Lesbók Morgunblaðsins - 15.03.1970, Blaðsíða 12

D
£mu slanv. uur pokcxpr^-btur-
notekur að bV?íra. bocra.'þaS'
oKxr í þóutvé IpQcjac &váu.ruar
exð <bei.ro. horn. chremo. o.n.ckx
út of baminu. oo,þaS álotma..
"þáoecjir prebtur;
Qbc mcxlo. e.pcríto.
(Ourt mcð pio, Oiar o.ndu.r uúl)
Cnhotófcc oat út L ocnoL kúþýu.-
homu'i.u, p,o.llur cnð ocj &o.p,Cr:
'Paoú.m.e prammatlce.
(O^lcitur böpubóoC ert pú)
~þá ccpCr prestur
<Úbc mate <bpóátu&
('Dart meó þcp ÚLur o.nái.,nú)

*þá ocpm koláei. opjór burta
ura leiá:
bic. áQbuátc áccQire prcuo
(buo áttcr ^prr aó OQp>\a \oÚ)
~þá &epcr bó'ábú.
úxup'btu (yrr oplaup&tu nú.
málastofnunar byggjast á reglu,
þar sem lykiltalan táknar þann
fjölda dauðsfalla, sem verða
vegna lifrarherzlis. Samkvæmt
því mætti kannski ætla, að
hægt sé að finna bæði hundraðs
tölu dauðsfalla, sem verða af
völdum alkohols og hundraðs-
tölu alkoholista sem fá þennan
iifrarsjúkdóm. Þessu er þó ekki
þannig farið.
Einasta örugga aðferðin, til
þess að ákvarða tölu alkohol-
ista, væri að rannsaka hvern
fullvaxta einstakling þjóðfélags
ins.
Það er þó ljóst, að slík rann-
sókn myndi hafa í för með sér
geysileg vandamál og hún hefur
hfjdur aldrei verið reynd
Rannsókn, sem nýlega var
gerð á heimilum í hverfi í New
York-borg, þar sem búa bæði
þeldökkir og hvítir, sýndi, að
þrir karlmenn og ein kona af
bverjum hundrað íbúum eldri
en tuttugu ára, átti við of-
drykkjuvandamál að striða.
Flestir þeirra gáfu sjálfir við-
talendum upplýsingar um þetta.
Sú aðferð væri möguleg, til
þess að komast nær vandamál-
unum, að biðja lykilpersónur í
þjóðiélaginu — starfandi lækna
— presta og lögreglumenn —
að gefa upplýsingar um þá
alkoholista, sem þeir þekkja til.
En því fleiri „lykilpersónur“,
sem maður spyrði, þeim mun
fleiri aikoholista myndi maður
finna.
Sú tala, sem að siðustu myndi
fást fram, myndi vqra í hlut-
falli við það, hve urrifangsmik-
il slík rannsókn væri og myndi
aðeins gefa tölugildi í nánd
við það rétta.
Annað mál er svo það, hvort
við þurfum raunverulega að
þekkja tölurnar nákvæmlega.
Einasta raunverulega ástæðan
til þess að vilja það, er sú, að
heilbrigðisyfirvöldin ættu að
meta þörfina fyrir heilsuvernd
á þessu sviði.
Hingað til hefur verið litið á
vandamálið aðallega frá læknis
fræðilegu sjónarmiði.
Sú staðreynd, að alkohol-
isminn er sjúkdómur, er ekki
viðurkennd í nægilega ríkum
mæli.
Alkoholisminn skapar líka
ýmisleg vandamál, bæði fyrir
þjóðfélagið í heiid og fyrir
hinn einstaka alkoholista og
fjölskyldu hans.
í flestum bæjum er að finna
skuggahverfi, þar sem alkohol-
istamir safnast saman, „rottu-
hreiður", þar sem þeir skrimta í
aumingjaskap og niðurlægingu.
Alkoholisminn leiðir af sér
siark, atvinnuleysi, skuldir,
giæpi, rýrnun á félagslegri að-
stöðu, og ekki sjaldan það, að
börn eru vanrækt á ömurleg-
asta hátt og hljóta oft varan-
lega andlega og líkamiega ör-
orku.
Ymsir aðrir félagslegir erfið-
leikar, þótt ekki sé beint hægt
að rekja þá til ofdrykkjunnar,
standa án efa í sambandi við
hana. T.d. er full ástæða t.il að
halda, að alkoholistar vaidi eða
hafi áhrif á hækkandi tölu
þeirra sem eru teknir fyrir ölv-
un á almannafæri, og einnig
fjöiguninni á umferðaslysum,
sem verða vegna þess, að ekið
er undir áhrifum alkohols.
Vaxandi alkoholneyzla æsk-
unnar hefur nú einnig sýnt sig
í aukningu á tölu alkoholista á
þrítugsaldri. Margir af þeim
koma til með að deyja á fert-
ugsaldri.
Alkoholismi og berklar. (Áhrif
alkohoiisma á batahorfur.)
Tuttugu og tvö prósent allra
rúmliggjandi berklasjúklinga í
Bandarikjum N.-Ameríku eru
alkoholistar, samkvæmt nýj-
ustu skýrslum. Á niutiu pró-
sentum hælanna, er alkohol-
ismi alvarlegt vandamál. Megin
ástæðan er mótþrói berklasjúkl
inga við að hlíta fyrirskipunum
lækna varðandi meðul og fjar-
vistir frá hælunum vegna ó-
regiu.
Eftirfarandi tölur um fjölda
alkoholista á íslandi eru fengn
ar hjá Áíengismálafélagi ís-
lands:
Áætlaður fjöldi alkoholista á
íslandi öllu: ca. 6.000.
Áætlaður fjöldi alkohoiista á
Stór-Reykjavikursv. ca. 4.500.
Talið er að ein kona sé alko-
holisti á móti 17 karlmönnum.
Ef við athugum þessar tölur
nánar kemur í ijós, að 6% at-
vinnubærra manna og kvenna
í landinu eru alkoholistar, þar
af 4%% á Stór-Reykjavíkur-
svæðinu, en þessi tala hlýtur
með réttu að eiga að bætast of-
an á skráða atvinnuleysingja
hverju sinni. Þess má geta, að
meðaltala atvinnuleysingja í
Stóra-Bretlandi er að jafnaði
um 3%.
Þótt furðulegt megi teljast,
þá teija forráðamenn ÁMÍ að
alkoholistum fjöigi örast í smá
um kaupstöðum eins og Kópa-
vogi, miðað við hundraðshluta.
Það kann að vera vegna þess
að ibúiamir á þeim stöðum eru
flest ungt fólk, en alkoholism-
inn breiðist örast út hjá því og
síðan flytzt mikið af þessu unga
fólki til Reykjavikur og á sinn
þátt í hinni háu hlutfallstöiu
þar.
Starfsemi Áfengisvarnarráðs
og áfengisvarnanefnda út um
land er allt of máttlaus að min
um dómi.
Væri ekki æskilegt, að með
ofangreindum aðilum störfuðu
fyrrverandi alkoholistar og
geðlæknar með sérhæfingu á
þessu sviði?
Hvernig væri t.d. að merkja
flöskurnar með viðvörunarmið-
um, eins og tóbakið, og vísa
þar til fræðslubæklinga, sem
gefnir væru út af Heilbrigðis-
málaráðuneytinu? Aðstaða til
slíks mun vera fyrir hendi, þar
sem ÁTVR límir stimpil sinn á
flöskurnar.
íslenzka þjóðfélagið hefur
ekki efni á því að missa einn
einasta starfshæfan mann eða
konu í hendur Bakkusar.
örlög alkoholsjúkiingsins
fara að miklu leyti eftir því,
hvort litið verður á hann sem
læknisfræðilegt eða félagslegt
vandamál.
Verði hann dæmdur til refs-
12 LESBÓK MORGUNBLAÐSINS 15. marz 1070