Lesbók Morgunblaðsins - 17.05.1931, Blaðsíða 6

150
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
þessar ólukkufrjettir. Hún gat
þess og að eftir bænir og lestra á
morgun skuli skólameistarar
kvaddir inn í stað og þeir skvdi
þá skera úr, hverjir eigi að gerast
rækir. Að því búnu fór stúlkan
aftur leið sína, en piltar launuðu
henni vel trúskapinn. Því næst
fóru þeir að ráðgast um hvað þeir
ætti að gera til þess að firra sig
brottrekstri úr skóla og láta jafn-
framt þenna ólukkukjaftaskúm og
ótrygðarsegg fá makleg málagjöld.
Þeir fengu lánað hjá manni einum
á staðnum, er var þeim tryggur,
rauð klæði, hatt, parruk, korða,
stakk og stígvjel og larfa af smala
manni einum.
TTm morguninn þegar piltar voru
nærfelt búnir með lestra sína,
heyra þeir að biskupsþjenari kem-
ur og ber síðan upp erindi sitt, að
skólameistarar skuli koma á fund
biskups. En er þeir eru komnir úr
hvarfi, fara tveir piltar, en þó
nokkuð torkenndir inn í stað, ná
karlinum svo enginn vissi af, og
bjóða honum með vinsemd upp í
skóla að skoða hann sjer til gam-
ans. Þegar hann kemur þangað, er
þar þjófur bundinn við stoð, böðull
í lörfum er að hýða hann og læst
vera orðinn þreyttur. Vinnumaður
spyr hvað þetta sje, honum er
sagt. að þjófurinn sje hestastrákur
Bjarna sýslumanns; hafi hann stol
ið frá þeim peningum og tóbaki
og sje því staðarböðullinn að dusta
hann. Hann segir þá: „Mikil
skömm er að þjer, ólukku strákur-
inn þinn, að þú skyldir fara að
stela frá svo góðum mönnum sem
hjer eru“. Hinn svarar: „Haltu
saman á þjer kjaftinum, þú manst
víst ekki. þegar þú varst rekinn
frá Þingeyrum fyrir iygar og
hnupl“. Við þetta brást hann reið-
ur við og §egir: „Jeg vildi jeg
mætti jafna nokkuð um belg
þinn“. Piltar leyfðu honum það,
því að böðullinn ljetst vera orðinn
uppgefinn og stóð á öndinni af
mæði.
Þegar liann er búinn að leggja
2 eða 3 högg í þjófinn, æðir sýslu-
maður Bjami Halldórsson inn í
skólann í klæðum sínum með korða
og stakk og þjónn hans gengur á
eftir honum. Það voru þeir Pjetur
Björnsson og ólafur Stefánsson,
síðar stiftamtmaður, báðir í dular-
gervum. — Sýslumaður spyr með
þjósti miklum: „Hvað er hjer ver-
ið að gera?“ Þjófurinn hrópar
upp: „Ó, góði herra, hjálpa mjer,
að þessi bannsetti fantur drepi
mig ekki“. Sýslumaður þrífur í
hár hans ,fleigir honum flötum,
ber hann og lemur með stokknum
og trampar hann með stígvjelun-
um, svo hann verður blár og blóð-
risa. Piltar standa berhöfðaðir á-
lengdar og biðja fyrir honum af
allri auðmýkt og segja, að þessi
góði maður hafi gert það fyrir sín
tilmæli að hýða þjófinn, enda hafi
hann spanað vinnumann upp á sig.
Sýslumaður hættir þá að dusta
hann, lýsir því yfir, hver fantur
hann sje; skipar að því búnu að
leysa þjófinn, er skýst í burtu, en
lætur vinnumann upp standa, rek-
ur fótinn í rass honum og rekur
hann út úr skólanum. En 2 piltar
fylgja vinnumanni með vinalátum
og meðaumkvun og segja honum
að leggjast. upp í rúm og láta
sýslumann ekki sjá sig framar.
Nú stóð svo á, að þessari
„komedíu“ var lokið, er biskup og
skólameistarar voru búnir að taka
morgunverð sinn og tedrykk á eft-
ir. Biskup sendir nú eftir vinnu-
manni og lætur kalla hann fyrir
sig. Hann kemur eins útleikinn og
fyr er sagt. Biskup spyr hann,
hver hafi leikið hann svo grátt.
Hann svarar: „Sýslumaður Bjarni
Halldórsson“. Biskup svarar:
„Ljúgðu ei upp á sýslumanninn,
hann er hjer ei“. Hinn svarar:
..Þar var engi annar en liann,
mun jeg ei þekkja hann, sem hefi
verið hjá honum í 5 ár“. Segist og
hafa ]>ekkt hestastrák hans, sem
staðarböðullinn hafi verið að hirta
og skýrir frá bvígslyrðum hans í
sinn garð. Biskup spyr ennfremur
livar þetta hafi gerst. Hinn svarar
í skólanum. Biskup spyr, hvort
þetta hafi ei skólapiltar verið ?
Hinn svarar, að fjarri sje það.
„Þeir eru betri menn en svo; jeg
ætla, að sýslumaðurinn hefði drep
ið mig, ef þeir hefði ekki beðið
fvrir mig og friðstilt hann“. Bisk-
up áminnir hann að kalla það aft-
ui, að sýslumaður Bjarni hafi leik-
iö hann svo. Hinn svarar: „Jeg
veit þið eruð vinir og viljið fylgja
honum í þessari vondu athöfn við
mig. En það var ekki nóg með bar-
smíðina, hann laug upp á mig lýt-
um og skömmum í áheyrn bless-
aðra skólapiltanna; hafði hann
mjer það fyr gert í drykkjurússi
sínu, og þó hann sje hjer ei heima
við bæ, þá er hann hjer þó ein-
hversstaðar í grend, og ætlaði jeg
ei,' að jeg mundi sækja þetta til
yðar“. Nú varð biskup reiður og
segir: „Farðu burt frá mjer, þú
bannsettur þorpari og lygari, ilt er
heimskum að leggja lið“, og þar
með, snautaði karlinn burt.
Skömmu síðar koma skólameist-
arar hreifir af brennivíni frá bisk-
upi og ganga í hús sitt. Varð þá
fyrsta skólameistara að orði: „Jeg
hefi nú verið svo mörg ár við
skólann og veit ekki til, að svo
sniðugt „skelmisstykki“ hafi ver-
ið gert í skóla“. Hinn skólameist-
arinn svarar: „Satt er þetta, verk-
ið var ilt, en skarpleikinn að verja
það er svo mikill og með svo for-
undranlegu snarræði ,að það geng-
ui fram af mjer. Við verðum að
láta af og þegja, þó við þykjumst
sjá sannleikann. En það er auð-
sætt, að af þessum drengjum, sem
nú eru lijer í skóla, er eitthvert
stórt höfðingjaefni, og kannske
enn fleiri, því trautt hefir einn
alt þetta gert, svo eigi hafi fleiri
í ráðum verið“.
(Skrifað upp eftir gömlu hand-
riti).
Þ. H. B.
— Það er einkennilegt að vakna
við það, að maður sje kominn í
fiugbelg.