Morgunblaðið - 24.02.1987, Síða 10
10
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 24. FEBRUAR 1987
Stutt sögulegt ágrip
Myndlist
Bragi Ásgeirsson
í andstöðu við málaralistina og
höggmyndalistina telst grafíkin til-
tölulega ung listgrein.
Elsta þekkta graflska þrykkið er
trérista úr bókinni „Diamond Sutra",
sem varðveitt er í British Museum
og er frá Kína, árituð 868. Er af
guðinum Búddha í viðræðum við
Subhiti og þeir umkringdir fleira
fólki.
Það er þó mjög líklegt, að Japanir
hafl gert tréristur ennþá fyrr, og
þegar á tímum Alexanders mikla
komu fönískir kaupmenn með efnis-
þrykk frá Indlandi.
Árið 1156 var byggð verksmiðja
til framleiðslu efnisþrykks á Sikiley.
En hin eiginlega grafík varð að
bíða eftir heppilegu efni, og þannig
var pergament, sem notað var fram
til uppflnningar pappírsins, algerlega
óhæft til að þrykkja á.
Árið 1276 var lagður grunnur að
fyrstu pappírsmyllunni í Fabriano á
Ítalíu og menn vita að tiltölulega
stuttu þar á eftir var gerð trérista.
Elsta, dagsetta tréristan í Evrópu
er frá 1418 og er trúarlegs eðlis. Hún
er varðveitt í konunglega bókasafn-
inu í Brússel. Á þessu tímabili varð
hröð þróun á tréristunni og út-
breiðslu tækninnar ( formi mannspila
oghelgimynda.
í fyrstu var tæknin mjög frum-
stæð, þótt fram kæmu ágæt blöð
(þrykk) en brátt fóru hinir miklu lista-
menn tímanna að veita þessari nýju
tækni athygli og að öllum líkindum
í því augnamiði að gera eftirmyndir
af málverkum sínum, þeir þrykktu
ekki heldur myndirnar sjálfir.
Það var aðallega í Þýskalandi, sem
tréristan var stunduð og hér má nefna
þá Dúrer og Cranach, en einnig náði
hún fljótlega fótfestu á Ítalíu. Þeir
unnu í tækni, sem nefndist clairob-
scur-trérista. Notuðu fleiri stokka,
sem mismunandi litir voru þaktir með
og sem í endanlegri gerð gefur fleiri
blæbrigði í litatónum. Næstu hundrað
árin héldu listamenn áfram að vinna
í tréristu, en um aldamótin 1600
missa hinir miklu listamenn áhugann
á tréristunni og þessu formi graffk-
listarinnar, og það verður að annars
flokks listgrein, sem var aðallega
notuð til skreytinga á ódýrum al-
þýðlegum smáritum.
En utan Evrópu hélt tréristan
áfram að þróast og náði hámarki í
myndum hinna miklu japönsku snill-
inga um 1800 (Utamaro, Kiyonaga,
Hokusai, Sharaku og Hiroshige). All-
ir þessir listamenn komu til með að
hafa mikla þýðingu fyrir þróun vest-
rænnar myndlistar. Á svipuðum tíma
fundu menn upp tréstunguna (xylo-
grafíuna), sem byggðist á því að
nota enda trésins í stað þvervegar-
ins, svo sem áður hafði verið gert.
Hér skáru menn út með koparstungu-
jámi, sem hafði verið slípað sérstak-
lega í þeim tilgangi, og á þann hátt
voru menn færir um að nota miklu
fleiri smáatriði en áður. Mismunurinn
á tréristu og tréstungu lá í því, að
tréstungan þrykkir hvítt á móti svört-
um grunni, en tréristan byggist
aðallega á svörtum formum á móti
hvítum grunni.
Tréstungan varð fljótlega að end-
urprentunartækni og hinn tiltölulega
hraði máti, sem menn gátu þrykkt
tréstunguna með, ýtti burt kopar-
stungunni, sem áður hafði verið
leiðandi tækni í gerð vandaðra mynd-
lýsinga í bækur og eftirmyndir
málverka.
Eftir að tréristan hafði verið svo
til útdauð í Evrópu listrænt séð, upp-
götvuðu myndlistarmenn tæknina á
ný, og það voru menn eins og Frakk-
inn Paul Gauguin og Norðmaðurinn
Edvard Munch, sem skildu hina sér-
stöku möguleika tréristunnar og náðu
að hagnýta sér þá í mörgu formi.
Allt frá þeim tíma hefur vegur tré-
ristunnar verið mikill meðal leiðandi
listamanna, svo sem kunnugt er, og
einnig hafa sumir þeirra reynt fyrir
sér í tréstungunni sem hreinni list-
grein.
Koparstungan kom fram litlu
seinna en tréristan og einnig fyrir
þá staðreynd, að pappírinn hafði ver-
ið tekinn í notkun. En í andstöðu við
trégrafíkina hefur koparstungan að-
flutta austurlenska fortíð. Hinn
eiginlega bakgrunn hennar mun vera
að finna hjá gullsmiðum og vopna-
skreytingarmönnum miðalda, sem
sýndu meistaralega hæfni í að hag-
nýta sér margbreytileika línunnar í
iðn sinni.
Koparstungan úrkynjaðist fljótlega
og varð að hreinni endurprentunar-
tækni, sem einkenndist af handverks-
legri kunnáttu. Næstu aldir
einkenndist og koparstungan af alls-
konar tæknigaldri án listræns inni-
halds. Það var svo Englendingurinn
William Blake, sem endurreisti kop-
arstunguna sem listrænan miðil og
síðan hefur hún gengið í gegnum
mikla þróun í höndum listamanna.
Verið iðkuð af fjölda nafnkenndra
listamanna 19. og 20. aldar — en
satt að segja er maður aftur farinn
að finna fyrir úrkynjun f formi and-
lausra tæknigaldra, er svipa til
fortíðarinnar, þótt í annarri mynd
séu.
Um aðra þróun vísast til aðalgrein-
Ármúli
Iðnaðar-, lager- og skrifstofuhúsnæði við Ármúla til
sölu. Húsnæðið er rúmlega 600 fm á tveimur hæðum
og selst í einu eða tvennu lagi. Aðkeyrsludyr á lager
og stigi milli hæða. Laust nú þegar.
®62-20-33
Ú
FASTEIGNASALAN
FJÁRFESTING HF.
Tryggv*götu 26 • 101 Rvk. • S: 82-20-33
Lögfraöirtgar Pétur Pór Sigurötvon hdl..
Jónina Bjartmarz hdl.
SIMAR 21150-21370
S0LUSTJ LARUS Þ VALDIMARS
L0GM J0H Þ0ROARS0N HDL
Vorum að fá til sölu m.a.:
Góða íbúð með stórum bílskúr
4ra herb. ib. aö meöalstærö á 3. hæö viö Eyjabakka. Teppi, góö innr.
Suöursv. Sérþvhús við eldhús. Stór og góöur bílsk. 46,8 fm (nettó).
Ákv. sala.
Ein glæsilegasta eignin
á fasteignamarkaönum f dag: Nánar tiltekiö 4ra ára steinhús á útsýnis-
stað í Mosfellssveit. Flatarmál 212 fm, ein hæö, auk bílsk. um 50 fm.
Ennfremur mikil og góð vinnu- og geymsluaðstaða í kj. Gjafverð.
Teikn. og nánari uppl. á skrifst.
Ennfremur bjóðum við
til sölu góðar 4ra herb. íbúðir við: Fornhaga — Kleppsveg — Sólheima
— Miðtún. Vinsamlegast leitiö nánari upplýsinga.
2ja-3ja herb. íbúð óskast f
Vesturborginni gegn útb.
AIMENNA
FftSTEIGHASAlAH
LAUGAVEG118 SÍMAR 21150-21370
AtviimuhúaiæcK
í MJODINNI
Nýkomið í sölu á besta stað (við hliðina á Kaupstað) 448 fm verslunar-
húsnæði. Verð 15 millj.
GRENSÁSVEGUR
Nýtt og glaesilegt ca 1390 fm verslunarhúsnæöi á götuhæð í smíðum.
Til afh. í haust. Hagstæð verð.
SUÐURLANDSBRA UT
Til sölu 388 fm verslunarhúsnæði á götuhæð í stórglæsilegri nýbygg-
ingu. Til afh. í haust.
VERSL UNARHÚSNÆÐI
Til sölu verslunarhúsnæði ca 200 fm á götuhæð á besta stað við Lauga-
veginn.
LAUGAVEGUR
SKRIFSTOFUHÚSNÆÐI
Vandað skrifstofuhúsnæði á 2. og 3. hæð í nýlegu steinhúsi á góðum
stað við Laugaveg. Hvor hæð ca 275 fm. Selst saman eða í sitthvoru
lagi. Sér bílastæði fylgja.
SKRIFSTOFUHÚSNÆÐI
Til sölu úrval af nýju skrifstofuhúsnæöi á ýmsum stöðum í austurborginni.
FYRIR FÉLAGASAMTÖK
Húsnæði á tveimur hæðum í austurborginni, samtals ca 270 fm. Á
aðalhæö er ca 120 fm salur meö parketgólfi. Kvenna- og karlasnyting-
ar, fatahengi, lítil eldhús o.fl. Á efri hæð er ca 40 fm fyrir skrifstofur o.fl.
SKÚLATÚN
Ca 250 fm lagerhúsn. með mikilli lofthæð og góðum aökeyrsludyrum
VAGN JÓNSSON B
FASTEIGNASALA SUOURLANDSBFWJJT18 SÍML84433
uQgfræoinguratij VAGNSSON ^
GIMLIGIMLI
Þorsy.il.i 2 fi.trð
Þorstj.rt.1 26 2 h.i:ð Snm 25099
Seljendur fasteigna ath.!
Nú er verð í hámarki. Eftirspurn mjög mikil.
Því er rétti tíminn til að selja.
Vantar sérstaklega
raðhús — einbýli
Höfum mjög fjársterka kaupendur að stærri
eignum á Stór-Reykjavíkursvæðinu. 2-3 millj.
við samning.
2ja-4ra herb.
íbúðir í Breiðholti, Kóp., Garðabæ og Hafnarf.
Til okkar hafa leitað ákv. og fjárst. kaupendur
að góðum eignum. Mjög sterkar greiðslur í boði.
Raðhús og einbýli
BIRTINGAKVISL
Nýtt glœsil. 170 fm raöh. á tveimur h.
24 fm bílsk. Glæsil. teikn. Eignin er ekki
fullb. Mögul. á 50% útb. Hagst. lán. Verö
6,1 millj.
MOS. í SÉRFLOKKI
Stórgl. 212 fm einb. + kj. ásamt 50 fm
bílsk. Frágangur húss og lóöar í algjörum
sérfl. Frábært útsýni. Teikn. og uppl. á
skrifst.
MOSFELLSSVEIT
Glæsil. 155 fm timbur einb. ásamt 54 fm
bílskplötu. Ófrág. kj. meö gluggum undir
húsinu. 4 svefnherb. Verö 5,3 millj.
GARÐABÆR
Tíl sölu glæsil. parh. meö innb. bílsk.
Skemmtil. teikn. Mögul. á aö kaupa eign-
ina fullb. aÖ utan, fokh. að innan. Verö
3,8 millj. eöa tilb. u. tróv. VerÖ 4,9 mlllj.
SEUAHVERFI
Vandað 200 fm fullb. raöh. meö innb.
bflsk. Húsiö er einstakl. vandað. Ákv. sala.
Verð 6,2 millj.
HAFNARFJÖRÐUR
Glæsil. 170 fm raöh. á einni h. meÖ innb.
bílsk. 4 svefnherb. Húsin afh. fullb. aö
utan, ófrág. að innan. Teikn. á skrifst.
Verö 3,7-3,8 millj.
5-7 herb. íbúðir
SELTJARNARNES
Ca 130-140 fm sórh. i þríb. ásamt 40 fm
bílsk. Góö staösetn. Verö 4,1-4,2 millj.
SAFAMÝRI
Gullfalleg 125 fm endaib. á 2. h. Nýtt
parket. Tvennar svalir. Fallegt útsýni.
VESTURBÆR
Ca 200 fm glæsil. eign. Öll ný upp-
geró. Nýir gluggar og gler. Nýl.
innr. Uppl. á skrifst.
DVERGHOLT - MOS.
Ca 160 fm efri sórh. í tvíb. íbhæf en ekki
fullb. 50 fm tvöf. bílsk. Ræktuð lóð. Fal-
legt útsýni. Verö 4,5 millj.
TEIGAR
Falleg 160 fm hæð og ris. 4 svefnherb.,
parket. Suðursv. Laus 15. maf. Verð 4,6
millj.
4ra herb. íbúðir
SMIÐJUSTIGUR
Falleg 4ra herb. íb. ó 2. h. i nýlega endur-
byggöu þríb. 3 svefnherb. Veró 3,4 mlllj.
MEISTARAVELLIR
Falleg 110 fm endalb. á 3. h. Nýtt eldh.
Suðursv. Ákv. sala. Verð 3,7 mlllj.
LAUGARNESVEGUR
Góö 100 fm íb. á 1. h. Laus 1. apríl. Ákv.
sala. Verö 2,9 millj.
SELTJARNARNES
Falleg 100 fm ib. á 1. h. Nýtt eldh. og
gler. Bilskréttur. Verð 3,3 mlllj.
MELABRAUT
Falleg 100 fm sérh. Verð 3,2 mlllj.
REKAGRANDI
Ný 124 fm íb. á 2. h. + ris. Stórar suö-
ursv. Parket. Bílskýli. Verö 4,3 millj.
ENGJASEL
Falleg 117 fm endaíb. ó 1. h. + bílskýli.
Sjónvarpshol, 3 svefnherb. Verö 3,6 millj.
FÍFUSEL
Stórgl. 114 fm endaíb. ósamt aukaherb.
í kj. Fullb. bflskýli. Mjög vandaðar innr.
Suöursv. Verö 3,8 millj.
GARÐABÆR
Ný 120 fm íb. Verð 3,8 mlllj.
Árni Stefáns. viðskfr.
Bárður Tryggvason
Elfar Ólason
Haukur Sigurðarson
ESKIHLIÐ
Ca 110 fm íb. ó 4. h. ásamt herb. í rlsi.
Verö aðeins 2,8 millj.
3ja herb. íbúðir
SEILUGRANDI
Ný glæsil. 93 fm íb. ó tveimur h. ósamt
bílskýii. Ákv. sala. Veró 3,6-3,6 millj.
DÚFNAHÓLAR
Falleg 90 fm fb. ó 2. h. Suöursv. Skuld-
laus. Verð 2,6 millj.
HJARÐARHAGI
Ca 90 fm íb. á 4. h. Laus 1. opríl.
SKÓLABRAUT
Rúmgóö 3ja herb. suöuríb. ó jaröh. Mikiö
endum. VerA 2,8 millj. /
KÓPAVOGUR - SÉRHÆÐ
Ca 85 fm sérhæö. Öll nýstandsett. Laus
strax. Verö 2460 þús.
ÆSUFELL - ÁKV.
Falleg 96 ím Td. á 1. h. Húsvörður. Mikil
sameign. Verö 2,5 millj.
2ja herb. íbúðir
SEILUGRANDI
Ný glæsil. 60 fm íb. á 2. h. Suðursv. Ákv.
sala. Verö 2,4 millj.
SELTJARNARNES
Glæsil. 75 fm íb. á 5. h. í lyftuh. Eign í
sérfl. Bílskýli.
HRAUNBÆR
Falleg 70 fm ib. Laus 12. apríl. Gott gler.
Ákv. sala. Verö 2,2 millj.
HRÍSMÓAR - ÁKV.
Falleg 79 fm fullb. íb. á 2. h. í litlu fjölb-
húsi. Sérþvherb. Verö 2,7 millj.
EFSTASTUND - 2 ÍB.
Fallegar 60 fm íb. á 1. og 2. hæð. Tvöf.
verksmgler. Verö 1850-1900 þús.
ASPARFELL - LAUS
Falleg 60 fm íb. ó 1. h. Nýtt parket. Laus
strax. Verö 1950-2000 þús.
GRENIMELUR
Falleg 60 fm íb. i kj. Verð 2 mlllj.
VÍÐIMELUR
Snyrtil. 55 fm samþ. íb. í kj. Verö 1650 þ.
KRÍUHÓLAR
Falleg 70 fm íb. ó 4. h. Suöursv. Verö
2050 þús.
KRÍUHÓLAR
Falleg 56 fm fb. á 2. h. Verð 1760 þús.
ÆSUFELL
Falleg 60 fm íb. á 1. h. Verð 1800 þús.
HRINGBRAUT
Falleg 55 fm fb. á 2. h. Verð 1800 þús.
MIÐTÚN
Falleg 80 fm risfb. Verð 1950 þús.
HÁTEIGSVEGUR
Ca 55 fm ósamþykkt kjíb. Þarfnast stand-
setn. Laus strax. Verð 1300 þús.
HRINGBRAUT
Ný 2ja herb. íb. á 3. h. Nær fullb. Þvhús
á hæö. Verö 1,9 millj.
HRAFNHÓLAR
Falleg 55 fm íb. á 8. h. Laus 15. febr.
Glæsil. útsýni. Verö 1750 þús.
LAUGARNLSVEGUR
Glæsil. 65 fm íb. á jaröh. Nýtt eldh. og
baó. Verö 1,9 millj.
KAPLASKJÓLSVEGUR
35 fm einstaklíb. Laus strax.
SÓLVALLAGAT A
Falleg 40 fm íb. Laus fljótl. Mikið endurn.
Verð 1,6 mlllj.
LAUGAVEGUR
Mikiö endum. 75 fm íb. í steinh. Útb. 800 þ.