Lesbók Morgunblaðsins - 11.02.1945, Blaðsíða 6

LESP.fiK MOItGUNBLAÐSINS
78
mætum flosvefnaði. I einu horninu
stóð ofnrlítið borð |>akið ýmsis
konar kostgripum.
Við borðið sat gamall maður með
silfurhvítt hár, hátt og . tígulegt
enni, stórar brýr og þungan svip.
llann studdi hendi undir kiim, svo
sem væri hann að hugsa um horfna,
dnga, fegri enn ]>á, er nú liðu yfir
hærur hans. Fegri! — segi jeg. Var
]ni ekki salurinn nógu glæsilegur
eða ljósin nógu mörgVoru ekki
skrautklæði hans nógu dýr ? Eða
var ]>á hjarta hans dimmt, þó að.
salurinn væri svo bjartur? Svo var
að sjá á svip hnns, eða svo hugsaði
jegr, er jeg sá hann standa upp móti
gestum þeim, sem inn komu, og
bjóða þá velkomua. Gleðin, er þá
breiddist yfir andlit hans, virtist
mjer vera uppgjörð kurteisi. En
]>á streymdu blessunarorð og óskir
um langa lífdaga frá allra vörum.
Ekki var annað að sjá, en að hin-
um gamla manni væri það vel að
geði, svo jeg fór að hugsa með sjálf
um mjer, að mjer mundi hafa mis-
sýnst og að hann mundi vera ham-
ingjusamur maður.
Þetta sá jeg allt inn um dymar,
um leið og gengið var um. En þar
eð við Nikulás vorum mjög líkir
bæði á vöxt og í andlitfari, þá lof-
aði hann mjer, að jeg skyldi þetta
kvöld fá að þjóna greifanum sem
herbergisþjónn í sinn stað, og gaf
hann mjer ýmsar reglur fyrir því,
hversu jeg skyldi haga mjer. ITann
dubbaði mig upp í einkennisföt sín
og gekk jeg ósmeikur inn.
Veislan fór snildarlega fram, sem
við var að búast hjá slíkum tignar-
manni. Lengi var dansað og leikið,
bg þó að greifinn tæki ekki sjálfur
þátt í þeirri gleði, hafði hann gam-
an af að horfa á hana. Flestir, sein,
komu, voru annaðhvort vinir hans
eða ættingjar og færðu þeir honum
allir gjafir. En slíkum manni sómdú
ekki aðrar gjafir enn gersemar ein-
ar.
Þó var ein afmælisgjöf hans
hvorki dýr nje ásjáleg. Það var
stafrófskver, bundið inn í svart ijer-
épt. En svo stóð á, að ein eldabusk-
an var fátæk ekkja, sem átti barn.
Hún lifði helst á því, að matreiða í
■veislur, og þar eð hún var alþekkt
að því, að vera meistari í mat-
reiðsulistinni og einnig að ráð-
vendni, þá fjekk frxi Skesteð, ráðs-
kona greifans. hana sjer til aðstoð-
ar, er veislur voru haldnar í höll-
inni. Dóttir hennar var sex ára
görnul, hjet Friðrika og var hvin
ætíð með móður sinni, og eins þetta
kvöld. Greifinn, sem þó var almennt
álitinn fáskiptinn maður, hafði
nokkrum sinnum gefið sig á tal við
hana, er hún ijek sjer fyrir utan,
og jafnvel gefið henni- skilding.
Af því leiddi, að litla stúlkan,
sem ekki þekkti metorðatilskipun-
ina, veik eins kunnuglega að honum
senx hverjum öðfxxm. ITonxxm þótti
það að vísxx ekki sem tilhlýðilegast,
en hann kenndi xxm illxim vana og
barnslegri einfeldni og gaf því ekki
frekar gaum, þó að hxxn endrum og
sinnum gleymdi tign hans. Þennan,
dag hafði hxxn að ráði móður sinn-
ar keypt sjer stafrófskver, því að
hxm átti nxx bráðxxm að fara að
læra að lesa.
Hún sat með kverið sitt í elda-
skála og var að skoða það og mvnd,
sem var framan á því, þegar jeg
kom ofan og fór að lýsa afmælis-
gjöfunum. Allir hlustuðu með eftir-
tekt á ræðxx mína, en Friðrika litla
þaut á fætur og sagði:
,,Jeg ætla að gefa honum fallega
kverið nxitt'í.
Við fórum að hlæja að einfeldn-
ingnum, því að barnið þaut þegar af
stað eftir þjónunum, sem bárxt á,
borð, og áður en nokkxxr gat komið1
í veg fyrir það, stóð hxxix frammi
fyrir greifanum.
IIúu rjetti 'honum kverið, ekki
með skjálfandi hendi eins og sum-
ir, er þó höfðxx stærri gjafir að færa,
heldur var hún allhróðug og sagði:
,.Jeg ætla að gefa þjer þetta í af-
mælisgjöf; þú ert æíinlega svo góð-
xir við mig“.
Allir gestirnir settu upp stór
axxgxx, en greifinn brosti, tók við og
sagði:
„Jeg ]>akka ]>jer fvrir, Friðrika!
Jeg ætla aftur að gefa þjer ]>ennan
gullpening. svo að þú getir fengið
þjer annað stafrófskver".
Þegar húsbóndinn tók þessxt
svona vel, þá tóku gestirnir í sama
strenginn og hrósuðu hver 1 kapp
við annan einxxrð lithx stxxlkxxnnar.
Veislxxgleðin stóð langt fram á
kvöld. En er gestirnir vorxx farnir,
fjekk Nikxxlás mjer föt, er jeg átti
að hengja í skáp, er stóð í svefnher
bergi greifans. En rjett í því, er
jeg var kominn inn í skápinn, kom
hagin inn. Og er hann sá, að skáps-
hurðin var opin og að enginn var
inn í herberginu, skellti hann í lás,
setti Ijósastikxxna á borðið og sett-
ist niðxxr.
Af því að samviskan sagði mjer,
að jeg væri ekki hinn rjetti her-
bergisþjónn, þorði jeg ekki að
gjöra vart við mig, en einsetti mjer
að bíða og opna fangelsið, hvenær
sem færi gæfist.
Fvrst settist greifinn niður og
sat svo sem fjórða part stundar
með hönd undir kinn. Þá atóð hann
upp og gekk þangað, sem afmælis-
gjafinxar voru, því að hann liafði
látið bera þær inn til sín. Eitt af
þeim var stóll, prýðilega loptskor-
inn og víða gxxllsmeltur, með glit-
ofinn dxik í setunni. Þennan stól
tók hann og settist í hann. Þá tók
hann ilmvatnsflöskxx, sem var ein af
gripxxnum og var svo vöndxxð, að
i