Morgunblaðið - 10.05.1998, Blaðsíða 4

4 SUNNUDAGUR 10. MAÍ 1998
FRETTIR
MORGUNBLAÐIÐ
VIKAN 3/5 - 9/5
► SAMTÖK hrossaræktenda
á Norðurlandi utan Skaga-
fjarðar, á Austurlandi og í
Skaftafellssýslum hafa sent
erindi til yfirdýralæknis og
óskað eftir því við embættið
að fram fari opinber rann-
sókn á því hvernig smit barst
í hross í Skagafirði. Búið var
að heimila útflutning á hross-
um af ósýktum svæðum til
Evrópu en nú hefur á ný ver-
ið sett á útflutningsbann.
► SVERRIR Hermannsson
fyrrverandi bankastjóri
Landsbankans, hefur sagt sig
úr Sjálfstæðisflokknum. Jafn-
framt hefur hann lýst því yfír
að hann hyggist ganga í lið
með þeim, sem beita sér í
kvótamálinu.
► ÓLAFUR B. Ólafsson var
endurkjörinn formaður
Vinnuveitendasambands ís-
lands á aðalfundi samtakanna
í vikunni. Þátttaka í kosning-
unum var tæp 99% og hlaut
Ólafur 50,11% en Víglundur
Þorsteinsson, fyrrverandi
varaformaður samtakanna,
hlaut 49,74% atkvæða. 198 at-
kvæði voru auð eða 0,15%.
► LAG sem Halldór Kiljan
Laxness samdi tólf ára gamall
við ljóð Jakobs Jóhannessonar
Smára, Til hennar, verður
frumflutt á opnunarhátíð Iðn-
ós 13. maí nk. Er þetta í fyrsta
skipti sem lagið er flutt, að
því er best verður vitað.
Málþóf á Alþingi
YFIR 40 þingmenn hafa rætt frum-
varp til laga um sveitarstjórnarmál
síðustu daga og er umræðan að verða
með þeim lengri á Alþingi um einstakt
mál. Langar og yfirgripsmiklar ræður
með innskotum og tilvitnunum, sem
virðast stundum nokkuð langsóttar,
hafa einkennt umræðuna í rúma viku.
Málið var afgreitt til þriðju umræðu á
fóstudag.
Skortur á
iðnaðarmönnum
MIKIÐ er að gera við verklegar fram-
kvæmdir um þessar mundir og er far-
ið að bera á skorti á sérhæfðum
starfsmönnum, einkum iðnaðarmönn-
um og véla- og tækjamönnum. Haft er
eftir formanni Samtaka iðnaðarins að
mikil spenna sé á þessum markaði og
þarf að fara tíu ár aftur í tímann til að
finna jafn mikið annríki í framkvæmd-
um.
*
Akvörðun
um hálendið
Á FJÖLMENNUM borgarafundi í
Reykjavík um hálendismál kom fram
krafa um að frumvarp félagsmálaráð-
herra um sveitarstjómarmál yrði ekki
afgreitt. Það voru nokkur félög nátt-
úruverndar- og útivistarfólks sem
stóðu að fundinum og hafa þau boðað
frekari aðgerðir. í bréfi þeirra til for-
sætisráðherra er farið fram á að frum-
varpið verði ekki afgreitt á þessu þingi.
Telja þeir höfuðnauðsyn að ekki verði
bundið með óafturkræfum hætti hvem-
ig stjómsýslu- og skipulagsmálum
verði háttað á miðhálendinu.
Mannskæð skriðuföll
á Suður-ftalíu
STJÓRN ítah'u lýsti á föstudag yfir
neyðarástandi í þremur héruðum í suð-
urhluta landsins þar sem mannskæðar
aurskriður féllu á þriðjudagskvöld. 112
lík höfðu fundist í gær og ítölsku al-
mannavamimar sögðu að um 100 væri
saknað en í raun og veru væri útilokað
að segja nákvæmlega til um fjöldann.
Bæjarstjómimar á svæðinu sögðu á
fóstudag að aurskriðumar kynnu að
hafa orðið um 300 manns að bana.
Stjómin hefur sætt harðri gagnrýni
íbúa í héraðinu vegna þess hversu seint
og illa hjálp hefur borist. ítalskir fjöl-
miðlar segja orsök skriðufallanna
stjómlausar byggingarframkvæmdir,
skógarhögg, skógareldar og rányrkja á
landinu, sem valdi því að æ minni gróð-
ur sé til að binda jarðveginn. Sáralítið
þurfi til að hlíðamar fari af stað.
Lög sett á verkföllin
í Danmörku
VERKFÖLLUNUM í Danmörku lauk
á fimmtudag þegar danska þingið sam-
þykkti lög á þau með 95 atkvæðum
gegn 12. Takmarkið með lögunum var
að auka ekki kostnað fyrirtækjanna en
þau byggja á tillögu sáttasemjara, sem
hafði verið felld. Tveir viðbótarfrídagar
í lögunum em háðir því að viðkomandi
hafi unnið um tiltekinn tíma hjá sama
vinnuveitanda og foreldrar með böm
undir fjórtán ára aldri fá þriðja frídag-
inn. Greiðslur atvinnurekenda í eftir-
launasjóði vom lækkaðar.
► BILL Clinton Bandaríkja-
forseti bauð leiðtogum fsra-
els og Palestínumanna til
friðarviðræðna í Washington
á morgun, mánudag, með því
skilyrði að Israelar sam-
þykktu tillögur Bandaríkja-
manna um frekara afsal
lands á Vesturbakkanum.
Israelar höfnuðu þessu skil-
yrði á föstudag og talsmaður
Benjamins Netanyahus, for-
sætisráðherra Israels, sagði
að engar líkur væm á því að
hann færi til Washington.
Clinton bauð til fundarins
eftir viðræður Madeleine AI-
bright, utanríkisráðherra
Bandaríkjanna, við leiðtoga
ísraela og Palestínumanna í
London á mánudag og
þriðjudag.
► FLOKKARNIR sem eiga
fulltrúa á Lögþinginu í
Færeyjum hófu viðræður um
stjórnarmyndun á þriðjudag
undir forystu Anfinns Kalls-
bergs, formanns Fólka-
flokksins. Flest bendir til að
mynduð verði stjórn þriggja
flokka, Fólkaflokksins, Þjóð-
veldisflokksins og Sjálfstýri-
flokksins.
► HELMUT Kohl, kanslari
Þýskalands, og Jacques
Chirac Frakklandsforseti
hittust í frönsku borginni
Avignon á fimmtudag til að
bæta samband sitt eftir
stormasaman fund um síð-
ustu helgi þar sem tekist var
á um skipan yfirmanns nýs
Seðlabanka Évrópu. Chirac
hafð þá í gegn kröfu sína
þess efnis að Frakkinn Jean-
Claude Trichet tæki við af
HoIIendingnum Wim Duisen-
berg sem bankastjóri eftir
Qögur ár.
► DAIMLER-Benz, stærsta
iðnfyrirtæki Þýskalands, og
Chrysler, þriðja stærsta bfla-
fyrirtæki Bandaríkjanna,
náðu á fimmtudag samkomu-
lagi um mesta samruna iðn-
fyrirtækja sem um getur og
nýja fyrirtækið verður
fimmti mesti bflaframleið-
andi heims.
Utflutningsverðmæti
grálúðu fara minnkandi
ÚTFLUTNINGSVERÐMÆTI grá-
lúðu á þessu ári gæti orðið nálægt
tveimur milljörðum króna, náist að
veiða allt sem heimilt er, um 10.000
tonn, sem er minna en nokkru sinni
undanfarin ár. Það er mun minna en
á síðasta ári, enda var afli þá um
17.500 tonn og útflutningsverðmæti
um 3 milljarðar króna.
Grálúðukvótinn hefur minnkað
mikið undanfarin ár, en hámarki
náði veiðin í tæpum 60.000 tonnum
1989. Nú bendir hins vegar ýmislegt
til að lægðinni sé náð, því veiðarnar
hafa gengið miklu betur í ár en í
fyrra. Nú eru eftir um 3.000 tonn af
kvótanum samkvæmt nýjustu upp-
lýsingum frá Fiskistofu, en líklega er
minna eftir þar sem tilkynningar um
afla skila sér ekki alltaf stráx.
Grálúðuveiðarnaj- hafa gengið
mjög vel að undanfómu og veiðist
svarta sprakan eins og hún er stund-
um kölluð líka, á hefðbundnum mið-
um, á Hampiðjutorginu svokallaða.
Skipin eru að fá mun meira af lúðu á
togtíma en í fyrra, en þá voru veið-
arnar sunnar og á dýpra vatni. Lúð-
an er einnig jafnari að stærð, en um
þessar mundir er hún feitust og bezt
fallin til útflutnings.
Það eru íremur fá skip, sem
stunda veiðarnar. Vegna þess hve
kvótinn er lítill á hvert skip er mikið
um að fært sé á milli skipa tíl þess að
þau sem veiðar stunda hafi nægilega
Veiðiheimildir
aldrei minni
en veiðar ganga
betur en áður
Grálúðuafli á þús
Ár íslandsmiðum tonn
1976D 1,7
1977CZ1 10,1
1978EZZ3 11,3
1979EZZE 16,9
1980EZZZZZ3 27,8
19811 : 15,5
19821 1 28,3
1983EZZZ2ZZ 28,4
miklar heimildir til að hafa eitthvað
út úr veiðunum.
Grálúðan er að mestu leyti veidd
af frystiskipum. Þá er hún hausuð og
slógdregin og fryst um borð og fer
að langmestu leyti á markað í Japan.
Verð á grálúðu á Japansmarkaði var
hátt í fyrra, en lækkaði síðan lítil-
lega. Það hefur síðan hækkað á ný
og er nú í kringum 240 krónur á kíló.
Grálúðustofnar víðast hvar eru í
mikilli lægð, einkum við Grænland,
ísland, Færeyjar og í Barentshafi.
Mikið veitt umfram
tillögur fískifræðinga
Tillögur Hafrannsóknastofnunar
um hámarksafla á næsta fiskveiðiári
liggja enn ekki fyrir, en mörg síð-
ustu ár hefur aflinn verið langt um-
fram tillögur fiskifræðinga, jafnvel
tvöfalt meiri. í tillögum stofnunar-
innar fyrir yfirstandandi ár, er lagt
til að afli fari ekki yfir 10.000 tonn.
Telur stofnunin að það sé nálægt
kjörsókn og myndi veiðistofninn
stækka nokkuð við þá sókn. Yrðu
hins vegar veidd 25.000 eða meira
myndi stofninn standa í stað eða
minnka.
Þau vandkvæði eru við stjórnun
veiða úr grálúðustofninum að stofn-
inn er einnig að hluta til innan lög-
sögu Færeyja og Grænlands. Illa
hefur gengið að ná samkomulagi við
þær þjóðir um að draga úr veiðum
sínum og því hefur niðurskurður á
aflaheimildum innan lögsögu okkar
orðið meiri en ella.
Tvöföldun
Gullinbrúar
hafin
"
Morgunblaðið/Þorkell
FYRSTA skóflustunga nýrrar akbrautar á Gullinbrú var tekin í gær.
Framkvæmdir við breikkun brúarinnar sjálfrar hefjast í haust og á að
Ijúka um mitt næsta ár.
FRAMKVÆMDIR við tvöföldun
Gullinbrúar frá Stórhöfða að
Hallsvegi hófust í gær. Ný akbraut
verður lögð vestan núverandi götu
og í stað hringtorgs á gatnamótum
við Fjallkonuveg og Lokinhamra
koma ljósastýrð gatnamót. Ný frá-
rein verður lögð frá Gullinbrú inn
á Stórhöfða til vesturs og gerð
verður ný tenging við Lokinhamra
og Fjallkonuveg með tilheyrandi
aðreinum, fráreinum og beygju-
reinum.
Fyrirhugað er að byggja nýja
brú vestan núverandi brúar og
lagfæra útlit þeirrar sem fyrir er.
Samhliða þessu verður gerð
göngubrú sem hengd verður neð-
an í akstursbrýrnar yfir Grafar-
vog. Jarðvegurinn sem kemur upp
við gatnagerðina verður að mestu
notaður í hljóðmanir sem bæta
munu hljóðvist, en hljóðveggir
verða reistir á a.m.k. þremur stöð-
um við götuna.
Framkvæmdum við gatnamótin
við Fjallkonuveg lýkur í ágúst nk.
og verkinu í heild um mitt næsta
ár. Verkinu var skipt í tvö útboð,
gatnagerð annars vegar og bygg-
ingu brúa yfir Grafarvog hins veg-
ar. Fyrri áfanginn var boðinn út
nýlega og var samið við verktak-
ana Háfell ehf., ÁN verktaka ehf.
og Borgartak ehf., sem buðu sam-
eiginlega rúmlega 119,3 miHjónir
króna í verkið. Gert er ráð fyrir
að framkvæmdir við seinni áfang-
ann hefjist í haust og verða út-
boðsgögn tilbúin í lok þessa mán-
aðar.
Gullinbrú telst til þjóðvega og er
því samvinnuverkefni Vegagerðar-
innar og Reykjavíkurborgar.
Skipulagsstofnun hefur lokið
frumathugun á mati á umhverfísá-
hrifum framkvæmdanna. í úr-
skurðarorðum skipulagsstjóra er
fallist á fyrirhugaða breikkun
Gullinbrúar með ýmsum skilyrð-
um, m.a. þeim að haft verði sam-
ráð við fasteignaeigendur og að
hijóðmanir taki mið af hljóðstigs-
mælingum. Urskurð skipulags-
stjóra má kæra til umhverfisráð-
herra til 12. júní nk.
Sverrir Hermannsson um svar Lárusar Ögmundssonar um vanhæfí
Hefur engin vopn
til að veija sig með
„SVÖR hans eru fráleit. Þau eru svör
örvæntingarfulls manns sem hefur
engin vopn til að veija sig með og á
sér engra kosta völ,“ segir Sverrir
Hermannsson, fyrrverandi banka-
stjóri Landsbankans, aðspurður um
þá skoðun Lárusar Ögmundssonar,
lögfræðings hjá Ríkisendurskoðun,
að hann hafi ekki verið vanhæfur til
að vinna að skýrslu stofnunarinnar til
bankaráðs Landsbankans um lax-
veiðar, risnu og fleira vegna þess að
hann væri kvæntur systur Jóhönnu
Sigurðardóttur alþingismanns.
Lárus lýsti því í Morgunblaðinu í
gær að hann sæi ekki hvernig
tengsl hans við Jóhönnu Sigurðar-
dóttur gætu gert sig vanhæfan í
málinu.
„Það liggur ekkert fyrir um svör
ríkisendurskoðanda sjálfs enda gef
ég ekkert fyrir þau því að á honum
er ekkert mark takandi," segir
Sverrir Hermannsson. Hann segir
að þrátt fyrir að tekið sé fram í
stjórnsýslulögunum að þau nái til
stjórnsýslu ríkis og sveitarfélaga en
ekki til Alþingis eða stofnana þess
geti menn séð hvort Alþingi ætti
ekki að viðhafa enn strangari regl-
ur.
„Ætli það sé ekki enn brýnna fyr-
ir Alþingi að gæta að vissum höfuð-
reglum og að reglur þess um van-
hæfi séu ekki síður strangar en
reglur sem það setur öðrum í því
sambandi. Það er undarlegt að ætla
sér að skjóta sér undan því að þetta
sé ekki bókstaflega tekið fram í lög-
um og heyri ekki undir siðalögmál
almennt og ætti að vera strangara
þegar þessar stofnanir eiga í hlut.“
i
\
\
■
I
>
i
\
i
i
I
i
l
í
I
t
i
)
i