, og ljóskastara höfðu þeir
sjálfir um borð. Ljetu þeir nú lóna
hjá einum togaranum svo sem eina
klukkustund.
Formaðurinn fór þá aftur í til
þess að fá sjer einhverja hress-
ingu, því að hann hafði hvorki
bragðað vott nje þurt, allan dag-
inn. Bað hann þann sem við st.ýri
tók, að hakla í horfinu á meðan.
En er Eiður hafði verið niðri svo
sem 20 mínútur, |rekst báturinn
upp á sker, sem er skamt fyrir
framan bjargið. Rjett á eftir tók
sjórinn þá af skerinu og kastaði
bátnum upp að þVerhnýptum
klettaveggnum. — Stökk þá einn
skipverja, Jón Vigfússon upp
á stalla í bjargmu, en oatur-
inn sogaðist frá aftur með hina
mennina fjóra. Var bátu'rinn að
velkjast þar í briminu um stund,
en þá kom nýtt ólag og kastaði
lionum aftur að bjarginu. Gátu þá
allir mennirnir stokkið upp á stalla
í bjarginu, en bátinn sogaði að
nýju út á skerið og þar fór hann
í spón rjett á eftir. Gáfust mönn-
unum ekki nema þessi tvö tæki-