Lesbók Morgunblaðsins - 04.09.1955, Blaðsíða 3
B* LESBÖK MORGXJNBLAÐSINS
úr ýmsu efni, sumar með breiða perlu*
kraga úr allavega litum perlum. Eru
kragar þessir listasmíði og bera ljósan
vott um vandvirkni og frámunalega
handlægni grænlenzku stúlknanna. En
seinlegt er að búa þá til, heilt ár kvaðst
ein stúlka hafa verið að búa til krag-
ann sinn. Gera má þó ráð fyrir að hún
hafi ekki setið við hann hverja stund.
Þá gengu prestarnir til kirkju, 7 ís-
lenzkir prestar vestfirzkir*) einn
danskur og grænlenzka prestsefnið,
séra Abelsen, allir í hempu. Brátt fyllt-
ist kirkjan af fólki, og komust færri
mn en vildu, og stóðu menn hópum
saman allt í kring um kirkjuna.
Athöfnin hófst og séra Sigurgeir
Sigurðsson ávarpaði mannfjöldann
nokkium orðum, ba'ð menn samhuga
lyfta huga sinum í bæn tiJ Drottins,
fjTir hinum unga Græniendingi og
löndum hans, er hér væri saman-
kornnir.
Að því búnu var survgið, og sungu
Grænlendingar á móðurmáli sinu, en
leikið var undir á orgel. Mun það
hafa verið í fyrsta sinn að menn þess-
ir sungu með hljoðfæri. Fór söngurinn
vel, þegar alis er gætt og voru margar
raddirnar góðar, og þótt áheyrendur
skildu ekkert orð, virtist þeim vera
sungið af hrærðum hjörtum.
Því næst flutti Schultz-Lorentzen
prófastur ræðu og mælti á grænlenzka
tungu. Hlýddu Grænlendingar, að því
er bezt varð séð, með athygli á mál
hans. Mörgum þeirra vöknaði um augu
og auðséð var djúp alvara og einlæg
lotning á svip þeirra.
íslenzku prestamir skiftu sér sitt
hvoru megin við altarisgráturnar, en
grænlenzka prestsefnið stóð frammi
íyrir miðjum grátunum; lásu 4 þeirra
kafla úr ritningunni á íslenzku. Þá tók
prófastur aftur til máls á grænlenzku,
sem enginn skildi nema Grænlending-
ar, eins og gefur að skilja. Eigi að
síður var öllum ljós innileiki sá og al-
vara, sem fylgdi orðum hans. Mamii
virtist sem góður faðir væri að ámhma
hjartfólgin börn sín, og margir v'oru
snortnir í hjarta við þessa áhrifamiklu
athöfn, sem að öllu fór hið bezta fram,
og viðstöddum mun verða minnisstæð.
Þeir voru: Sigurgelr Sigurðsson (síð-
ar biskup), Páll Stephensen, Sigtrygg-
ur Guðlaugsson, Böðvar Bjarnason,
Magnús Jónsson, Jónmundur Halldórs-
son og OU Ketilsson. Fjórir inir fyrstu
voru vjgsiuvottar.
Hátíðlega hljóð var stundin, þegar
grænlenzki presturinn kraup við grát-
urnar og meðtók blessun hins elzta
starfsbróður síns, er hann afhenti hon-
um hið helga starf í víngarði Drott-
ins, og víst tel ég, að þá hafi margur
viðstaddur hugsað hlýtt til Grænlend-
ingsins og að fyrirbænir fylgi honupi
að starfa hans í erfiða, afskekkta land-
inu.
Að lokinni vígslu gengu prestarnir
til guðsborðs, ásamt prófasti og græn-
lenzku prestkonunni.
Athöfninni lauk með því, að sung-
inn var sálmurinn „Faðir andanna“.
í SKÓGINUM
ísfúðingar gerðu sér mikið far um,
að sýna inum fáséðu gestum alla góð-
vild. Buðu þeir stórum hópi Eskimóa
með sér inn í skóg, og var þeim veitt
þar kaffi og annar beini. Konur höfðu
ungbörn sin með sér, báru þau í sel-
skinnspoka, sem var áfastur úlpum
þeirra. Króarnir virtust kunna vel við
sig í þessum vöggum, en skringilegt
var að sjá litlu kollana, flesta kol-
svarta, gægjast upp úr pokunum á baki
mæðranna.
Eskimóamir voru mjög ánægðir með
komuna í skóginn. Gamall maður einn
í hópi þeirra, sem þeir nefndu „öld-
unginn“, lét sérstaklega í Ijós, hve hug-
fanginn hann var yfir öllu þessu ný-
stárlega, sem fyrir augun bar. „Mig
liefði aldrei getað dreymt um, að ég
ætti fyrir höndum að lifa svona dýr-
lega stund“, sagði hann. Og þegar hann
var spurður, hvað honum þætti mark-
verðast, sagði hann að sér þætti mest
varið í „að sjá menn ríða á stóru
hundunum"! Hestvagn vakti og al-
menna aðdáun þeirra, og sömuleiðis
varð þeim afar starsýnt á kýmar, og
bílarnir voru þeim hreinasta ráðgáta,
„að vagnarnir skyldu geta hlaupið
sjálfir", eins og þeir sögðu.
í BtÓ
Siðari hluta fimmtudagsms var þeim
haldið samsæti í Bíó. Rétt áður hafði
nývigði presturinn setið vígsluveizlu
með hinum öðrum prestum, sóknar-
nefndinni og móttökunefnd þeirri, er
bæarstjórnin kaus til þess að sjá xun
allt er laut að komu og dvöl Græn-
lendinganna á ísafirði. Voru borð fram-
reidd j Bíó og sezt að kaffidrykkju,
sem auðsjáanlega fell gestunum vel í
geð, bæði ungum og gömlum. Það
var skemmtilegt að horía y£ir gesta-
hópinn, sem með bamalegri ánægju
naut þess, sem fram var reitt.
Þá var gestunum skemmt með söng,
leikfimi og kvikmynd þeirri af „Teddy“
leiðangrinum, sem sýnd var í Reykja-
vík ekki alls fyrir löngu. Mátti fljótt
heyra að myndin skemmti þeim eink-
ar vel.
UM BORÐ í „GUSTAV HOLM“
Grænlandsfarið lá við bryggjuna og
notuðu margir tækifærið til þess að
fara um borð og skoða skipið, að
fengnu leyfi skipverja, og færðu með
sér gjafir allskonar, sem voru vel
þegnar af hlutaðeigendum. „Gujenak",
sögðu Grænlendingar. Það mun þýða:
eg þakka, og brosi brá á breiðu dökk •
leitu andlitin með meinleysissvipnum.
Allajafna var mannkvæmt. um borð.
þótt illfœrt væri um þilfarið sakir
hundanna, undir 80 að tölu, og var
ekki trútt um að sumir væri halísmeik-
ír við þessi stórvöxnu grey, sem ýmist
lagu eða stóðu, bæði bundnir og lausir,
viðsvegar um þilfarið. Eigi að síður
tókst mér að vinna bug á torfærunum
og komast undir þiljur, frammi á skip-
inu. Mátti her sem viðar sjó mismun-
inn á mannanna kjörum, ólíkar vistar-
verur, ólíka hætti og aðbúnað. Hér
var nóg af fátækt neðst, og óþrifnaði.
Gamlar, tötralegar konur, auðsjáanlega
ómengaðir Eskimóar, kúrðu í fletum
sínum, og hálfber börnin, óhrein og
úfin, veltust hér og hvar.
Upphaflega mun hafa verið svo til
ætlazt, að enginn Eskimóanna — ann-
ar en prestsefni eitt — fengi land-
gönguleyfi. En móttökunefndm og
danski prófasturinn fengu því til veg-
ar komið, að „heldra fólkið" að minnsta
kosli, fékk að koma á land. En all-
margir voru þó hinir, sem hýrðust um
borð í skipinu. ísfirðingar leituðust þó
við, að bæta þeim ófrelsið að einhverju
leyti, með því að færa þeim hitt og
annað, þeim til gagns og gamans. Dg
það var skemmtilegt að sja hýra svip-
mn á litlu barnsandlitunum óhreinu,
þegar þeim var rétt munnharpa, brúða,
knöttur, hárborði, myndaklútur, perlu-
festi, eða annað því um líkt.
A HUÐKEIPUM
Það var í sannleika nýstárleg sjón,
þegar Grænlendingar sýndu iist sína
á húðkeipunum, hinum haglega gerðu
fleytum, er þeir nota við veiðar sinar.
Leikni þeirra og lipurð verður tæplega
lýst. bkjotir sem örin reana þeir ser