Lesbók Morgunblaðsins - 07.01.1968, Blaðsíða 9

uim erlendis, varð hann að hafa hér
menn til að stjórna verzJun sinni og
fyrsti verzlunarstjóri hans var
Óli P. Finsen. Hann var sonur Ólafs
landsyfirdómara Finsen (Hannessonar
biskups) og konu hans Maríu Nikolinu
dóttur O. P. Chr. Möllens kaupmanns,
sem áðu-r er getið. Óli varð stúdent 1856.
Ekki var hann neœa skamima hríð hjá
Fischer, en stofnaði svo bóka og pappírs-
verziun og hafði skipaafgreiðs'lu á hendi.
Hann varð fyrsti póslmeistari á íslandi
1872, er póstmeistaraembættið var
stofnað, og hélt því til æviloka (1897).
Hann átti lengi sæti í bæjarstjórn og
í flestum nefndnm bæjarins og lét öll
bæjanmjál mikið til sin taka. Hann var
tvígi'ftur. Fyrri koná hans var Hend-
rikka dóttir Moritz W. Biering kaup-
nianns og meðal barna þekra var
Óiafur héraðs'lœknir á Akranesi. Seinni
konan var María Kristín dóttir Þórðar
Jónassona'r dómistjóra og meðal barna
þeirra var Vilhjálmur stofnandi Morgun-
blaðsins og síðar sendiherra íslands í
Vestur-Þýzkalandi.
Jón Steffensen tók við verzlunarstjóra
störfum í Fischersverziun eftir Óla Fin-
sen. Hann var vestfirzkur að ætt, dugn-
aðarmaður miikilL Kona hans var Sig-
þrúður dóttir Guðmundar á Hólnum. Jón
var lengi bæjarfuiltrúi og kom mjög
við bæjarmál. Hann varð vel efnaður
og hugðist setja á fót eigin verzlun og
sa.gði því lausri verziunarstjórastöðunni
1882. Reis-ti hann sér þá verzlunarhús,
þar sem nú er verzlun Björns Krist-
jánssonar og sigldi ti'i Kaupmannaihafn-
ar um haustið til þess að útvega sér
vörur. En uim veturinn drukknaði hann
í nýhöfn. Dóttir þeirra hjóna var Elisa-
bet, seinni kona Jöns Gunnarssonar
samábyrgðarstjóra. Sigþrúður ekkja
Jóns giftist síðan Birni Kristjánssyni
kaupmanni og bankastjóra.
Að Wladimar Fischer látnum eignað-
i’Sí verzlunina sonur hans Fj-iðrik F'isclier
og rak hana í nokkur ár, en af
honunn fara litlar sögur hér. Stjórn
verziunarinnar var alveg i böndum
móðu 'bróður hans Guðbrands Finnboga-
sonar, er áður haf'ði stjörnað verzlun
Fischers í Keflavík, en tók við stjórn
verziunarinnar hér eftir Jón Steffensen.
Guðbrandur Fuinbogason var son.ur
Teits Finnbogasonar dýralæknis, sem
var einhver merkasti borgarí Reykja-
vikur á sinni tíð. Guðbramdur kailaði
sig alltatf Finnbogason, en ekki Teitsson.
Iíann var kvæntur Louise Zimsen, föður
systuT Knud Zimsen fyrrverandi borg-
arstjóra. Dætur þeirra: Guðrún kona
Sigurðar Hlíðar dýraiæknis og Jóhanna
kona Ólafs V. Da«viðssonar í Hafnarfirði.
Guðbrandur átti saeti í bæjarstjórn o.g
hann var einn af stofnendum Odd-
fellow-i'eglunnar á ísiandi. Hann keypti
og flutti hingað fyrsta .reiðhjól, sem
hér sást, og er það nú geymt í Þjóð-
minjasafninu. — Guðbrandur varð
ekki ianglífur, hann andaiðst 21. febr.
1899 aðeins 49 ára að aldrl
Eftir hann tók við verzdunarstjórastöð-
unni Guðmundur Olsen, sem starfað
hafði þar um hríð. En hann gegndi ekki
þeirri stöðu nema skamma hríð, og
stofnaði þá sína eigin verzlun í Aðal-
stræti 6.
Navstur borium tók Nicolaj Bjarnason
við verz'lunarstjórastöðunni. Hann hafði
slundað verzlunarnám- i Kaupmarma-
liöfn 1879—80 og síðan gerzt verzlunar-
maður hjá Fiseher í Reykjavik 1882
—94, en varð þá verzlunarstjóri hjá
Fischer í Keflavík og gegndi því starfi
fi-am á árið 1900. Þá tók hann við verzl-
uninni í Reykjavík og stjórnaði henni
þar til hún var seld árið 1904. Eftir
það sfcofnaði hann eigin verzlun og var
síðar um langt skeið afgreiðsiiumaður
Bergenska gufuskipaíélagsins í Reykja-
vlk.
Á: ið 1904 seldi Friðrik Fischer verzl-
unina og húsin firmanu H. P. Duus, en
eigendur þess voru þá frú Kristjana
Duus og bróðir hennar Ólafur A. Ólafs-
son. Síjórnaði Ólafur verzluninni síðan,
en hafði þó verzlunaistjöra.
Ólafur A. Ólafsson var sonur Svein-
bjarnar Ólafssonar kaupmanns í Kefla-
vík og konu hans Malmfríðar Árna-
d'óttur frá Bakka á Áitftanesi Ketilsson-
ar. Ólafur var fæddur 16. apríl 1861 og
gerðist snemma verzlunarstjóri hjá
miági sínum H. P. Duuis í Keflavík, og
varð meðeigandi verzlunarinnar að hon-
um látnum. Var hann þá búsetfcur í
Kefla'vík. Síðan átti hann heima í
Reykjavík nokkur ár, en síðan í Kaup-
mannahöfn og dó þar 1920. Kona hans
var Ása Jacobsen, dótiir stórkaupmanns
í Kaupmannahöfn..
Ólafur var um eitt skeið einhver
mesti skörungur í íslenzku athafnalífL
Verzlunin var að visu ekki mikiL en
hann rak mestu þilskipaútgerð, sem
nokkur maður hafði þá rekið hér við
Faxaflóa, og gerði t. d. út 11 þiiLskip á
vetrarvertíð 1912. Þurfti fyrirfcækið
fljótlega á auknum húsakosti að halda
og reisti hann stórt fiskhús ofan við
gömiu „faktoraíbúðina“. SagSi mér Hans
Hoffmann, seim lengi var verzlunar-
maður hjá Duus, að tiil einangrunar í
þetfca hús hefði verið notaður fjöldi
a£ göm.lum verzlunarbókum, seirn alltaf
höfðu verið geymdar uppi á lofti í verzl-
unarhúsinu, og taldi hann líklegt að þar
hefði verið verzl’unarbækur allt frá tím-
um kóngsverzlunarinnar. Þessar bækur
eiga að vera þar enn milli þils og veggj-
ar. — Nú er langt síðan hætt var að
geyma fiisk í húsinu og er þar nú Ingólfs
Apótek.
Eftir herm.sstyrjöldma fyrri lét Ól-
afur setja vélar í nbkkur þilskip sín og
gerði þau út á síldveiðar með herpinót.
Lögðu sum skipin upp afla sinn á Hatt-
ardalseyri í Áltftafirði vestra, en önnur
i SislufirðL Síðan réðist hann í fcogara-
kaup. Má með sanni segja áð Ólafur
veitti mörgu'm Reykvikingum vinnu
meðan hans naut við.
Jakob J i nsson var leng.st af verzlun-
arstjóri hiá Duliis og hélt því starfi til
dauðadag.s (d. 1926) Hann var kominn
af me.-kum ættum i Reykjavík Faðir
hans var Jón Jakobss'on prestur í Glæsi-
bæ, sonur séra Jakobs er seina&t var
presiur að Steinnesi, en hann var sonur
Fmnboga Biörnssionar verzílunarmanns i
Reykjavík, sem Finnbo.gabær var kennd
ur við (nú Grjótagata 10). Kona Finn-
boga var Arndís dóttir Teits Sveinsson-
ar vefara, sem Teitsbær var við
kenndur. — Séra Jon Jak.obss'on var
kvæntur Helgu dóttur Magnúsar Jóns-
sonar Norðtfjörð í Sjóbúð í Reykjavík.
— Systir Jakobs verzlunars'tjóra var
I-Ielga kona H. Andersen klæðskera í
Reykjavík, er stofnaði fyririækið H.
Andersen & Sön í Aðalstræti
Þegar Ólafur Ólafsson var fallinn frá,
tók sonur hans, Ingvar Ólafsson við fyrir
tækinu. Hann var kvæntur Ástu dóttur
Helga Zoega kaupmanrus. En fáum ÚTum
seinna tók öllu að hnigna og fyrirtækið
varð fyrir mörguim ó'höppum, og skip
þess fórust hvert af öðru. Árið 1926
eignaðist Duus nýjan togara, sem „Ása“
hét. Var þetta einhver stærsti og bezti
fcogari sem íslendingar höfðu eignazt.
Skipið fór í fyrstu veiðiför sína seint í
marz og hélt suður á Selvogsbanka. Þar
var þá uppgriipaafli og aðfaranótt 4.
apr. lagði skipið á stað heimleiðis með
fullfermi af fiski. En það komst ekki
al'la leið, heldur sigldi beint upp á Flúð-
irnar hjá JárngeTðarstöðum í Grinda-
vik. og brotnaði mikið. Öllum skipverj-
um var bjargað, en „Ása“ bar þarna
beinin, enda þótt danskt biörgunarskip,
sem ,,Uífe“ hét, væri að bisa við að ná
henni á flot lengi vors. í stonmi, sem
7. janúar 1968
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS 9