Lesbók Morgunblaðsins - 11.11.1945, Blaðsíða 2

544
LESBÖK MORGUNBLAÐSINS
fyrsta gjafapakkann hjeðan að
heiman, sáuin við að sendingin var
úr öðrum kringumstæðum. Við sá-
um l>að á snærinu, setn vafið var
um pakkann. Almennilegt snæri
hafði maður ekki sjeð árum sam-
an. Slíkt tilheyrði horfnu ríkidæmi.
Fólk vandist skortinum furðan-
lega. Þú skalt ekki halda, að menn
hafi verið með daglegt kvabb og
barlóm. önei.
Islenskur listamaður.
— Víkjum þá heldur að starfi
þínu og’fyrirætlunum, segi jeg við
Sigurjón.
Hann segir mjer frá því, að hann
liafi ákveðið að vera hjer á landi
a. m. k. eitt ár til þess að vita
hvernig hann kunni við sig, hvern
ig honiun takist að vinna hjer. Úr
því að hann sje meðal íslénskra
listamanna kunni liann ekki við að
hafa ekkÍTneira samband við land-
ið og þjóðina en hann*hefir haít,
helming æfi sinnar.
Á undanförnum árúm hefir það
verið nokkuð á reiki, hvort jeg
væri talinn íslenskur eða danskur
listamaður, segir hann. Stundum
hafa stjórnarnefndir listasafna
keypt af mjer myndir, sem jeg
væri danskur, en stundum hafa.
þær talið mig íslenskan og stund-
um hefir það hamlað mjer frá
þátttöku í sýningum að jeg var
ekki' danskur fíkisborgari. Þetta
kom t. d. dáíítið einkennilega við,
er jeg átfi saeti í nefnd sem átti að
haf umsjón móð ýmsum opinberum
sýningum, ákveða þátttöku lista-
manna og þessháttar. Jeg var ann-
ar af fulltrúum myndhöggvara í
nefnd þessari, en gat ekki sjálfur
sýnt myndir mínar á ýmsum þeini
sýningum, sem forstöðunefnd þessi
hafði afskífti af. Þú mátt þó ekki
skiljá það- svo að jeg hafi ekki not
ið styrk-ja sem aðrir listauaenn ■ í
Danmörku. En tilviljun hefir ver--
ið hvort jeg hef verið talinn dansk
Sigurjon Ólafsson: Móðir mín
(Listasafn ríkisins á eina afsteypu
af mynd þessari, er Jón Krabbe gaf
því).
ur eða íslenskur, þegar unr styrki
hefir verið að ræða.
Göfugur styrktarmaóur.
— Þú hefir unnið mikið með
Utzon Frank prót'essor við Lista-
akademíið. .
— Já. Hann var. aðialkennari
minn þau fjögur ár, sem jeg. var,
þar nemandi, ÁnuarjS. .var. það hon-
Sveini Björnssyni, forseta, Utzon
Frank og Jóni Krabbe, sendi-
fulltrúa að þákka, að jeg komst
nokkurn tíma svo langt, að l.júka
námi þar. Það var á árinu 1929 að
jeg var orðinn alveg peningalaus.
Sagði ,]eg þá .Utzon Frank frá því,
að jeg yrði að hætta námi og fara
heim. — Því jeg hafði ekki efm á
að vera þarna lengur.
Hann spurði mig þá, hvort ekki
væru til einhverjir íslenskir sjóð-
ir, þar sem jeg gæti fengið náms-
styrk. Ljet jeg lítið yfir því, sem
eðlilegt var. Snjeri hann sjer síð-
an til Sveins Björnssonar, sendi-
Jierra, komst síðan í samband við
Jón Krabbe. Skýrði honum frá öll-
um málavöxtum, að jeg yrði að gefa
alt á bátinn, ef mjer kæmi ekki ein
hver fjárhagsleg aðstoð. Þarna
hafði Utzon Frank hitt rjettan
mann.
Jeg hefi aldrei þekt eða heyrt
getið um mann, sem veitir fátækum
mönnum hjálp á sama hátt og Jón
Krabbe, því að það var rjett eins
og jeg gerði honum persónulegan
greiða með því að þiggja pening-
ana.Þegar jeg kom til hans var við
kvæðið hjá honum, hvort m.jer
nægði þessi styrkur. Ef jeg þyrfti
meira, þá bað hann mig blessað-
an að láta sig vita eða koma áður
en nxánuðurinn væri liðinn. Og ekki
voru áminningarnar frá hans hendi.
Nema hvað hann varaði mig við
því, að, leggja of rnikið að mjer.
Eða að ungir menn eins og jeg
þyrftu við og við að skemta sjer.
Kæmi jeg ekki reglulega í hverj-
um mánuði til þess að taka á móti
styrknum frá honum, þá sendi hann
mjer peningana. Þannig hjelt hann
áfram í tvö ár, Það er mikils virði
'fyrir unga menn, þegar þeim er
sýnt annað eins traust og Jón
Krabbe sýndi, mjer. Á hverju ári
bauð hann mjer til sumarseturs
síns. Þar var jeg um kyrt í viku-
tíma, — ..Það voru ,sk«mtilegir dag-
ar.
«
Myndin af mömmu.
— Hve langt er síðan þú komst
heim síðast?
— Jeg var hjer um tíma fyrir 8
árum. Þá mótaði jeg mynd af- móó-
ur minni. Jeg yann aó myndinni o
dagparta, við eldhúsþekkmn heima.
Vitanlega- varð mjer verkið auð-
veldara, vegna þess, hve vel je^