Morgunblaðið - 29.10.1993, Blaðsíða 40

40
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 29. OKTÓBER 1993
„Unpi mabur, hefurðu beitt hjugann o%
þutj at þú myndirsjöbcL unga,SaJc~
úxasa, shepna sem hefbc al/a rr>&ju-
Ce/hx á þui ab U-fcu ag uera frjösöm?"
Með
morgimkaffmu
Þú ert klukkutíma of seinn.
Það tekur §kki svo langan
tíma að defta niður nokrar
tröppur, eða hvað’
HOGNI HKEKKVISI
„ E<S HEF ALOHE) SÉE> /Ví'VS { SVOhlA
GÓEXJ LÍKAA1L e<3u 'ASTAH&lJ"
BRÉF TIL BLAÐSINS
Kringlan 1 103 Reykjavík - Sími 691100 - Símbréf 691329
Hallærisplön, englar
og fyrirmyndir
Frá Jóni K. Guðbergssyni:
Hallærisplön eru víða um land
þó hið eina sanna Hallærisplan sé
í miðbæ Reykjavíkur. í hugum
margra er staðurinn, um helgar,
sneisafullur af kófdrukknum og
ofbeldisfullum unglingum. Auðvit-
að eru alhæfingar sem slíkar ekki
réttar. Flestir unglingar sem mæta
þarna eru ærslafullir og lífsglaðir
unglingar sem vilja lyfta sér á
kreik og spá svona aðeins í hitt
kynið. Vandamálið er að of stór
hluti þeirra notar áfengi sem með-
al til að koma sér í stuð og til að
finna kjark. Og hvers vegna leita
þessir unglingar í þessa leið til að
koma sér í gott skap? Jú, þetta
hefur verið fyrir þeim haft.
„Fyrirmyndirnar“ eða fullorðna
fólkið er búið að sýna og varða
leiðina til aukinnar ánægju. Vand-
inn er hins vegar að unglingar eru
óvanir göróttum drykkjum og mið-
ur leiðinlegum afleiðingum þess
að fara yfir markið, einnig er til
umhugsunar að því fyrr sem ungt
fólk byrjar að neyta áfengis því
meiri líkur eru á vandamálum með
efnið þegar frá líður. Þá er einnig
sérkennilegt vandlætið sem „fyrir-
myndirnar“ sýna þegar eitthvað
fer úrskeiðis. Þessar „fyrirmyndir"
dýrka Bakkus oft með ámóta eða
jafnvel meira offorsi en ungling-
arnir. Fullorðna fólkið gerir kröfur
um að litlu englarnir haldi fluginu
Fyrirspurn um ættingja
Kona á Nýja-Sjálandi er að
leita að ættingjum föður síns.
Faðir hennar kom til Ástralíu
árið 1911 og hélt til Nýja-Sjá-
lands þremur árum síðar. Þar
settist hann að og stofnaði fjöl-
skyldu en hafði lítið eða ekkert
samband við ættingja sína á
íslandi.
Hann kallaði sig John Stanley
Johnson og mun hafa breytt
nafni sínu þegar hann kom til
Ástralíu. Hefur trúlega heitið
Jón Jónsson, Jóhannsson eða
Jóhannesson. Samkvæmt inn-
flytjendaskrám í Ástralíu var
hann 22 ára árið 1911 og dótt-
ir hans telur hann fæddan í maí
1889 í Reykjavík og að hann
hafi farið frá íslandi árið 1904.
Hann átti tvö systkini, Maríu
og Tómas, sem e.t.v. hafaHutt
til Ameríku. Meira veit hún í
rauninni ekki en sendir þessa
mynd af föður sínum sem var
tekin af honum 25 ára gömlum.
Nafn og heimilisfang kon-
unnar er:
H. Kilburn
114 Edward Street
Thames
New Zealand
Ef einhver kannast við um-
ræddan mann er hann vinsam-
legast beðinn að hafa samband
við Þjóðskjalasafn íslands, í
síma 13201.
og horfi fram hjá hegðun fullorðna
fólksins. Til að kóróna tvöfeldnina
þá skipuleggja „fyrirmyndirnar"
vikulangar drykkjuhátíðirnar að
útlenskum sið með tilheyrandi
ælum, þvaglosun og allskonar ves-
eni á almannafæri. Auðvitað eiga
unglingarnir ekkert að fatta og
ekkert að skilja. Því miður virkar
þetta ekki þannig.
Englarnir litlu eru engir englar
heldur fróðleiksfúsar og áhuga-
samar mannverur. Þessir ungling-
ar sjá og heyra að fullorðnir segja
og prédika annað en þeir meina
og gera sjálfir. Auðvitað draga
unglingarnir sínar ályktanir,
þ.e.a.s. á meðan allir hneykslast á
þeim þá er jákvæður stimpill á
sukki þeirra fullorðnu. Á sama
tíma og margir fullorðnir haga sér
eins og óvitar sökum ölæðis, eiga
þeir vart orð yfir hneykslun vegna
þess að 16 ára unglingar slæðist
með í bjórkeppni. Auðvitað er
sorglegt og óafsakanlegt að ungl-
ingur skuli fá aðgang að drykkju-
keppni þeirra fullorðnu en er ekki
jafnsorglegt að fólkið sem ber
ábyrgðina og á að hafa vit fyrir
unglingunum skuli efna til svona
keppni.
Er nema furða þótt unglingarn-
ir leiti í teitið þegar fullorðnir haga
sér svona, jú fyrirmyndirnar eru
til staðar. Nei, hræsni fullorðinna
í umgengni við vímuefni og
ábyrgðarlausri meðferð þeirra
greiðir götu ógæfusamra unglinga
til að meðhöndla sömu efni, á sama
hátt. Við fullorðna fólkið getum
ekki annað en borið ábyrgð á
hvernig málum er komið fyrir
unglingum. í umræðunni um
aukna löggæslu, meira af athvörf-
um fyrir unglinga í miðbænum,
aukinn aga og svo framvegis,
gleymist oftast aðalatriðið og sam-
kvæmt minni skoðun eina atriðið
sem haft getur varanleg áhrif. Það
er sú staðreynd að ef við högum
okkur eins og ábyrgar þroskaðar
manneskjur sem geta gert sér
dagamun án aðstoðar vímuefna
(svosem áfengis o.þ.h.) eru yfir-
gnæfandi líkur á því að börn okk-
ar geri það sama. Mundu að þú
ert fyrirmynd þíns barns.
JÓN K. GUÐBERGSSON,
áfengisvamarfulltrúi.
Yíkveiji skrifar
Víkverja hefur borizt bréf frá
áttræðri konu, sem lengi bjó
í Danmörku á sínúm yngri árum.
í upphafi bréfsins fer hún nokkr-
um orðum um að hún sé aldrei
viss um það, þegar hún skrifi
ókunnugum bréf, hvort hún eigi
að þéra eða þúa viðkomandi. Nið-
urstaða hennar í Víkveijabréfinu
var þó að hún skyldi þúa hann,
sem hún og gerði.
Þetta vekur spumingar um þér-
ingar. Líklegast eru nú að vaxa
upp og kannski komnar á legg,
kynslóðir, sem alls ekki kunna að
þéra, skilja alls ekki þau blæ-
brigði, sem eru á tungumálinu,
þegar notaðar eru þéringar. Vík-
veiji verður nú að segja, að málið
er snauðara án þeirra á stundum
og gott gat verið hér áður fyrr
að þéra fólk, vildi maður halda því
í hæfílegri fjarlægð frá sér. En
bréfritari fullyrðir í bréfínu, sem
áður er getið, að sumt ungt fólk
móðgist, þegar það sé þérað.
XXX
A
Iáðurnefndu bréfí kvartar hin
roskna frú yfir því að henni
finnist mataræði á landsbyggðinni
heldur fábrotið á þeim matsölu-
stöðum sem fyrir eru. Alls staðar
þar sem unnt sé að fá kjúklinga,
sé um grillaða kjúklinga að ræða,
hamborgararnir séu alls staðar og
pylsur. I raun er þetta allt rétt og
hvað skyldu ferðamenn, sem ferð-
ast um landið, halda um íslenzkt
mataræði? Jú, og raunar lítur vin-
kona Víkveija svo á að engin furða
sé, þótt útlendingar taki með sér
nesti, þegar þeir komi til íslands.
Af þessari ástæðu telur hún það
hina mestu fásinnu að nú skuli
„Ameríkani" allt í einu kominn til
Islands til þess að selja hamborg-
ara, á þeim hafí nú ekki verið
skortur, en hún spyr, hvort íslend-
ingar viti í raun ekki, að hægt sé
að eta skinku án þess að nota
hana sem álegg. Hún leggur til,
að rétt eins og Ameríkani sé feng-
inn til þess _að matreiða hamborg-
ara ofan í íslendinga, verði Dani
fluttur inn til þess að kenna mönn-
um að eta skinku.
xxx
Þegar mjúku málin harðna, er
voðinn vís. Inn á ritstjórn
Morgunblaðsins hefur borizt
undirskriftalisti fjölda fólks, svo
að skiptir tugum, þar sem skorað
er á hæstaréttarlögmann hér í borg
að hann kæri konur, sem höfðu
með höndum vörzlu á leikfanga-
safni dagmæðra, fyrir að hafa stol-
ið því. Mikil harka virðist vera í
málinu og sýnist sitt hveijum.
Vonandi verður niðurstaðan sú,
að börn geti notið leikfanganna,
því að væntanlega er safnið orðið
til, svo að þau geti notið þeirra.