Lesbók Morgunblaðsins - 17.09.1967, Blaðsíða 10

Jafnvel tjaldstæðin eru í niðurlægingu
og fólki er ætlað að tjalda á berri skriðu.
Það væri næstum eins gott að tjaida £nnþá er Laugarvatn einungis skólasetur en þar
einhversstaðar a malarvegi.
með nýtist náftúruauðíegð staðarins aðeins að litlu
leyti. Hótelrekstur í húsakynnum skólans er góð
byrjun en þar fyrir utan er einstakri aðstöðu til að
skapa bezta ferðamannastað landsins sýnt algert
tómlœti.
LAUGARVATN
veitingahús og ef til vill hótel til við-
bótar. Ég álít, að þau mannvirki ættu
áð standa niðri við vatnið, til þess að
vera í náinni snertingu við væ/itanlega
baðströnd svo og vatnið sjálft og að-
stöðuna til þess að nota báta á því. Þá
mun án efa rísa skemmtistaður á Laug-
arvatni, enda miklu æskilegra, að þeir
sem vilja skemmta sér geti gert það á
skemmtistað, fremur en að halda vöku
fyrir barnafólki á tjaldstæðum.
B yggingar á Laugarvatni eru ein-
kennilegur hrærigrautur af ósamstæð-
um hlutum. Mér hefur alltaf fundizt
burstirnar hans Guðjóns Samúelfsonar
klæða staðinn vel, enda hafa þær öðlazt
þá hefð á Laugarvatni, að mér fyndist
ósvinna að nema þær burtu. Það sem
síðar hefur komið er því miður ekki
allt vel heppnað. Menntaskólabyggingin
mundi að vísu hvar sem er þykja nægi-
lega góð fyrir vöruskemmu og arkitekt-
úrinn í nemendabústöðunum getur
naumast talizt rismikiil. Ibúðarhús
skólastjóra íþróttakennaraskólans sting-
ur gersamlega í stúf við þetta allt, þótt
það sé út af fyrir sig snotur bygging.
Ekki er gott áð átta sig á því, hvernig
hin nýja bygging húsmæðraskólans muni
líta út að enduðu, en húsið er tvímæla-
laust of hátt vegna þess, hve na»rri vatn-
inu það stendur.
Ennþá er Laugarvatn fyrst og fremst
skólasetur, en mér segir svo hugur um,
að í framtíðinni verði staðurinn miklu
frægari sem náttúrufyrirbrigði og ferða-
mannaparadís. Og við þurfum sannar-
lega á slíkri paradís að halda í nán<?
við mesta þéttbýli landsins.
Grein og myndir: Gísli Sigurðssoi)
Á hlaðinu við héraðsskólann, þarna er snyrtilegt um að litast, en austar í hverfinu
kveður allt við annan tón.
8. Með og móti:
Framboð þjóðtungna
Basic English — Esperanto — Inter-
glossa — Interlingua — Advocatus
diaboli.
Þ jóðtungurnar hafa verið taldar
um 2800, og allar eru þær hugsanlegir
frambjóðendur, en ætlað er að gervi-
tungurnar séu í mesta lagi um 600 áð
tölu. Af þeim eru margar svo langt aftur
í fortíðinni, að engum kemur til hugar
að reisa þær upp á ný, en sæmilegur
hópur er þó eftir, og fylgismenn þeirra,
margir eða fáir, lifa enn í fullum blóma.
Það er lítil ástæða til að taka upp hugs-
anlegar framboðsræður margra gervi-
tungna, sem líkjast mjög hver annarri
af því að gengið hefur verið út frá svip-
uðum grundvallarreglum við gerð
þeirra. Fjögur kerfi gervitungna, sem
eru gerólík og öll komin fram á vorri
tíð, má taka sem dæmi um rök þau,
sem færð ver’öa með og móti gervitung-
um þeim, sem verða mundu í framboði.
E inn fulltrúi tekur til máls: „Eg
er rödd Basic English. Sem sérstakt
tungumálskerfi er ég uppfundning eins
manns (C. K. Ogden 1890—1957), en
sem hluti af ensku er ég jafngömul
þeirri tungu. Ég er af manni gerð en
þó eðlileg, stökk út úr móðurtungunni
eins og Mínerva út úr höfði Júpíters, al-
tygjuð mætti fullkominnar ensku, þó
viturlega takmörkuðum. Slíkri leikni
hefur verið beitt við úrval minna 850
orða, að með þeim má segja næstum allt,
í verzlun, iðnaði og öðrum atvinnu-
rekstri, í vísindum og tæknistörfum og
í öllum vi'ðræðum um trú, skoðanir og
tíðindi, sem almennt tungumál á að ann-
ast. Það er ekki erfitt að læra það, því
að reglur um að setja saman orð mín
hafa verið gerðar skýrar, einfaldar og
stuttar. En það er ekkert í góðri Basic
sem fer í bága við reglur góðrar ensku.
Stórar bækur hafa birzt á mínu máli,
svo og viðtöl við menn og konur víðs-
vegar um heim. Af því áð orðalisti minn
er svo stuttur má spila öll mín hljó'ð
á eina grammófónplötu, og það er að
verða sífellt auðveldara að kenna mig
með hljóðsjónvarpi. Val mitt til þess að
bæta úr þörfum heimsins mundi enn-
fremur veita mönnum allsstaðar, þótt
ekki væru þeir bornir til þess, not af
einni stórtungu heimsins. Ég opna dyrn-
ar að meiri ensku“.
Talsmaður djöfulsins rís upp til and-
mæla: „Þú ert hvorki þjóðtunga né gervi-
mál, heldur afbökun á lifandi tungu.
Sú eina umbót á eðlilegri ensku sem þú
býður fram, er takmörkun orðaforðans,
sem alls ekki er nein umbót, því að
tunga framtíðarinnar þarfnast ríkulegs
or'ðaforða sem er fær um að sjá fyrir
öllum þörfum menningarlífs. Fullyrð-
ingar þínar eru villandi þar sem þú
leyfir að bæta við sérstökum orða-
söfnum vegna sérstakra starfa og marg-
falda þannig orðaforðann, þangað til
hann verður mörgum sinni þau 850
orð sem þú segir að nægi til viðræðna.
Þú kemur mælendum enskrar tungu í
vandræði, þegar þeir finna sig við
hvert skref bundna sterkum höftum um
notkun þess máls sem er þeim eigin-
legt. Þú vekur gremju hjá þeim sem
ekki mæla á enska tungu, er þeir finna
að þú gerir þýðingavandamál þeirra
langt um flóknara en vi’ð verði unað.
Tengingar þínar á atviksorðum og for-
setningum við nafnorð fara mjög eftir
venjum eins máls, eru ákaflega villandi
og rökvíslega ófullnægjandi. Þú gerir
ekkert til þess að greiða úr vandamál-
um enskrar stafsetningar e’ða enskrar
10 IÆSBÓK MORGUNBLAÐSINS
17. september 1967