Lesbók Morgunblaðsins - 13.07.1941, Blaðsíða 7

LESBÖK MORGUNBLAÐSINS
239
anna svo, að þeir gótu eigi gengið
fram, og lágu þeir í bólinu meðan
fjelagar þeirra riðu í skyndi til
byggða eftir hestum handa þeim.
— Leitarmenn spiluðu síðan um
hríð við kertaljós, en stungu sjer
svo á höfuðin ofan í gærusvefn-
poka sína; rakkarnir lúrðu á fót-
um þeirra, en hestarnir blunduðu
standandi í hellismunnanum.
★
Um morguninn í rauðabítið vökn
uðu leitarmenn eftir slitróttau
svefn sökum kulda og óróa í hest-
unum. „Onnur væri öldin, ef enn
væri við líði bær Ásbjarnar Reyr-
ketilssonar“, hugsuðu þeir. Frost
var mikið, eða um 12 stig á Cel-
síus. Þeir smurðu því hendur og
fætur úr hrossafeiti til varnar kali,
settu upp íslenska skó og bundu á
sig fjallajárnin. Þeir snæddu, gáfu
hestunum og skildu þá eftir í ból-
inu. Úti var logn og grálýsi og
nokkur hrímþoka, meinlaus að
kalla móts - við sótþoku í frost-
leysu. Það marraði ótt og títt í
snjónum undan fjallajárnunum og
fjallastöngum, og óþol var í rökk-
unum. Nú skulu villingarnir vakna
við vondan draum!
Eftir tveggja stunda göngu voru
þeir komnir inn að Búðarhamri
á Þórsmörk. Þeir skiftu sjer þá
í leitir. Smalaðist þ<ým svo vel um
daginn, að á fjórða tímanum, er
þeir mættust á ákveðnum stað, var
fjeð 30 kindur alls. Ætluðu þeir,
eins og venja er í desemberleit-
um, að reka fjeð í rjett, þar sem
það skyldi vera byrgt i".ni uns
haldið yrði til byggða að 'okum.
En er þeir ráku fjeð eftir krygg
einum fram undir Slyppugii, sem
liggur inn í Þórsmörk, slapp það
allt í skjóli gilsins inn úr aftur.
Fjeð hefði eigi getað henst tryll-
ingslegra þótt það hefði í þeiin
svifum rekið nasirnar ofan í blóði
stokkin skurðartrog. Þá var klukk-
an fjögur, og urðu leitarmenn nú
að kalla sig saman sökum dimmu
og halda til bóls fjelausir. Grunn-
stingull var í Krossá þar efra, svo
að hún var held upp í krapablár.
Leitarmenn kræktu þess vegna fyr"
ir hana upp í Valahnúk. Skaflar
hjeldu þar illa, og óðu þeir þá
á löngum kafla í mið læri, og voru
þeir nú mjög lúnir eftir hlaupin
um daginn. Þeir urðu að þíða sig
við prímusinn í bólinu eina stund
til þess að komast úr blautu, og
hið sama þurftu þeir að gera hvert
kvöld eftir það, er þeir komu til
bóls. Einum leitarmanna varð að
orði, að ekki myndi öllum úti -
legumönnum hafa verið hent að
lifa af sauðaþjófnaði á vetrum.
Nú var gott að slá í fáein spil til
þess að gleyma giftulausu erfiði
dagsins.
Morguninn eftir vöknuðu þeir
enn í bítið, eða um fimmleytið,
smalaveður var gott, og hjetu
þeir að reka ófara sinna daginu
fyrir. Leitarmenn fóru að leita
fjársins, sem slapp þá, og fundu
þeir það allt á svipuðum slóðum,
innan Búðarhamars. En er þeir
komu með fjeð að Slyppugili,
slapp helmingur þess út í buskann
úr höndunum á þeim, þrátt fyrir
ýtrustu varkárni. Þeir ráku hinar
15 hræður þá fram í Merkurnar og
urðu tveir þeirra að vaða öðrn
hvoru upp í klof í Krossá á leið-
inni til þess að hlaupa fyrir vill-
inga. Þá er þeir höfðu vaðið ána
svo oft, urðu buxur þeirra svo
freðnar að þeim, að þeir gátu
lítt gengið; einn leitarmanna sótti
þá hesta handa þeim, hjálpaði
þeim á bak, og gátu þeir síðan rið-
ið einir til bóls. Kindurnar 15 voru
loks orðnar svo þreyttar, að þær
urðu reknar í rjett í Rananum.
Þá er leitarmenn voru allir komnir
til bóls, þótti þeim enn gott að
spila og reka á brott óþægilegar
hugsanir um að þeir væru einungis
hálfdrættingar annan daginn.
★
Þegar hellismenn vöknuðu í
sama mund þriðja leitardaginn,
sunnudaginn 8. desember, var svo
mikill bylur, að þeir komust eigi
frá bóli. Þeir styttu sjer þá stund-
ir með spilamensku. Að aflíðandi
hádegi slotaði bylnum, en þó var
jeljaveður á um daginn. Þeir
skiftu sjer þá í leitir, ákváðu, að
láta Búðarhamars villingana eiga
sig um sinn, og fóru þrír þeirra
suður í Stakkholt, en hinir tveir
í Merkurrana, að leita tveggja
kinda, sem urðu þar eftir daginn
áður. Þeir náðu kindunum tveim
með aðstoð hundanna og fóru með
þær í rjett. Hinir leitarmennirnir
fundu 8 kindur, og ætluðu þeir að
reka þær fram fyrir gjá. En þetta
voru villingar, og þeir vildu ekki
fara frá sínu bóli. Fje, sem gengið
hefir sjálfala, er nefnt villingar
eystra. Einn háttur villinga er sá,
að þeir eiga sjer allir eitthvert
ból á vetrum, sem þeir hafa skjól
í í illviðrum og að næturlagi, og
eru þeir torreknir langt frá ból-
unum. Leitarmenn komust oft í
hann krappan um daginn að elta
þessa villinga, Eitt sinn stukku
villingarnir upp bergflóa mikla
klambraða ísi og snjó. Einn leitar-
mnna hljóp þá í hendingskasti á
eftir þeim, og enda þótt hann væri
á ágætum fjallajárnum nægðu þau
ekki; hann rann ört niður berg-
fláann að hengiflugi, er var sex
mannhæðir. Þar tæpast á brún-
inni kom hann fyrir sig fjalla-
stönginni og gat stöðvað sig. Leit-
armenn þóttust heimta hann úr
helju, og báðu hann að tefla eigi
aftur svo framarlega á hlunn, því
að eigi væri víst að gæfa yrði enn
í verki með, þótt dirfska og snar-
ræði færu saman. En maðurinn
hjelt ótrauður aftur upp fláana
og komst fyrir villingana. Með
hjálp rakkanna tókst leitarmönn-
um loks að handsama villingana
einn og einn í senn; þeir bundu
þá síðan saman um belgina, tvo
og tvo, svo að þeir hlupu skap-
legar á eftir og urðu reknir í rjett.
Krossá var jafnbólgin sem daginn
áður, og urðu sumir leitarmanna
blautir og freðnir í henni eins og
þá. Þegar þeir voru nýkomnir til
bóls, gengu svo miklar þrumur
nálægt, að bólið skalf sem í hrær-
ingum, en leiftur lýstu það öðru
hvoru. Ef til vill er Þórsmörk
óskaland landássins Þórs. Það var
mildi', að hún var eigi skírð upp
eins og vikudagur ássins.
Frh.
Ef þú þráir frið, þá bú þig
undir stríð.
★
— Hvers vegna eruð þjer svona
alvarlegur ?
— Jeg er að hvíla mig.
— Hvað meinið þjer með því?
— Jeg er gamanleikari.