Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1914, Side 21

21
munuð þér sjálfur fljótt geta fundið út það rétta án minnar hjálpar.
Eg hefi beðið kandidat Jóhann Þorkelsson að segja yður, livar hræln-
um á að stinga milli þess, sem ofið er, hann er búinn að sjá þetta
verkfæri og vefa í honum líka, áður en hann fór suður, svo að eg
imynda mér hann geti það«.
2. c.-d. Fjórum árum síðar, 1881, leitar þáverandi forstöðumað-
ur safnsins, Sigurður Vigfússon fornfræðingur, nýrra upplýsinga hjá
sömu konu og fær eftirfarandi bréf með skýringum frá manni
hennar:
»Stykkishólmi 29. sept. 1881.
Heiðraði vinur!
Eftir því sem þér mælist til í bréfi yðar, þá er hér nú fyrirsögn
hvernig á að vefa í vefstaðuum.
Vartari er hafður í byrjun vefsins til að aðskilja fetana þá
rakið er, honum er brugðið á hvern feta við hverja umferð þá rakið
er. Að vartarann vanti í litla vefstaðinn getur ekki verið, nema hann
hafi verið slitinn frá, þvi menn geta ei rakið án hans í þessum vef-
stað. Þér sjáið vartarann, ef þér rekið ofan af rifnum, það sem búið
er að vefa — þetta höfum við skrifað um áður, — þar er hann (vartar-
inn) saumaður í rifgötin með fetunum með (öðrum) lausum þræði.
Rakgrind sendum við Jóni Árnasyni með götum á og hælum
þar í, til að sýna hvernig á að rekja, og sýndi Olína sál. Egilson
honum það. Kringlóttu götin á hleinunum eru brúkuð til þesr að
setja í þau hælana, og svo er rakið á hælunum, en rakgrind var
aldrei brúkuð. Skilskaftið flata er einungis brúkað meðan liöföldin
eru bundin á þráðinn, nefnilega fyrst er því stungið inn í slönguna
þegar búið er að rekja, til þess að skilið geti orðið rétt, annars kæmi
það ekki. Svo er það tekið burt þegar búið er að binda höföldin
á þráðinn. Betra er að fá góðan vefara til þess að vera við, því
hann gæti heldur skilið það en þeir sem aldrei hafa ofið. 3 sköft
eru höfð þegar vaðmál er ofið, en 1 á dúk.
Velkomið er seinna að gefa yður þær upplýsingar, sem unt er,
en við búumst við, að þetta dugi ekki nægilega, en verður ei skrif-
að meir um það þetta sinn.
Yðar einl. vin
0. Thorlacius«.
Með þessu bréfi og afskrift af hinum fyrri hefir Sigurður lagt
eftirfylgjandi fyrirsögn og er hún að líkindum sú er bréfið getur um:
»Fyrirsögn að vefa í íslenzka vefstaðnum:
Meiðmarnar verða að standa á ská, neðri endinn gengur nokkuð
inn í vefstaðinn; þegar ofið er, þá tekur maður í skaftið, sem höföld-