Lesbók Morgunblaðsins - 10.09.1978, Blaðsíða 13

Raymond A. Moody, jr.i
LÍFIÐ EFTIR LÍFIÐ,
Ólafur II. Einarsson
íslenzkaði.
Víkurútgáían Rvk.
Eitt sinn skal hver deyja. Þetta
er ef til vill það eina, sem hægt er
að segja um með fullri vissu að
allir menn séu sammála um.
Fæstir hafa þó mikinn áhuga á að
hugsa mikið um það. Þvert á móti,
fólk vill helst ekki minnast á það.
Má jafnvel segja, að áhugi fólks á
dauða annarra standi í öfugu
hlutfalli við áhugann á eigin
dauða. Kannski er það ekki nema
mannlegt, þó það sé ef til vill ekki
að sama skapi hyggilegt. Kristnin
byggist beinlínis á því, að átt hafi
sér stað upprisa eftir dauðann og
var Páll sjálfur ekki ómyrkari í
máli um þann viðburð en svo, að
hann lýsti því yfir, að án hennar
væri kristnin ónýt. Dauðinn er
þannig hin nauðsynlega undir-
staða allrar kristni. Maður skildi
því ætla, að kirkjan uppfræddi
okkur eitthvað um þennan mikil-
væga atburð, sem bíður okkar
allra. En það er nú öðru nær. Á
hann er að jafnaði ekki minnst,
nema við jarðarfarir og þá ræddur
einna líkast því, sem hér sé um
eitthvert sérstakt óhapp að ræða.
En þó er þetta einmitt hin
brennandi spurning á allra vörum.
Ég veit ég hlýt að deyja. En
hvernig er það? Hvað tekur við?
Hvað sem þessum tveim spurn-
ingum líður, þá hefur það þó verið
rannsakað á vísindalegan hátt, að
meiri hluti íslendinga a.m.k. trúir
því að þeir eigi annað líf í
vændum, er þessu líkur. En það
svarar ekki spurningunni: Hvernig
er það?
Það er enginn vafi á því, að til er
fólk, sem getur svarað þessari
spurningu og hefur verið til. Það
er nefnilega að koma í ljós á
þessum tímum hinnar miklu þekk-
ingar og fullkomnu tækni, að
þeirri þekkingu sem læknar beita
við ákvörðun um hvort maður sé
lifandi eða dauður er'alls ekki
treystandi. Hvað má þá segja um
vanþekkingu fyrri tíma? Hve
margir skyldu hafa vaknað til
vitundar í líkkistum sínum, þegar
skæðar drepsóttir geysuðu? Það er
ekki furða þó æ fleiri óski þess að
láta eyða líkamsleifum sínum með
bruna.
Það er nefnilega orðið ljóst
samkvæmt ýmsum bókum, sem út
hafa komið á undanförnum árum,
að þetta virðist koma furðulega oft
fyrir á sjúkrahúsum samtímans.
Læknir lýsir því yfir að viðkom-
andi maður sé látinn, engin merki
lífs finnist lengur með honum. En
svo gerist það eftir misjafnlega
langan tíma, að hann lifnar við! Og
ekki nóg með það hann getur sagt
frá því, sem komið hefur fyrir
hann og lýst því greinilega. Ég hef
lesið ýmsar bækur undanfarið,
sem fjalla um það, sem haft er
eftir þessu fólki, sem virðist snúa
aftur úr greipum dauðans. En þó
undarlegt sé hef ég hvergi séð
minnst einu orði á það, hve
skelfilegt það hlýtur að vera fyrir
venjulegt fólk, að uppgötva það, að
læknavísindin skuli ekki vera
komin lengra í þessu efni en það,
að það geti hent hvað eftir annað
að maður sé úrskurðaður látinn,
sem ekki er það! Hver veit hve
lengi slíkt samband milli jarð-
neska líkamans og hins andlega
getur staðið? Tæpast læknavísind-
in, sem þykjast ekki einu sinni
ennþá vera búin að uppgötva að
maðurinn hafi nokkurn andlegan
líkama.
ERLENDAR
BÆKUR
Ævar R. Kvaran
EITT
SINN
SKAL
HVER
DEYJA
Eins og eðlilegt er hafa frásagn-
ir fólks, sem læknar hafa lýst dáið,
en aftur vaknað til fullrar meðvit-
undar engu að síður, vakið mikla
athygli. Þessar frásagnir hafa
einnig vakið víða mikla gleði, því
yfirleitt bera þessar lýsingar það
með sér, að dauðinn sé ekki
erfiður. Jafnvel í sumum tilfellum
fremur unaðslegur. Þejr sem verða
fyrir þessari reynzlu virðast sam-
mála um það, að það ástand sem
við tekur, þegar þeir losna úr
jarðlíkamanum (það telja sig allir
gera) sé unaðslegur léttleiki. Allar
þær þjáningar, sem kunnu að
fylgja hinum sjúka líkama eru
gjörsamlega horfnar. Og hjá
flestum virðist einnig gæta algjör-
lega nýrrar afstöðu til hins gamla
líkama. Hann skiptir engu máli
lengur. Ekki fremur en hann væri
gamall slitinn frakki, sem fleygt
hefur verið, sökum þess að hann er
orðinn gjörónýtur. Flestir virðast
fyrst í stað hafa horft á líkama
sinn og lækna og hjúkrunarlið,
eins og að ofan, og getað virt fólkið
fyrir sér. Öllum ber saman um að
hin nýja líðan sé ólýsanlega
dásamleg, ekki síst sökum þess
léttleika og þeirrar frelsistilfinn-
ingar, sem fylgir henni. Þá lýsa
flestir eins konar ferðalagi, sem
virðist vera með nokkuð misjöfn-
um hætti í einstökum atriðum, en
enda með þægilegri birtu og
mikilli vellíðan. Þá er sumum
jafnvel leyft að heilsa uppá látna
ástvini um stund við mikinn
fögnuð. En öllum er þó bent á það,
að lífi þeirra sé þrátt fyrir allt
ekki enn lokið og þeir verði því að
hverfa aftur um tíma í hinn gamla
jarðlíkama sinn. Og þá koma
vonbrigðin, því flestir vilja alls
ekki hverfa í hann aftur eftir að
hafa rétt aðeins kynnst þessari
dásamlegu nýju tilveru. En hjá því
verður ekki komist, því tími þessa
fólks til þess að skipta um
tilverusvið virðist ekki kominn, þó
enginn fái að vita hvers vegna. Það
má segja um allt þetta fólk með
mjög fáum undantekningum, að
því komi saman um það, að
einmitt þetta sé það sem hendi það
á þessu undarlega ferðalagi milli
óskyldra heima.
Þetta fólk, sem segja má að lifni
þannig frá dauða, er vitanlega úr
ýmsum stéttum og af ýmsum
stigum í þjóðfélaginu og misjafn-
lega upplýst. Sumt hafði gert sér
einhverjar hugmyndir um dauð-
ann, annað alls ekki neinar. Sumt
var trúað fólk, annað ekki. Sumt
trúði á líf að þessu loknu, annað
alls ekki. En engu að síður var
þetta sameiginlegt þeim, sem urðu
fyrir þessari reynzlu, og töldu
hana gjörbreyta lífsviðhorfum
sínum.
Nálægð dauðans í frægri mynd eftir Edvard Munch.
Þetta hefur orðið þeim vísinda-
mönnum, sem ekki geta hugsað sé
andlegan heim eða líf að þessu
loknu hin mesta ráðgáta, eins og
eðlilegt er. Og þá ekki síður þeim
vísindamanni, sem skráði þessa
bók. En hann heitir Raymond A.
Moody, jr. og hefur að baki
yfirgripsmikið heimspekinám og
hefur verið háskólakennari í þeirri
grein og einkum gefið sig að
siðfræði, rökfræði og málvísind-
um. En sökum áhuga á læknis-
fræði tók hann einnig upp það
nám, því hann stefndi að því að
verða geðlæknir og kenna síðan
læknisfræðilega heimspeki við
læknaskóla. En það var meðan á
því námi stóð, að hann tók að
rannsaka fyribæri líkamsdauðans
og flytja fyrirlestra um það efni,
því hann varð furðu lostinn yfir
þeim frásögnum sem hann heyrði
af vörum þeirra sem læknar höfðu
lýst látna, en komu aftur til lífsins
engu að síður. Þótt Moody hafi
haft hugrekki til þess að skrá
þessar frásagnir á bók sína, er
hann bersýnilega dauðhræddur
um að honum verði álasað um jafn
óvirðulegt athæfi og það, aö hann
sé að reyna að sanna að líf sé að
þessu loknu. Til þess að forðast
slíkan ósóma, tekur hann það fram
hvað eftir annað að slíkt detti
honum ekki í hug. Til þess að sýna
það enn betur, þá kallar hann
næstsíðasta kaflann í bók sinni
ÚTSKÝRINGAR. Þar eru taldar
upp yfirnáttúrulegar skýringar og
svo eðlilegar þ.e. vísindalegar
skýringar. En þær skiptast í 1.
lyfjafræðilegu skýringuna, 2.
Lífeðlisfræðilegu skýringarnar, 3.
taugafræðilegu skýringarnar og
svo skýringar sálfræðinnar, sem
skiptast í 1. Einangrunarrann-
sóknir og 2. Drauma, skynvillur og
villuhugmyndir.
En auðvitað dugar engin þess-
ara hálærðu skýringa.
Það þarf ekki að taka það fram,
að.höfundur minnist ekki orði á þá
skýringuna, sem lá þó kannski
beinast við, nefnilega að þetta
fólk, sem allt var fyllilega andlega
heilbrigt, væri að segja sannleik-
ann, og að það sem því kemur
svona vel saman um að hafa séð,
hefði verið raunveruleikinn
sjálfur, sem vitanlega veitti því
enn eina sönnunina um það, að líf
er að þessu loknu. Nei, það náði
vitanlega ekki nokkurri átt. Maður
sem á eftir að ljúka prófi í
læknisfræði getur ekki látið um
sig spyrjast að hann sé spiritisti!
En hvað sem þessu líður er ekki
nema réttmætt að geta þess, að
þessi bók er skrifuð af heiðarleik
og einlægni. Þannig hikar höfund-
ur ekki við að geta ítarlega
hliðstæðra heimilda, þegar hann
furðar sig á hinum ýmsu stigum
andlátsreynslunnar og vitnar þar
bæði í Biblíuna, Platon,
Swedenborg og andlátsannála
Tibetanna, sem enn undirstrika að
það sem fólkið segir frá er gömul
reynzla mannkynsins og sannleik-
urinn um hina andlegu veröld, svo
ekki sé nú farið mörgum orðum
um þær upplýsingar, sem komið
hafa frá miðlum og öðru sálrænu
fólki, sem náð hefur sambandi við
þessar veraldir, og ber að öllu
saman við reynzlu þess fólks, sem
frá er sagt í þessari bók um Lífið
eftir lífið.
Ég tel þessa bók stórfróðlega og
hvet alla til að lesa hana, ef þeir
hafa nokkurn áhuga á því, sem
Inka bóka- og möppuhillurnar eru
hannaöar til notkunar bæöl á skrif-
stofum sem heimahúsum. Inka
hillurnar sóma sér meö hvaöa hús-
gögnum sem er, hvort sem þær eru
opnar eða með huröum. Inka hillur
áreiðanlega á eftir að henda okkur
öll.
Lesendur Morgunblaðsins hafa
að nokkru kynnst slíkum frásögn-
um af fólki, sem virðist hafa snúið
aftur frá öðrum heimi í umsöngum
sem hafa birst í blaðinu af bók dr.
med Elisabeth Kúbler-Ross, en
hún skrifar einmitt formála að
þessari bók Lífið eftir lífið.
Olafur H. Einarsson íslenzkaði
þessa ágætu bók vel, eins og vænta
mátti.
fást f tveim dýptum smíöaöar úr eik í
þrem viöarlitum.
Sórt þú i vandræðum með hirslur
heima eöa á skrifstofunni þá færðu
varla betri lausn en Inka hillueiningar.
Biöjiö um lltprentaöa myndalistann.
argus
KRISTJÁD
SIGGEIRSSOfl HF.
LAUGAVEG113, REYKJAVÍK. SÍMI 25870
UMBODSMENN HÚSGAGNAVERKSMIÐJU KRISTJÁNS SIGGEIRSSONAR HF
STAÐUR NAFN STAÐUR NAFN
Akranes: • Verzlunin Bjarg h.f Ólafsfjöröur • Verzlunin Valberg h.f.
Akureyri: • Augsýn h.f Ólafsvík: • Verzlunin Kassinn
• Orkin hans Nóa Reykjavík • Kristján Siggeirsson h.f.
Blönduós: • Trésmiöjan Fróöi h.f. • Híbýlaprýði
Bolungarvík: • Verzlunin Virkinn • JL-húsiö
Borgarnes: • Verzlunin Stjarnan Sauöárkrókur: • Húsgagnaverzlun
Hafnarljöröur: • Nýform Sauöárkróks
Húsavik: • Hlynur s.f. Selfoss: • Kjörhúsgögn
Keflavík. • Húsgagnaverzlunin Siglufjöröur: • Bólsturgeröin
Duus h.f Stykkishólmur: • JL-húsið
Neskaupstaöur: • Husgagnaverzlun Vestmannaeyjar: • Húsgagnaverzlun
Höskuldar StefánsSonar Marinós Guömundssonar