Lesbók Morgunblaðsins - 28.09.1996, Blaðsíða 12

SKOPTEIKNING Halldórs af Birni Th. Björnssyni. HESTAR og hestamenn voru það viðfangsefni sem Halldór LEIKHÚSIÐ og leikarar, bæði hjá Leikfélagi Reykjavíkur og
sérhæfði sig mest f og hann hafði hreina unun af því. Um Þjóðleikhúsinu, nutu góðs af færni Halldórs. Hér hefur hann
ieið skiigreindi hann stundum ýmis þjóðleg einkenni. teiknað Guðmund Jónsson í óperuhlutverki.
STJÓRNMÁLAMENN í hita leiksins, viðfangsefni sem Halldór hafði gaman af. Hér situr Magnús Torfi Ólafsson á einhverri póli-
tískri meri sem hefur sligast, en þeir Ólafur Ragnar Grímsson og Njörður P. Njarðvík bisa við að ná henni á fætur. Að baki eru
annarsvegar Gylfi Þ. Gíslason, Björn Jónsson og Hannibal Valdimarsson og hinsvegar Ólafur Jóhannesson.
í ÞJÓÐLEGUM myndlýsingum var Halldór á heimavelli. Hér hefur hann teiknað séra
Sigvalda og Hjálmar tudda úr Manni og konu eftir Jón Thoroddsen.
AÐ KORT-
LEGGJA
ÞJÓÐAR-
EINKENNIN
Minnst Halldórs Péturs-
sonar sem hefói oróió
óttræóur 26.þ.m. og var
í þrjá áratugi teiknari í
sérflokki og skildi eftir
skaró sem í rauninni
hefur ekki verió fyllt.
Halldór Pétursson
fæddist í Reykjavík
26. sept. 1916 og
voru foreldrar hans
Pétur Halldórsson
borgarstjóri og
Ólöf Björnsdóttir
kona hans. Halldór
varð stúdent frá
MR 1935, en þegar
á skólaárunum
fóru að koma í ijós
óvenjulegir teikni-
hæfííeikar hans og
hann naut þá
einkakennslu hjá
Mugg (Guðmundi
Thorsteinsonjog
Júlíönu Sveinsdóttur. Að loknu stúdentsprófi
stundaði Halldór nám í Kunsthándværkersko-
len í Kaupmannahöfn og hélt síðan til fram-
haldsnáms á árunum 1942-45 í Minneapolis
School of Art og einnig í Arts Students Leage
í New York. Eftir 1945 átti Halldór heima í
Reykjavík. Hann kvæntist Fjólu Sigmunds-
dóttur og þau eignuðust þijú börn.
Á 32 ára tímabili var Halldór Pétursson
ómetanlegur maður fyrir alla þá sem stóðu í
blaða- og bókaútgáfu. Viðfangsefni hans voru
ótöluleg. Nú hafa nokkrir ungir menn tekið
við þessu hiutverki og í nýlegri umfjöllun um
þá í Morgunblaðinu kom fram að þeir álíta
Halldór stórmeistara í þessari grein og að
skarð hans hafí ekki verið fyllt. Það er rétt
að því leyti, að Halldór stóð föstum fótum í
tveimur ólíkum heimum: Annarsvegar í hinu
forna íslenzka bændaþjóðfélagi og hinsvegar
í íslenzkum samtíma sínum. Það var alveg
sama hvar niður var borið, alltaf gat Halldór
teiknað uppúr sér það sem með þurfti og
hann gerði það bæði á persónulegan hátt og
af þeirri leikni sem fáum er gefin.
Halldór málaði geysimörg portret og hann
fékkst við olíumálverk eftir því sem aðstæður
leyfðu. En viðfangsefni hans á sviði teikninga
voru einkum femskonar: í fyrsta lagi stjórn-
málaatið og þá fyrst og fremst skopmyndir
af stjórnmálamönnum. Sigmund sem allir
þekkja úr Morgunblaðinu og Halldór bera
höfuð og herðar yfir alla sem hafa lagt stund
á þá grein, en brautryðjandinn var Tryggvi
Magnússon, þekktur teiknari Spegilsins. Sér-
grein Halldórs innan þessa geira voru afburða
snjallar skopmyndir, dregnar ótrúlega fáum
dráttum, samanber myndin af Birni Th.
Björnssyni, sem hér fylgir með. Sumar þess-
ara mynd, t.d. af Gylfa Þ. Gíslasyni og Sig-
urði Nordal eru snilldarverk.
í annan stað voru hestar og hestamenn
eftirlætis viðfangsefni Halldórs og allt það
myndefni meðhöndlaði hann bæði á alvarleg-
an og skoplegan hátt. í þriðja lagi teiknaði
Halldór urmul mynda í leikhúsi, bæði hjá
Leikfélagi Reykjavíkur og í Þjóðleikhúsinu. í
ijórða lagi var Halldór stundum fenginn til
að fanga augnablikið í spennandi viðureign
af einhveiju tagi, eða til þess að teikna lista-
menn á sviði. Hans síðasta verk var að teikna
menn í skákeinvígi árið 1977, þá aðeins nýorð-
inn sextugur, en hafði kennt sér nokkurs
meins án þess að láta mikið á því bera og
lézt hann nóttina eftir á heimili sínu.
Kannski var það markverðasta afrek Hall-
dórs að greina og túlka íslendinginn; draga
fram allt það sem einkennir okkur, hvort sem
okkur líkar það betur eða ver. GS.
L
12 LESBÓK MORGUNBLAÐSINS ~ MENNING/LISTIR 28. SEPTEMBER 1996