Lesbók Morgunblaðsins - 29.06.1969, Blaðsíða 8

LeSðsögumaðurinn
er spegill landsins
skrifstofu ríkisins. Ljósm. K. Ben.
Nýr lærdómstitill hefur bætzt
við þann aragrúa titla, sem fyr-
ir enu í landinu. I vor hlutu 47
íslendingar sómatitilinn magist-
er viarum, sem.. útleggst á
ensfcu Roadmaster. Fari maður
því að rekast á titilinn miag. vi.
aftan við nafn einhvers, veit
maður, að sá hinn sami er út-
lærður í leiðsögumannafræðum
frá Ferðaskrifstofu ríkisins, hæf
ur til að kynna land okkar og
þjóð og leiðbeina erlendum
ferðamönnium.
FerðaSkrifstofa ríkisins hef-
ur haldið fjögur námskeið fyr-
ir leiðsögumenn eða fararstjóra,
eins og þeir eru líka nefnd-
ir, en í fyrsta Skipti í vor var
námskeiðið haldið sem skóli, og
lauk með formlegu prófi. Vig-
dís Finnbogadóttir, kennari, og
Björn Þorsteinsson, sagnfræð-
inigur, skipulögðu námSkeiðið
og veittu því forstöðu. Vigdís,
sem er kennari í frönsku við
Menntaskólann í Hamrahlíð,
hefur unnið hjá Ferðaskrif-
stofu ríkisins undanfarin sjö
suimur, fyrst sem leiðsögumað-
ur, en síðan við landkynningu
og er það starf hennar fólgið í
máttöku bi'aðiaimanmia, rithöf-
uinda, kiviikmynidagerðanmianna
og yfirleitit aillira þeirira, sem
kama hingiað í 'þeim erimdum
að kyntna ÍS'Lanid í heiirmalamd-
um sínrum með kvikmyndum og
biaðagreiinum.
Sífellt er unnið að nýjungum
og endurbótum í ferðamálum
hér á landi, og forvitnilegt að
fylgjast með því sem gert er.
Ég geíkk því á fund Vigdísar
og innti hana frétta af nám-
Skeiðinu.
Námsfceiðið stóð yfir frá byrj
un marz til maíloka, segir Vig-
dís, kennsla fór fram tvö kvöld
í viku og 2V2 til 3 tímia í senm.
Haldnir voru alls 18 fyrirlestr-
ar, og fluttu þá sérfræðingar
hver á sínu sviði, Björn Þor-
steinsson í sögu, Guðmundur
Sigvaldason í jarðfræði, Ey-
þór Einarsson talaði um gróð-
ur, Árni Waag um fugla, Hörð-
ur Ágústsson um byggingar og
húsakost Islendinga fyrr og nú,
og Þór Magnússon, þjóðminja-
vörður, kyninti safnið. Auk þess
var kennd hjálp í viðlög-
um, sem Ólafur IngibeTgsson
annaðist. Þá fluttu einnig
reyndir fararstjórar fyrirlestra
um helztu ferðamanmaleiðir á
landinu, og miðluðu reynslu
sinmi, fræddu nemendur á því,
hvernig tafca skuili á m-óti er—
lendum ferðamönnum, og hvað
veki helzt forvitni útlemdmga
hér á landi. Sjálf flutti ég þrjá
fyrirlestra, en auk mín kenndu
Ásta Stefánsdóttir, sem var að-
alaðstoðarkennarinm, Valtýr
Pétursson, Jón Böðvarsson, sem
talaði um Þórsmörk, og Árni
Böðvarsson, sem talaði um sögu-
staði Njálu.
Allt var þetta þóklegt nám
og fólkinu gefið upp lesefni
og gert að undirbúa sig undir
tímana.
— Voru fslendingasögur
kannski á mámsskrá?
— Fólk var ekíki beinlínis
Skikkað til að lesa þær. Það
var gert ráð fyrir, að þær væru
öllum kunnar, em ein prófspurn
ingin var um helztu sögupersón-
ur Njálu og Gumnlaugs sögu
ormstungu. Það er hverjum
leiðsögumanmi nauðsyn að vera
vel heima í íslendingasögum og
í bókum Laxness, vita upp á
hár, hvað þýtt hefur verið af
verkum hans á aðrar tungur.
Segja má, að leiðsögumaður
þurfi að vera vel að sér í ís-
lenzkum bókmen'ntum yfirleitt,
því að alltaf hittir maður fyrir
fólk, sem vill ræða þessa hluti.
Auk bóklega námsins voru
farnar ferðir hér sunnanlands,
að Gullfossi og Geysi, um
Reykjaví'k, en þeirri ferð
stjórnaði Valtýr Péturssom, og
svo um Reykjanesið undir
sstjórn Gísla Guðmundsisonar,
leiðsögumanns. f þessum ferð-
um var fólkið bæði þjálfað í
notfcun hátalara og svo kennt
hvernig lýsi skyldi þesisum
leiðum úr bílumum. Og þá var
öllum gert að tala það tumgu-
mál, sem þeir höfðu kosið sér
að leiðbeina á. En þær kröfur
voru gerðar til fólksins, sem
sótti þetta námsikeið, að það
kynni a.m.k. eitt erlernt tungu-
mál auk enSku og dönsku.
Hins vegar nægðu þýzka og
franSka ein sér, því að það
vantar alltaf fólk, sem ræður
við þau. Munnlega prófið fór
fram við hátalarana í bílnum,
en Skriflega prófið var tvískipt
og var bara ansi mikið próf. í
fyrsta lagi var nemendum gert
að fjalla sérstaklega um ein-
hverja ferðamannaleið, og síð-
an drógu þeir hluta þessarar
leiðar, eða leiðarspotta, og
gerðu sérsta'klega grein fyrir
honum. f öðru lagi var prófað
í grein, sem við nefndum Al-
mennan fróðleik og áttu menm
þá að skrifa stutta ritgerð um
eittlhvert sérefni, er varðar
land og þjóð. Sem dæmi um
prófverkefni í þessari grein,
get ég nefnt „Trúarbrögð á fs-
landi að fornu og nýju og þátt-
ur kirkjunnar í ísle-nzkri me-nn-
ingu“, „Stjómskipan og
stjórnmálaflokkar á íslandi“,
„Mannanöfn og nýyrði ísiemzkr-
ar tu'ngu“. Þetta síðasta var
ákaflega vimisælt ritgerðarefni
og völdu það margir. Þessar
ritgerðir urðu nemendur að
skrifa á erlendu máli. Auk rit-
gerðarimmar áttu þeir að svara
ýmsum spuirnimgum um marigviis-
legustu efini, sem búast má við,
og raunar vitað af reynslu, að
erlendir ferðamenm h-afa eimik-
um áhuga á. Það eru alls kon-
ar spu-rninigar, allt fr-á upplýs-
ingu-m um bílaleigu og þjóðar-
rétti upp í gerðir íslenzikra
eldfjalla. Og hvernig er auð-
veldast að komast frá Reykja-
vík í æðarvarp og sellátur?
Við öllu þessu verðu-r leið-
sögum-aðuirinn að kiunna greið
svör.
— Og hvað tóku margir þátt
í þessu mámiskeiði?
— 65 m-anmis sóttu það reglu-
lega, og fa-nnst m-ér athyglisvert,
að allir h-éldu út thnasókn. Af
reynslu minmi í öðrurn námslkeið-
-um, held ég, að 100 prs. tíma-
sókn sé algert eimsdæmi. Af
þessum 65 tóku 47 próf og liuku
því -með sóma, af þeim voru 17
karlar og 30 konur. Þetta fóllk
kom úr ýmisuim atvinnustéttum,
en kemnarar og húsmæður áttu
þó lamgflesta fulltrúana. Há-
Skólapróf höfðu 12 neimend-
anna. Mér fa-nnst aðdáunar-
vert, hvað fóllkið var einbeitt
og áhuigasamt við þetta nám og
það kom líka greinilega fram á
prófinu, að það hafði haft -gagn
af þessu. Og til gamans gáfum
við út sérstakt diplóm eða próf
Skírteini í dálítið léttum tó-n, af
því að þetta er fyristi hópur- 1
inn. sem útskrifast formle-ga,
svo að segja.
— Hverjir eru -svo atvimmu-
möguleikar við fararstjórn fyr-
ir þetta fól'k?
— Það er auðvitað viðbúið,
að efcíki verði vinna handa
öllu þessu fól'ki. Þetta er stop-
ult starf og þreytandi, en fyr-
ir kenmara og aðra, sem eru
eklki bundn-ir við störf á sumr-
i-n, er fararstjórn hen-tugt starf.
En hvað sem atvimmumöguleik-
u-m líður, held óg, að fólk hafi
bæði gagn og gaman af þessu,
það fer sjálft að líta u-mhverfi
sitt öðrum a-ugum og sér það í
nýju ljósi.
— Og þið eruð ánægð með
árangur þessa námskeiðs?
— Já, og teljuim nauðsyn að
haf-a sérmenntaða 1-e-iðs.öigu-
menn. Úr því við erum að taka
á móti erlend-um ferðamönm-um
á an-nað borð, verðum við að
hjálpa þeim að kom-a auga á
j'ákvæðustu þættina í menn-
ingu okkar og það er fyrst og
fremst hlutverk leiðsögumanns-
ins. Með eimum leið-sögumanni
stend-ur og fellur álit ferð-a-
mannisins á landi og þjóð. Leið-
sögumaðurinn er spegill lands-
iin,s. Það er betri kynnimg á
landinu, ef eimum leiðsögu-
manni tekst upp, en þótt Skrif-
aðuir sié fjölidi bliaðaigreiinia, þ-ví
að leiðsögumaðutrimn n-ær til
fjölda venj-ulegs fólks, sem seg-
ir svo aftur vinum -sínium og
bunninigjum frá rey-nslu sinini í
ferðiinni. Og þetta er Skemmti-
legt starf að mörgu leyti, og
margt sem aðeims reynsla-n get-
-uir fceininit. Ýmiisliegt, -sem okkuir
þyfcir harl-a hversd-a-gslegt,
finnst útlendingnium furðulegt
og leiðsögumaðurinn verður að
vera viðbúimn margvislegum
spu’rm-ngum, — hvers vegna er
landið svon-a þýft? — hvers
vegna ganga ki-ndurimar lausar?
Útlen-dinigar reka a-uigun í það
sem við 'hugleiðuim efcki dag-
lega, en það er lífca sfcylda
leiðsöguma-nns að benda á hið
sérstæða. Útlen-dinigum þykir
t.d. alltaf merfcilegt að heyra
nm hi-n nánu tenigsl milli tungiu
okkar og -me-nni-nigar.
— Blaðamenm eru vani-r að
spyrja útlen-dinginin im álit á
landi og þjóð, em hvað miundir
þú sem leiðsöiguimaður segja um
viðbrögð fóik-s við því, sem það
sér og reynir á íslandi?
— Ef maður sýnir fólkinu
velvild og það fimmur, að m-an-ni
þyfcir sjálfum vænt um landið
og hefur gaman af að sýna það,
þá hef ég aldrei orðið vör við
amn-að en að það kuinini að meta
það, -sem því er sýmt og frætt
-um.
sv.j.
Mag. vi. gerir víð reist um landið
8 LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
29. júmií 1969