Lesbók Morgunblaðsins - 11.11.1945, Blaðsíða 16

558
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
— Sigurjón Ólafsson
bíeði með góðu og illu, að koma
vitinu fyrir Drese, er brást hinn
versti við og þóttist ekki þurfa að
taka áminningum frá honum. Sat
svo við þetta sama um hríð, en ár-
ið 1749, var sukkið orðið svo mikið
hjá Drese, að hann var orðinn
stórskuklugur í öllum áttum, og
kominn í æði mikla sjóðþurð við
konungssjóðinn. ’Segir Magn. Steph.
í „Eftirmælum 18. aldar“ : „Vegna
ráðaleysu hans bg reikninga rugls,
var hann settur frá embætti árið
1749, af amtmanni Pingel, en sýslu-
maður í Gullbringusýslu, Guðni Sig
urðsson, settur landfógeti“. Var
hann þannig fyrstur íslenskra
manna í því embætti þó aðeins
væri það til bráðabirgða.
.Tón Esphólín segir: „Skúli mælt-
ist til þess, að sjer yrði fengin land
fógetasýsla, eða veik að því að fást
myndi íslenskur maður, en enginn
hafði verið sá áður; það er og al-
sagt, að hann muni sókt hafa“. —
Það er áreiðanlegt að Skúli var svo'
þjóðhollur maður, að hann hefur
talið heppilegast, að allir embætt-
ismenn hjer á landi væru íslenskir,
en mjög er ólíklegt að hann hafi
haft augastað á fógetaembættinu
fyrir s.jálfan sig. Því eins og áður
er sagt, undi hann svo vel hag sín-
um í Skagafirði, að ekki er senni-
legt að hann hafi haft f hyggju að
flyt.jast þaðan. Enda lætur nærri,
að talist geti fullkomin sönnun fyr-
ir því að svo var ekki, að eigin-
handar umsókn um fógetaembættið
skyldi ekki berast frá honum. —
Skúli var svo mikill fyrirhygg.jti-
maður að hann hefði áreiðanlega
gert ráðstafanir í tæka tíð, ef hon-
um hefði verið hugleikið að breyta
til.
Ekki stóð á því að menn hefðu
augastað á landfógetaembættinu, er
Drese var oltinn úr sessi. Var þó
einkum einn danskur maður Tofte
að nafni, er verið hafði ,lærisveinn‘
og aðstoðarmaður hjá Drese, er
Framh. af bls. 547.
myndum hans er mjög 5,abstrakt“
sem kallað er, þar sem hann víkur
mjög frá eftirmyndun, til Jiess að
gera listaáformum sínum sem best
skil. En hann bindur sig ekki við
þetta myndform, eins og sjá má m.
a. af sutnum mannamyndum hans.
Myndir þær, sem reistar verða
eftir hann á ráðhústorginu í Ve.jle.
eru úr granit. þær eru táknmyndir
af. helstu atvinnugreinum Dana.
í forystugrein í „Ekstrabladet“
í Höfn, sem kom út um það leyti,
lagði stund á að hreppa embættið,
en stjórninni hefir líklega ekki
þótt það fullnægjandi undirbúning-
ur hjá Tpfte, og fór sjer að engu
óðslega með veitinguna.
Frá því að Skúli varð sýslumað-
ur hafði hann haft þann sið, að
rita stjórninni við og við, og benda
á margt sem betur mætti fara, svo
var og þetta haust. Mun ITeltzen.
ráðg.jafa, hafa getist vel að þessum
skrifum Skúla, og hafði orð á því
við Lassen Hofsós-kaupmann, að
slæmt væri að ekki skyldi hafa
borist umsókn frá Skúla, um land-
fógetaembættið, því líklegt væri
að honum yrði veitt það ef umsókn
bærist frá honum. Þeir Lassen kaup
maður og Skúli voru vildar vinir,
og sýnir það, að Skúli fjandsam-
aðist ekki við kaupmenn í heild,
eða lágði þá í einelti, heldur ein-
ungis þá þeirrá, sem ójöfnuði beittu
eða hegðuðu sjer ósæmilega. Ljet
Lassen ekki á sjer standa, og rit-
aði stjórninni umsókn í nafni Skúla
og var honum veitt landfógetaem-
bættið 9. des. 1794.
Framhald.
N. B.
1 GRETNTNNT um Skúla fógeta,
er Vejlebúar voru í efa um lista-
gildi myndanna, er því spáðt að;
þær muni í framtíðinni verða til
þess að leiða gesti til bæjarins,
ekki síður en „Ýmisbrunnur“ eftir
Kaj Nielsen í Faaborg, er menn
voru lengi að átta sig á og þykir
nú mesta bæjarprýði.
Það þykir líka kostur við lista-
verk þessi, að þau geta lengi lofað
meistara sinn, því granítsteinninn
lætur ekki á s.jer s.já, þó hann
standi á torginu í 1000 ár.
V. St.
í 43. tbl. Lesbókar, hafa orðið
nokkrar prentvillur, og þó einkum
tvær bagalegar. 5. lína í 3. dálki á
fyrstu síðu, hefur fallið burt, þar
á að vera:-------mannval sitt, með
nokkrum sjálfsþótta: „Af þeirra
snild hinar eftri aldir“. 0. s. frv.
Efsta lína í fyrsta dálki á bls.
532, hefir brugðið s.jer yfir á næstu
síðu, og er 3. lína í fyrsta dálki á
síðu 533.
Smælki
„Biðurðu altaf bænirnar þínar á
hverju kvöldi áður en þú ferð að
sofa?“, spurði prestur lítinn dreng.
„Já, herra“, svaraði drengurinn.
„Og biðurðu altaf á morgnana
líka?“t spurði prestur.
„Nei“, svaraði drengurinn á-
kveðið, „jeg er aldrei neitt hrædd-
ur á morgnana".