Tíminn Sunnudagsblað - 26.05.1963, Blaðsíða 14

Kóp3vík séð frá hafi.
(Ljósm.: Bogi Hinarsson).
afli. Oft var aflinn niikill. Einu sínni
man ég eftir, að það fengust 700
skeijar í einu plógfari. Þá var gerð
tilraun til að veiða kúfisk á djúpmið-
um. Ég man nú ekki, hvernig það
tóbst, en það var ekki reynt aftur.
En kúfiskurinn var ágæt beita fyrir
þorsk innfjarða.
— Eftir að Einar liafði smíðað
fyrsta plóginn og menn sáu,- hvað
hægt var að afla á þessa tálbeitu,
fengu allir sér plóg í Dölum. Um
veturinn voru margir plógar smíðaðir.
Og vorið eftir, í vertíðarbyrjun, kom
Matthías Ásgeirsson á Baulhúsum
yfir í Hringsdal og keypti fyrsta plóg-
inn af Einari, en þá var Einar bú-
inn að smíða sér stærri plóg. Ég var
viðstaddur. þegar Einar afhenti Matt-
híasi plóginn, og man, að Einar fór
með honum og mönnum hans þangað,
sem plægingin hjá okkur Hringsdæl-
ingum fór fram, til að sýna þeim út-
búnaðinn Eftir þessum plógi smíðuðu
svo Norðstrendingar sína plóga.
— Það var róið úr hverjum dal í
Ketildölum áður fyrr, mest þó kann-
ske úr Selárdal. Og áður var róið úr
Kópavík. framan í nesinu. Þar mun
hafa verið útgerðarstaður frá því um
1500 og til 1870 og af og til nokkru
fram yfir síðustu aldamót. Á dögum
séra Pá s Björnssonar í Selárdal fór-
ust af ofhleðslu í Kóparöstinni tveir
áttæringar, sem préstur átti, er voru
að koma alfermdir af afla úr Kópa-
vík. Og árið 1866 drukknaði Bjarni
Simonarson, faðir Markttsar skóla-
stjóra Stýrimannaskólans, með tveim-
ur sonum sínum og fjórum mönnum
8ðrum, nálægt Kópaflögunni. Hann
hafði gert út skip í Kópavík og var
að flytja sig þaðan í vertíðarlok.
Sumir segja, að hann hafi orðið of
sefnn fyrir, en þau álög voru sögð
hvíla á Kópavík, að þaðan mætti ekki
róa lengur en fram í tólftu viku sum-
ars. Bjarni mun hafa komizt í land,
því að verskrína hans fannst uppi
á grasi með lykli í skránni, sem hún
hafði bersýnilega verið opnuð með,
og var kaffibollum skipað kringum
skrínuna. Bjarni mun hafa drukkn-
að við að reyna að bjarga hásetum
sínum. Lík hans fannst síðar á reki
á Patreksfjarðarflóa, skammt frá
Hænuvík. Loft hafði hlaupið í brókar-
skálmar hans, og hann þvx ekki getað
sokkið, þar sem bróklindinn var fast
reyrður um mitti hans. Þessa sögu
um drukknun Bjarna hef ég eftir
föður mínum, en hann og synir Bjarna
sem drukknuðu með lionum, voru nær
jafnaldra og kunningjar.
Það var í ICópavík, sem menn þeirra
Sturlu Sighvatssonar og Órækju börð
ust árið 1236, eins og sagt er frá
í Sturlungu. Það eru einu vígin, sem
sögur fara af í Ketildalahreppi fyrr
á öldum, önnur en Hringsvígin.
— Þú varst að spyi’ja um Hrings-
vígin. Jú, Hringur kom út með Erni,
sem Arnarfjörður er kenndur við, og
settist að í Hringsdal. Frændi þess
manns, sem Hringur hafði drepið úti
í Noregi, kom einnig til íslands, og
átti bú í Austmannsdal og á Steina-
nesi. Hann sat um líf Hrings, og
eitt sinn sendi hann flugumenn, sem
áttu að drepa Hring. Hringur tók þá
höndum og hryggbraut þá á Víghell-
unni, sem stendur í túninu á Hrings-
dal. Fyrir fáeinum árum fundu vega-
bótamenn sverð í jörðu, skammt fyrir
utan túnið á Hringsdal, einmitt þar.
sem þessir njósnarar hafa farið um.
Ég held. að þeir hafi falið svexðið
þarna, áður en þeir fóru heim að
bænum, og ætlað að grípa til þess
seinna. Þetta sverð er núna komið á
safnið í Reykjavík.
En höldum áfram með söguna.
Nokkru seinna þurfti Hringur að
senda þræla sína í skóg inn í
Trostransfjörð. Til ferða þeirra hefur
sézt frá Steinanesi, og þaðan fóru
menn a-f stað til atlögu við Hring,
sem þeir vissu, að var þá fáliðaður
heima. Þeir lentu í hvarfi við Hrings-
dal og fóru út með bökkum og upp
lág, sem enn er kölluð Ræningja-
lág, en þaðan voru um sextíu faðmar
að skálanum, sem Hringur bjó í.
Hringur hleypur út, þegar hann verð
ur ófriðarins var, og ver sig fyrst
á grundinni fyrir framan, Hærri bar-
dagagrund, sem kölluð er. Síðan
hleypur hann niður á mel einn í eitt-
hvað 100 faðma fjarlægð, og heitir
þar Læ.gri bardagagrund. Þar verst
Hringur lengi og hreystilega undir
stórum steini, og féllu fyrir honum
12, sumir segja 14, áður en hann
varð yfirunnínn. Hann var síðan
heygður í Hringshaug, sem er 15—
20 faðma þar frá, sem hann féll.
Hrings saga hefur verið til skrifuð
áður fyrr. Guðmundur ríki Ólafsson,
sem var sannorður maður og ólst
upp hjá séra Sigurði á Hrafnseyri.
föður Jóns Sigurðssonar, sagði það
föður mínum, Boga í Hringsdal og
Einari bróður hans, að Hrings saga
hefði verið til á Hrafnseyri og geymd
þar í altarisskápnum og hann hafði
heyrt söguna lesna þar. Auk þess eru
sannindi sögunnar studd fornminjum,
því að í Hringshaugnum fannst einu
sinni sverð. Upp úr því sverði smíð-
aði Bjarni Jónasson, afi Margrétar
konu séra Böðvars á Hrafnseyri,
breddu. og þeir þóttu gróa seint þeir
skurðir, sem skornir voru með henni.
Svo er líka allt fullt af kennileitum
470
T í M I N N — SUNNUDAGSBLAÐ