Lesbók Morgunblaðsins - 02.02.1941, Blaðsíða 7

LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
47
Sögn
Eiríks Stefánssonar
þúsund dali fekk sonardóttir
gömlu konunnar, Pálína Steen-
bach, sem var dótturdóttir Páls
Hjaltalín verslunarstjóra í Stykk-
ishólmi og ólst upp hjá honum. —
Frú Steenbach átti, auk pening-
anna, mikið af skartgripum dýr-
um og silfri, sem skiftist á milli
erfingjanna, þ. á. m. gullhringi
með dýrindis steinum og emaille,
sem enn eru til hjá afkomendum
hennar og erfingjum þeirra. —
★
Enda þótt bændur, embættis-
menn og kaupmenn við Breiða-
fjörð nú sjeu ekki eins auðugir
og þeir, sem hjer að framan get-
ur og þó að mælikvarðinn á efni
manna sje orðinn allur annar en
fyr á öldum, þá er það samt svo,
að við Breiðafjörð eru máske enn
fleiri vel efnum búnir menn af
öllum stjettum, en í öðrum hjer-
uðum landsins og það er víst, að
þar eru þó nokkrar af stærstu
jarðeignum hjeraðsins að öllu ó-
veðsettar og má það gott heita á
þessum síðustu tímum skuldanna.
Til Páls á Hjálms-
stöðum
Páll minn! Má jeg örfá orð
til afsökunar færa
kverinu, sem jeg bar á borð,
bókaþjóð að næra? —
Ekki var það ætlun mín
upp að telja syndir,
heldur bera heim til þín
hollar og „skrítnar“ myndir.
„Oft er það í koti kalls,
sem kóngs finst ekki í ranni“.
Er ei saga austan fjalls
af einhverjum „skrítnum“ manni?
Slíku fólki gaum jeg gef,
gleðst með því og stríði,
en — eins og þú, jeg andstygð hef
á ónáttúrulýði.
Og meira ann jeg, eins og þú,
okkar fornu sögum,
heldur en ýmsu, er upp vex nú
á þeim síðstu dögum.
Sittu heill við sónarspjall,
sól og góða drauma!
Mín næsta bók er um kempukall,
sem klýfur alla strauma.
Hulda.
Arið 1908 bjuggu fósturforeldr-
ar mínir, Eiríkur Sæmunds-
son og Halldóra Sigurðardóttir, á
Grund á Jökuldal.
Þau áttu meðal annara gripa
hryssu eina rauðglámótta og glas-
eygða, sem kölluð var Gláma.
Gláma var í heldur litlu áliti á
heimilinu, bæði vegna útlits síns
og ekki bætti það úr skák, að
hún var höst og vond til reiðar
og yfirleitt stirð í snúningum.
Jeg var sá eini sem hafði Areru-
legar mætur á Glámu, meiri en
öllum hinum hestunum. Þetta
bygðist á því, að jeg fann að
Gláma fór ekki í neitt manngrein-
arálit. Við mig var him jafn þæg
og auðsveip og fullorðna fólkið,
þó jeg væri 8 ára snáði, óvenju
lítill eftir aldri. Þegar jeg sótti
hestana þá tók jeg altaf Glámu,
sem beygði höfuðið niður þegav
jeg fór að beisla hana og stóð
grafkyr meðan jeg klifraðist á
bak.
í launaskyni strauk jeg henni
um hausinn og klóraði henni á
bak við eyrun. Þannig var okkar
vinátta.
Þetta haust eignaðist Gláma fol-
ald, hest rauðan að lit, sem var
nefndur Gyp. „Kapitóla“ var þá
einn stærsti bókmentaviðburður-
inn, sem að sjálfsögðu skildi eftir
einhverjar minjar.
Sumir ljeu dætur sínar heita
eftir söguhetjunni í þeirri trú, að
þær hlytu minsta part af nafni
og aðrir skírðu hesta sína eftir
hennar óviðjafnanlega gæðingi
Gyp.
Einn morgun var jeg að reka
kýrnar inn fyrir túnið, inn að svo-
nefndum stekk. Jeg var um það
að vera hálfnaður á leið heim þeg-
ar jeg heyri hests hnegg einhvers-
staðar inni í dalnum. Og það
skiftir engum togum að jeg lít
við og sje þá að Gláma kemur á
harða-spretti innan og ofan dal-
inn og hneggjar altaf öðru hvoru.
Jeg var því óvanur, að sjá
Olámu hlanpa af sjálfsdáðum. o?
alt atferli hennar var svo kyn-
legt, ag jeg varð alveg skilnings-
vana. En í stað skilningsins kom
upp hræðsla mikil, svo jeg tók til
fótanna og hljóp alt hvað af tók
til bæjar.
Og það stóðst á endum, að þeg-
ar jeg slapp í bæinn, þá kom
Gláma í hlaðið og hneggjaði á-
kaflega.
Jeg sagði fóstru minni, með stór-
um andköfum, frá atferli Glámu
og hún sagði strax að eitthvað
mundi vera að folaldinu.
Ekki var annað karlmanna
heima en einn 18 ára piltur, og
það verður úr að við erum látnir
fara að svipast að folaldinu og
áttum að reka Glámu á undau
okkur til að vísa leiðina. En það
þurfti ekki að reka Glámu. Strax
og við komum út þá tók hún á
rás í sömu átt og hún kom, en
nú fór hún ekki hraðara en það,
að við gátum fylgt henni, með því
að hraða göngunni það er við
máttum.
Á miðri leið fór hún út af
veginum hjá svonefndri Lofts-
mýrargróf og stefndi beint upp
fjallið, upp í slakka nokkurn hátt
uppi. í slakka þessum er gamall
lækjarfarvegur með mörgum pitt-
um, en jarðbrýr á milli. Þegar
miklir þurkar gengu, þá voru
margir af þessum pittum þurrir.
Gláma staðnæmdist við einn þenn-
an pitt og hneggjar í áttina til
okkar.
Við komum strax á vettvang og
sáum að Gyp litli stóð þarna niðri
í holunni, en ekkert hafði hann
sakað, því vatnið var svo grunt.
Eftir dálítið stimabrak tókst
okkur að koma honum upp og
var hann þá fljótur að fá sjer
hressingu. Nú var allur asi af
Glámu. Hún stóð grafkyr og ljet
flipann leika um litla kroppinn
og augun hvíldu ýmist á honum
eða okkur. Og jeg gleymi því
aldrei hvað þessi herfilegu augu
voru dásamleg á þessari stundu.
Halldór Pjetursson.