Lesbók Morgunblaðsins - 01.03.1931, Blaðsíða 7

Lesbók Morgunblaðsins - 01.03.1931, Blaðsíða 7
LESBÓK MORGUNBLABStNS 63 Dcgar tóbakið kom til Evrópu. Borgin Napier á Nýja Sjálandi, sem hrundi algerlega til grunna í jarðskjálftunum miklu nú fyrir skemstu. Borgin var til- tölulega ung og bygð með nýtískusniði. Voru þar breiðar götur og fjölda margar fagrar byggingar, en nú stendur þar varla steinn yfir steini. og hor (í apríl). Menn treystu of mjög útigangi — en fjörubeit ekki hægt að nota í meira frosti en 10 —12 stig. Heiðarlöndin svo að segja eyðilögð af lyngrifi. Njarð- víkingar gerðu þá samþykt 1870 að ábúendur mætti rífa 2 lyng- hesta á hvert jarðarhundrað. — Hefir það fullkomlega verið gert. Strandar, Rosmhvalaness, Hafnar og Grindavíkurhreppar eru metnir 1361,5 hundr. — verða það 2722 hestar á ári, og sje bætt við handa tómthúsfólki og þeim, sem aflamenn eru kallaðir, 1 hesti á hvert hundrað, verða það 4083 hestar. Aðallega til kaffihitunar. Jón dbrm. á Hrauni, sagði að í hans ungdæmi hefði alls konar lyng og víðir verið ofan að tún- um þar, og mun þó vart meir en 80—90 ár síðan, sem og vera mun aldarbyrjun kaffisins hjer syðra. Nú hefði verið nógir hagar, ef jiirðin hefði haldið sínum forna lyng og grasskrúða, sem nú heitir að hvorugt sjáist. Tíð allan aprílmánuð mild og góð, svo menn muna varla slíkt, og varla nokkurn tíma nætur- frost. Kaupskip komu óðum til Suðurlands með dýrt korn, eu kaffi nokkuru ódýrara en áður. Afli á Innnesjum heldur lítill og misjafn, í útverum, sjer í lagi Eyrarbakka og Þorlákshöfn góður. Frjettir af skepnuhöldum víð- ast hvar betri en við var að búast, nema helst iir Skagafirði og aust- arlega úr Húnavatnssýslu. Hross og fje fjell í sumum sveit- um; og víðast munu hross fækka talsvert, en sauðfje tóra af. Hafís var enn fyrir Norðurlandi og bjarg- arlítið í kaupstöðum. Austan fjalls var sumstaðar kvartað um „mátt- leysi“ í fje og „lifrarveiki“ í lirossum, sjer í lagi fyrir austan Þjórsá. tlm hor var minna talað, enda ófagurt orð. Um suðurpart Gullbringusýslu er best að segja sem minst; en ekki mun vanþörf á að herða lögin um miskunnar- lausa meðferð á skepnum. Ekki er alveg eins glæsilegt með síldina og margur hjelt. Síld- arfjelag íslendinga og Norðmanna á Akureyri var ekki búið að koma út nema helmingnum af afla sín- um frá sumrinu (all6 2600 tun»- Franskur vísindamaður hefir lengi fengist við að rannsaka sögu tóbaksins hjer í álfu og hefir safnað ýmsum sögum um það. Árið 1618 ljet Jakob I. konung- ur í Englandi taka Sir Walter Raleigh af lífi fyrir það, að hann reykti pípu og var fyrsti maður, sem það gerði í Englandi. Murad IV. soldán leyfði þegnum sínum að neyta áfengis, þrátt fyrir bann kóransins, en liann ljet hálshöggva alla, sem urðu uppvísir að því að nota tóbak. Abbas I., eða hinn mikli Persakeisari var ekki alveg eins grimmur. Hann ljet sjer nægja að láta skera nef og varir af tóbaksmönnum. Urban VIII. páfi sat ekki á veld isstóli nema nokkra daga, en hann afrjeð það þó í embættistíð sinni að bannfæra alla þá, sem leyfðu sjer að taka í nefið í kirkju. En þrátt fyrir alt þetta ruddi tóbakið sjer meir og meir til rúms, og tuttugu árum eftir að það barst til álfunnar frá Ameríku var það orðin alheims-verslunarvara. Það var Jean Nicot, sendiherra Frakka í Portúgal, sem fyrstur flutti tó- bakið til Frakklands. f heiðurs- skvni við hann var svo orðið „nicotin" myndað. Þegar Frakkar sáu hve stór- kostleg verslunarvara tóbakið var, tók ríjsið alla framkiðWu dg eölu ur). Buðust ekki nema 19 krónur íyrir tunnuna en fyrir það vildi það ekki selja. Afli, var betri síðari en fyrri hluta vertíðar, sjer í lagi hjá þeim cr lengst sóttu. í Vogum og Njarð- víkum urðu meðalhlutir, í Höfn- um góðir, en annars staðar mun vertíðin varla hafa náð því að verða meðalvertíð. Á netjaútgerð- inni hafa flestir haft skaða. Tíð í maí hvarvetna hin besta cn þó grænkar seint, að líkind- um sökum ]>ess hve mikill klaki cr í jörðu. 1. maí var hann á liá- l<yidu túni lijer syðra 22 þurnl. (Eftir ísafold.)

x

Lesbók Morgunblaðsins

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Lesbók Morgunblaðsins
https://timarit.is/publication/288

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.