Eimreiðin


Eimreiðin - 01.01.1908, Page 4

Eimreiðin - 01.01.1908, Page 4
4 inu; því undirrót hans var sú hugsun, að guðirnir skyldu af himn- um ofan horfa á hlutföllin. Hjá einstökum mönnum meðal al- mennings héldust þessir blótsiðir undir berum himni fram eftir öllu. I mörgum hinna þröngu dala í Noregi færðu menn sólinni smjörfórnir fyrsta daginn á vorin, er hún skein aftur á hús þeirra: smjörskafan var lögð út á þakið og sólin sleikti hana blátt áfram burt. I þessari mynd snúa menn áheitum sínum eigi alllítið til goðmagna himinsins yfirleitt. Eitt dæmi upp á slíkt ákall sjáum vér í Eddukvæðunum: Valkyrjan Sigurdríf vaknar af dvala sínum, og er Sigurður hefir vakið hana til nýs lífs, beinir hún bænum sínum til allra goðmagna í náttúrunni: Heill dagr, heilir dags synir, heil nótt ok nipt! óreiðum augum lítið okkr þinig, ok gefið sitjöndum sigr! Heilir æsir, heilar ásynjur, heil sjá in fjölnýta fold! mál ok mannvit gefið okkr mærum tveim ok læknishendr, meðan lifum! fessi himingoð eru ekki einungis hjálparhellur einstaklingsins, ef honum tekst að ná hylli þeirra, heldur og máttarstoðir þjóðfélags- hugmynda. Petta kemur einkennilega fram í helgi eiðsins, eins og hún birtist í vopnaeiðnum: Víkingurinn gengur út á bersvæði, leggur skjöld sinn og sverð við fætur sér og óskar, að svo fremi hann reynist eiðrofi, þá megi hann ekkert traust hafa af vopnum sínum, heldur skuli þau vinna honum ógagn eitt. Pó vopnaeið- urinn sé kunnur hjá öðrum gotneskum þjóðum, ber þó sérstaklega mikið á honum hjá Norðurlandabúum frá því er fyrst fara sögur af þeim; og á miðöldunum er hann algengur og ákveðinn: Fót- göngumaðuriun vinnur eið með höndina á spjóti sínu, reiðmaður- inn með fótinn í ístaðinu, skipstjórinn við hástokkinn á skipi sínu. En einnig þinghelgin, grafarhelgi og að vissu leyti öll heill þjóð- félagsins er háð vernd guðanna. Petta samband manna við guðina í hvívetna kemur fram í nafngiftunum, í þeim nöfnum, sem sameiginleg vóru hjá gotnesku þjóöunum. Nöfn karla og kvenna vóru samsett með As- (o: vera, andi; síðar: guð), Guð- (o: sem menn ákalla), Regin- eða Ragn- (o: goðmögn); þá var barnið falið vernd goðanna. En á Norðurlöndum myndast nýr siður rétt á undan víkingaöldinni og á

x

Eimreiðin

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Eimreiðin
https://timarit.is/publication/229

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.