Kirkjublaðið - 01.09.1896, Blaðsíða 4

148
vera afkvæmi annars eldra heims, sem á undan honum
var og honum líkur, og með þessum hætti fengjum vjer
marga heima koll af kolli, hvern upp aí öðrum, í það
óendanlega, en — hver hefði þá skapað fyrsta heiminn ?
— 3. Þess vegna hlýtur smiður, byggingármeistari að hafa
smíðað heiminn, enda ber hann það með sjer«.
Þótt þessar tvær sannanir sjeu vel hugsaðar, þá þurfa
þær þó einnig þess við, að þær sjeu bættar upp með — trú.
Trúin er hvervetna óhjákvæmileg, en sjer í lagi í
einni vísindagrein er hún einvöld, — sagnafræðinni. Þekk-
ing á sögunni er ómöguleg án trúar. Daglegt líf er ólif-
andi án trúar; vjer erum til neyddir að trúa hver öðrum,
því trúin er undirstaða alls fjelagsskapar. Loksins er trú-
in hið einasta, sem maðurinn hefir fram yfir dýrin. Þau
hafa meira vit, en margur ætlar, en trú skortir allar
skepnur nema manninn.
Þó það sje eigi tekið fram í öllum sálarfræðiskennslu-
bókum, þá er þó trú, trúin yfir höfuð, fullt eins vel sjer-
stakur sálareiginlegleiki, eins og t. d. skilningurinn; sjest
það bezt á því, að trúin tekur við, þegar skilningurinn
gefur frá sjer, og að öllum mönnum er trú gefin á lægra.
eða æðra stigi. Er oss því ætlað, að nota hana og efia
eins og aðra sálarkrapta. Þó að postulinn Páll segi (Rómv.
10, 10), að »trúað sje með hjartanu«, þá hafa sál og hjarta
þar, eins og víðar, sömu þýðingu. Eins og vonin er trú-
in misjafnlega sterk hjá mönnum; sumir eru trúaðir og
vongóðir, sumir síður; hjá sumum eru báðar um of, hjá
öðrum van. Til forna var svo álitið, að sterk von og
sterk trú væri vottur göfuglyndis; magni est animi, diu
sperare (o: það er göfugiyndis einkenni, að vona lengi)
segir hinn mikli mannþekkjari Tacitus, og optast mun
trúardeyfð, tortryggni og vonleysi vera sálarþrengslum
samfara. »Ó! þjer litiltrúaðir!« sagði frelsarinn, og af
ávöxtunum fyrir lffið munu flestir finna, hvort er hollara
trú eða trúleysi. Orvænting og sjálfsmorð fylgja trúleys-
inu, trúnni ánægja og rósemi. Ekkert stórvirki, hvorki
verklega nje í andans ríki hefir verið unnið án trúar, og
flestir, sem engu þykjast trúa nema sínu hyggjuviti, óska
þess fyr eða síðar, að þeir gætu truað, en — þá eru þeir