Eimreiðin


Eimreiðin - 01.01.1908, Side 6

Eimreiðin - 01.01.1908, Side 6
6 PÓR hefir fengið mjög skýra mynd, ekki aðeins sem hinn þrúðgi ás í trúsögnunum með gleðibragðinu, heldur og þýðing hans fyrir trúarlífið. Hann er verndargoð gegn öllu illu. I trúsögnun- um er hann sá, sem eyðir tröllum og jötnum, og í trúarlífinu heita menn á hann gegn sótt og hungri, og með hamarsmerki hans vígja menn sig frá vöggu til grafar, og setja það svo á sjálfa gröfina til verndar grafarhelginni. Hann verndar og þinghelgina, og þegar vikuskiftingin komst á, varð f’órsdagurinn hinn almenni þingdagur. Hér við bætist, að hann frá því að vera þrumuguð er orðinn veðurguð, og að á hann er heitið til afls, svo hann verður líka herguð garpa, sem hafa mætur á kröftum í köglum. Yfir öllu hans athæfi er ennfremur kátínu og lagsmenskubragur; hann er öflugur og hjálpsamur vinur og verndari mannkynsins. FREYR er getnaðarguð og frjósemi, er lætur kýr og kindur aukast og margfaldast; á hann er heitið við brúðkaup, og hann veitir frið og velsæld. I skáldalýsingum er hlýr yndisþokki yfir honum, sem annars kemur varla fyrir í lýsingum á norrænum karlverum: Freyr er beztr mey hann né grætir allra ballriða né manns konu, ása görðum í; ok leysir ór höptum hvern. En að menn ættu að snúa sér til Freys í miklum mannraunum eða lífshættum, virðist engum Norðurlandabúa hafa komið til hug- ar; og það sýnir glöggléga takmörkin fyrir mætti hans og veldi. ÓÐINN er herskapar guð og ráðspeki. Pó hann sé konung- ur guðanna og faðir ásanna, þá er hann þó frá sögunnar sjónar- miði þeirra yngstur. Dýrkun hans hafði á járnöldinni smámsam- an þokast norður á bóginn sunnan að. Hofdýrkun hans hafði ekki enn þá á víkingaöldinni náð verulega föstum fæti á vestur- strönd Noregs eða í nýlendunum þaðan. Af því hann frá upp- hafi hafði verið settur í samband við náttfaragný eða þjótanda í skógum og á heiðum, var hann orðinn dánargoð, sem hafði sálir þeirra, sem vóru að gefa upp andann, á brott með sér. I’að lá þá beint við að gera hann að drottinvaldi í himneskri Valhöll, og og jafnframt að þeim, er réði úrslitum 1 orustum. Og næsta skrefið var þá að gera hann að höfðingja goðanna. Því tignar- sæti hafði hann þegar náð hjá hinum fornu Germönum á dögum

x

Eimreiðin

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Eimreiðin
https://timarit.is/publication/229

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.