Eimreiðin - 01.05.1903, Page 69

149
Enginn, sem ekki er barn að hugsun, mun láta sér detta í
hug. að Hafliði hafi verið þarna á ferðinni dauður, en þó má segja
að hann hafi verið á bænum og það ekki lítið magnaður, nefni-
lega í hinni sjúku meðvitund Guðfinns, sem var þess fulltrúa sam-
kvæmt gamalli hjátrú, að einhver vera af Hafliða væri þarna á
bænum og vildi gera sér ilt, og hefir hann að lokum líklega þózt
sjá Hafliða, jafnvel þó að hann vekti.
Pessi hugmynd Guðfinns hefir það nú verið, sem Gestur
sá, það er að segja, Guðfinnur hefir — óafvitandi þó og óvilj-
andi — blásið honum í brjóst því, sem Guðfinni sjálfum var þá
svo afarríkt í huga, og líklega hefir einmitt höggið sem Gestur
heyrði, ef svo mætti að orði kveða, orðið til þess, að
brjóta niður vegginn milli þessara tveggja meðvitunda, svo að
það, sem var ríkast í annarri, komst snöggvast yfir í hina, en þó
raunar ekki alveg óbreytt; væri ef til vill réttast að segja, að á-
hrifin frá Guðfinni hafi fært í úlpuna hugarburð Gests, — sem að
vísu var getinn af æsingi hins sjúka manns — nokkuð líkt eins og
áhrifin frá Skeibrok í augum Hans Ross steypa gerfi Henriks
Jægers yfir honum alls ólíkan mann, sbr. söguna hér á eftir.
Regar svona er litið á, verður skiljanlegra, að Gestur sá Hafliða í
úlpunni, eins og Guðfinnur sá hann, en ekki virðist mér hægt að
skilja neitt í sögunni með öðru móti; líklegt er þó að sagan sé
sönn í aðalatriðunum.
Að Gestur hafi orðið þarna fyrir nokkurs konar innblæstri1,
virðist enn þá líklegra þegar þess er gætt, að ímyndunarafl hans
— eða það, sem réttnefndara væri hugsjónaraflið — var, eins og
kunnugt er, mjög auðugt, en lundin viðkvæm og víst heldur
klökk.
Innblástur (suggestion) er annars jafnalgengur í daglegu lífi
og hann er þýðingarmikill, og ber ekki minst á ýmsu, sem þar
að lýtur, þegar kosningar til alþingis fara í hönd.
Til þess að rita vel um innblástur (suggestion) þyrfti langt
mál, og verður það ekki gert hér; ég skal aðeins nefna tvö dæmi
og er hið síðara þó skyldara sögu þeirri, sem rætt hefir verið um
hér að framan.
Goethe kvaðst eitt sinn, er hann ræddi við Eckermann,2
* fví miður hugkvæmist mér ekki neitt betra orð yfir »suggestion«.
2 Eckermanns Gespráche mit Goethe.