Tíminn - 08.06.1958, Blaðsíða 1

Efni blaðsins:
Bfatar Tfmans eru
Rltitjórn og skrifstofur
1 83 00
ClaBamenn efttr kl. 19:
1«01 — 18302 — 18303 — 18304
42. árgangur.
Reykjavík, sunniulaginn, 8. júní 1958.
Rætt við Soffanías Þorkelsson,
bls. 4.
Skrifað og Skrafað, bls. 5.
124. blað.
Norskur karlakór kemur hingað og syngur.
Þróun í byggingarmálum NorSur-
landa miðar að stærri íbúðum
Rætt vií byggingasérfrætjinga, sem bér dvelja
á norrænni rá'Sstefnu
Undanfarin þrjú ár hefir starfaS á Norðurlöndum nefnd
til að samræma byggingarákvæði í löndunum og gerðust Finn-
ar og íslendingar aðilar að þessu samstarfi fyrir tveimur ár-
uin. Nefndin hefir komið saman nokkrum sinnum til að ræða
og samræma tillögur sérfræðinganefnda og stendur emn
slíkur fundur yfir þessa dagana á íslandi undir forsæti Zóphón-
íasar Pálssonar, skipulagsstjóra ríkisins.
Hingað er værvtaifiegur einn af beitu karlakórum Noregs, Aalesunds Mandssangforening stofnaður 1883. Söng-
menn eru 61, söngstjóri Edvin Solme, organisti, og einsöngvari er P. Schjell Jacobsen. Undirleikari verður
F. Weisshappef. Kórinn kemur hingað til Reykjavíkur 14. þ. m. og heldur samsöng í Austurbæjarbíó mánudag-
inn .15. júní. Hírm 18. júní fer kórinn svo til Akureyrar, sem er vinarbær Álasunds.
BlaðiS Fishiiig News segir um sfækkun landheiginnar:
„Veiði ísl. togara innan landhelgi
ónýtir höfuðrök Islendinga í málinu
Teíur, að afstaða Bandaríkjastjórnar
geti orðið þung á metunum
Blaðið Fishing News birtir 6. þ. m. grein um landhelgismál
íslendinga. Segir þar, að íslendingar hafi gert höfuðrök sín
um vern.(Jun fiskistofnsins að engu með því að leyfa íslenzk-
um togurum að veiða innan 12 mílna markanna. Sag't er, að
sendiherra Breta hafi rætt málið í Washington, enda geti
áhrif Bandaríkjanna í þessu máli orðið þung á metunum.
Fishing News birtir, 6. júní grein
mn landhelgismál íslands og ferj
efni hennar hér á eftir.
Þegar er sú ætlun íslendinga!
ag færa fiskveiðimörkin út í 12!
mílur var opinberlega kunngerð
með yfirlýsingu forsætisráðherra 1
íslands á mánudaginn, brugðu
fiskiveiðiþjóðirnar við og tóku
skýra afstöðu.
Eigin hagsmunir ráða.
Það, sem einkum olli viðbrögð-
um þessara þjóða, var sú yfirlýs
ing, að erlendum skipum yrðu
meinaðar veiðar innan tólf mílna
takmarka, en íslenzkir togarar og
botnvörpuskip skyldu frjáls að
veiðum milli fjögurra málna mark
anna, sem nú éru, og væntanlegra
12 mílna marka.
Þar er skoðun erlenðra manna,
er með þessum málum fylgjast,
■aff þetf.'i hafi gert að engu þau
höfuðrök íslendinga, að ætlun
landsmanna væri að vernda fiski
stofninn. Einnig sýni þetta at-
riði, að æthui íslendinga sé að-
eins eigingjörn hagnýting í and-
stöðu við gilclandi alþjóðalög og
rétt annarra.
Auk hinnar opinberu yfirlýs-
ingar brezkra utanríkisráðuneytis
ins á miðvikudagskvöldið. komu
einnig yfirlýsingar frá Frakk-
landi, Niðurlöndum og Noregi, til
andmæla einhliða úk-rörðun ís-
lands. Var þar lýst yfir, að 12
mílpa fiskveiðilögsagan yrði ekki
viðurkennd. Tekið var fram í yfir
lýsingum þessum, að þessar þjóð-
ir va<m reiðlulbúnap* að sernja
við íslendinga og önnur ríki, sem
hagsmuna ættu ag gæta, til að
komast að viðunanlegri niðurstöðu
varðandi fiskveiðimörkin og rétt
til veiða á opnu hafi.
Leita aðstoðar
Bandaríkjanna.
Þjóðverjar eru einnig andstæð
ir þessum aðgerðum fslendinga.
Tilkynnt var einnig frá YVasliing
ton, að sendiherra Breta, Harolcl
Caccia, befði rætt við Dulles ut
anríkisráðherra.
Áhrif Bandaríkjanna í þessu
máli eru mikilvæg, vegna þess,
að Bamlaríkjamenn láta íslend
ingum í té verulega efnahagsað-
stoð, hafa þar varnrher, og láta
siig miklu varða lieildarstöðu
Atlantshafshandalagsins.
Utgerðarmenn í Bretlandi hafa
að sjálfsögðu fylgst með þessum
máium af áliuga og hala liaft
stöðugt samband við stjórnarvöld
in.
Vélbyssur og sjóher.
„Þegar yfirmaður islenzku land
helgisgæzlunnar talar um að beita
vélbyssum gegn íslenzkum skipum,
eins og hann hefir gerl (Ef rétt
hefir verið haft eftir honum), þá
er það hin mesta ögrun, og getur
þá ekki hjá þvi farið, að rikis-
1 stjórn hennar hátignar sendi nægi
lega styrkan sjóher á íslandsmið
til að vernda menn okkar við störf
þeirra á opnu hafi, sem við telj
um að þeir vinni ífullum rétti
hæði lagaíega og siðferðilega,“
sagði Ian Class, formaður fclags
fiskikaupmanna í Hull fyrir
skemmstu, og tekur blaðið Fishing
News þetta eftir honum.
Er hér um að ræða merkilega og
raunlhæfa samvinnu Norðurlanda-
þjóðanna, sem getur átt eftir að
skipta nokkru máli fyrir þá, sem
ráðast í húsbyggingar í framtið
inni. Blaðamenn áttu í gær fróð
legan viðræðufund með nefndar-
-rriönnum, þar sem þeir voru að
störfum í húsakynnum Hæstarétt-
ar.
Samstarf þetta að samræmingu
byggingarákvæða hófst fyrir til-
stuðlan Norðurlandaráðs og hefir
þegar orðið nokbur jákvæður ár-
angur af starfinu, enda þótt margt
sé óunnið í þessum efnum og öll
atriði ekki komin í höfn.
Þaimig liafa Svíar til dæmis á
I einu ári sparaö um tvær milljónir
króna í byggingarkostnaði lijá
sér við það eitt að taka upp regl-
ur þær um styrkingu steinsteypu
liúsa, sem samkomulag varð um
að uudangegnum rannsóknum.
Spöruðust þessi verðmæti í
steypustyrktarjárni. Þegar nefnd
in liefir komið sér saman um
samræmingu einstakra byggingar
ákvæða, er þáð hverju landi í
sjálfsvald sett að live miklu þau
eru tekin upp og gerð gildandi.
Er liér um mörg mismimandi at-
riði bygginga að ræða, svo sem
stærðir glugga og luu-ða, loft-
ræstingu, binnavarnir og margt
fleira.
Það kom þar meðal annars
fram á blaðamannafundinum
að byggingarmál eru nú sem
fyrr mjög ofarlega á -baugi á
Norðu.rlöndum, enda mikið gert'
al' hálfu hins opinbera í öllum
þessum lönduin til þess að koma
til liðs við almenning í þeim efn-
úm. , t
Yfirleilt eru starfandi hagkvæm
lánakerfi í öllum löndunum til að
styðja byggingu íbúðarhúsa og
miðast hagkvæmustu lánin við-
Lðgþing Færeyja hefir ekki heim-
ild til að ákveða landhelgi Færeyja,
segir H. C. Hansen. Það sé utnríkis-
mál, sem danska stjórnin fari með
Eins og sagt var frá hér í blaðinu í gær, samþykkti Lögþing
Færeyja i gærkveldi tillögu landsstjórnarinnar um að fisk-
veiðitakmörk Færeyja skyldu færð út 1. september í 12 sjó-
mílur að dæmi íslendinga. Er þessar fregnir bárust til Dan-
merkur, lýsti H. C. Hansen forsætisráðherra yfir því, að Lög-
þingið hefði ekki stjórnlagalegan rétt til að gera slíka sam-
þykkt, þar eð Danmörk færi með utanríkismál Færeyja.
Forsætisráðherrann sagði, að
hér væri um utanríkismál að ræða
og sljórn ríkisins færi með þau
-íriál sameiginlega fyrir Fœreyjar
og Danmörk! Landstjórnin í Fær-
eyjum og Lögfþingið gætu ákveðið
um friðun og annað þess háttar
innan ákveðinnar landhelgi, en
ekki stærð landhelginnar sjálfrar.
Var samþykktur með
skilyrðum.
Þá sagði Ifansen, að samningur
inn frá 1955 um fiskveiðilögsög-
una við Færeyjar hefði verið sam
þykktur með skilyrðu-m af Lög-
þinginu færeyska. M. a. var áskil
ið, að ef Bretar fóllust á stærri
lögsögu hjá öðrum ríkjum, þá
teldu Færeyingar sér ekki skylt
að búa við samninginn óbreyltan!
Af þessum sökum sagði forsætis-
ráðherrann hafa Bretar alltaf
vilað, að þeir væru skuldbundnir
til að taka upp sa-mninga að nýju,
ef aðstæður breyttust!
Fara verður saniningaleiðina. |
Þá ræddi H. C. Hansen um það,
hve aðgerðir íslendinga í land-
helgismálum sínum skiptu ákaf-
lega miklu fyrir Færeyinga. Hér
kæmi þó ekki annað til greina frá
sjónarmiði Dana, en að fara samn-
ingaleiðina. Ilann minnti á frum-
kvæði Dana innan A-bandalagsins
um svæðisbundnar samningavið-
ræður til lausnar á deiliunáli
þessu. Taldi hann þá leið langsam
lega heppilegasta. Þar næst kæmu
til greina saimningar milli ein-
stakra ríkja um málið, en langsam
lega lakasta árræðið væri einhliða
ákvörðun einstakra rikja um stækk
un iandhelgi sinnar.
ast við litlar íbúðir, eins og tii
dæmis í Finnlandi.
Góffar íbúðir mikilvægar
fyrir uppeldi.
íSagði finnski fulltrúinn, að þar
í landi væri mönnum þó- Ijóst
að heppilegra sé að byggja íbúðirn
ar stærri, þannig að heimilin gætu
verið rúmgóð og skemmtileg fyrir
alla fjölskylduna, þegar hún vex.
Mönnum væri farið að skiljast það,
að rúmgóð og björt húsakynni
eru ekki lítilvægasti þátturinn í
uppeldi unglinganna. Auðveldara
væri að halda börnunum heima, ef
fjölskyldan þyrfti ekki að búa
saman í al.Vof þriingufcn In'lsa
kynnum.
í Svíþjóð er nú i vaxandi mæli
farið að skipuleggja og byggja
upp í heilu lagi heil bæjarhverfi,
sem eru alveg sjálfstæð, þannig að
þar er að finna alla þá þjónustu,
yerzlanir og annað, sem fól-k þarf.
Eru íbúðirnar þá aðallega í Stórum
fjölbýlishúsum, eða raðhúsum.
sem talin eru einskonar millistig
milli fjölbýlishúsanna og einbýlis
húsa.
Miklu fé varið til bíla-
kaupa og sjónvarpstækja.
Ulf Snellman frá Svíþjóð benti
á þá þróun, er nú á sér stað
þar í landi, að fólk ver miklu fé
til kaupa á bifreiðum og sjónvarps
tækjum, sem ef til vill annars
hefði verið varið til þess að byggja
Framhald á 2. síðu.
Flugvél Macmillans
bilaði
London, 7. júní. Macmillan forsæt
isráðherra Breta tafðisf nokkuð
í för sinni vestur um haf, er flug
vél hans varð að snúa við til Bret
lands eftir klukkustundar flug
vegna bilunar. Hann keinur vest-
ur um miðjan dag í dag og hefir þá
viðræður við Eisenhower forseta.
Hann mun einnig ræða við Brent
ano utanríkisráðherra V-Þýzka-
lands, sem staddur er vestra.
Tuttugu manna leið-
angur á leið inn á
Vatnajökul
Leiðangur á vegum Jöklaraiui-
sóknarfélagsins og Guðmundar
Jónassonar fjallabílstjóra er á
leiðinni inn á Vatnajökul. Leið-
angursstjóri auk Guðmundai' er
dr. Sigurður Þórarinsson.
Ætlunin er að aka á bOum
fyrsta áfanga leiðarinnar og raun-
ar alla ferðina á enda, því að
þegar venjulegir f jallabílar duga
ekki lengur, tekur snjóbíll við.
Hefir ferðafólkið í hyggju að
vera um 10 daga uppi á jöklimím
og fara þar nokkuð um við raux-
sóknir og mælingar. Er uteðal
annais ætlunin að suæla snjódýpt
ina á jöklinum frá síðasta vetri.