Morgunblaðið - 27.03.1975, Blaðsíða 19

MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 27. MARZ 1975
67
Ég stefni aövatninu.bláu köldu og krökku af fugli. A
vatnsbakkanum gegnt mér, ris sívöl skrautbúin turn-
spíra gamallar timburkirkju og lítur niöur í vatnsflöt-
inn. Er mig ber þar að dyrum, hljóma þessi orö á móti
mér:
— En þótt þeir heyrðu aö hann liðfi, trúðu þeir
samt ekki. — Og ég mínnist þess aö frá upphafi hefur
efinn fylgt mannkyni.
Upp úr marglitum þökum húsa í vesturátt gnæfir
grátt steinlíkneski. Lengi hefur það verið stærst og
veglegast hús Guðs á þessum slóðum. Rauðgullið skin
páskasólar nær aðeins að milda steinda andlitsdrætti
þessa húss, sem hefur staðið í þögulli afskiptalausri
ró, svo lengi ég man. Eftir því sem ég nálgast það
meira, vex það en ég minnka. Og örsmáum fótum stíg
ég inn í fordyri þessa heimkynnis dýrlinga og píslar-
votta.
Inni er svalt og skuggsælt, næstum hrollkalt. Þung-
ur sætur ilmur og sibylgja af röddum skikkjuklæddra
ungmenna eru mér framandi og fremur trufla en
styrkja hrifnæmi mitt fyrir helgiblæ þessarar athafn-
ar. Andakt þeirra sem taka þátt í framkvæmd þessa
helgihalds er mér einnig framandi og mér verður ljóst
að ég er á ókunnum stað. A leið minni aftur út i
morguninn, geng ég fram hjá hvítri konumynd. Af
kaldri marmaraásjónu hennar ljómar ólýsanleg mildi
og friður. Þessi orð koma i hug minn: — Sælir eru þeir
sem trúa, þótt þeir ekki sjái. —
Afram held ég göngu minni, framhjá formföstum
húsum með steinsteyptum görðum. Salta sjávarlykt
leggur kunnuglega á móti mér. Ég nem staðar við
hús, sem er engu öðru'likt: einskonar þrep er liggja
hvert upp af öðru. Mjót turnpipa teigir sig upp af efsta
þrepinu og beinir krossmarki til himins. Mér kemur i
hug að þessi byggingarstíll sé táknrænn fyrir upphafs-
orð Passiusálmanna.
Mér finnst gott að koma inn i þetta hús. Ég sest i
autt sæti fram við dyr og finn að ég er hvíldarþurfi.
Augu mín leita um ljóar viðarþjljur, sléttan trékross
og syngjandi menn og konur í bláum skikkjum.
Hér minnir fátt á hefðbundið kirkjulegt umhverfi,
fremur á samkomuhús. En var það ekki í samkundu-
húsum, sem Kristur gekk um og boðaði: Að maðurinn
skuli lifa, þótt hann deyi?
Enn er sá áfangastaður, sem ég öðrum fremur vitja
á páskamorgni. Það er borg hinna dánu. Þangað held
ég. Við rætur hennar liggur nú sjávarflöturinn, lygn
og blár. Hljóðlát nægjusemi er aðalsmerki þessa sam-
félags. Hér ásælist enginn annars land. Eitt rúm nægir
hverjum. Aletruð nafspjöld eru þó íburðarmeiri hér
en annarsstaðar, enda hin einu pesónuskilríki íbú-
anna.
Ég sest á einn rúmgaflinn og reyni að fjarlægja
mosató, sem óboðin hefur fest þar rætur.
Sólstafir morgunsins bregða ljósi yfur auðar götur
og torg. Innan stundar verð ég þess áskynja, að fleiri
en ég eiga hingað erindi í dag. Fólk skundar um götur
og gangstiga og leggur gul páskablóm á hin kyrru rúm
látinn ástvina. Mér finnst návist mín vera öðrum til
ónæðis og hraða mér burt. A leiðinni geng ég fram hjá
smáum og stórum rúmum, sumum nafnlausum,
semenginnhefur heimsótt og þar eru heldur engin gul
blóm. Ég finn til samúðar með þeim gleymdu.
Framan við kirkju þessarar þögulu borgar staðnæm-
ist ég andartak og renni augum yfir borgina i kveðju-
skyni. Án þess að vita af nokkrum svo nærri, heyri ég
sagt lágt og milt: „Friður sé með yður“. Sagði einhver
þessi orð, spyr ég sjálfa mig, eða var það aðeins minn
eigin hugur? Þegar ég sný mér við, sé ég ekkert nema
lokaðar dyr kirkjunnar. Það vekur undrun mína að
þær skuli ekki vera opnar. Hvaða hús ætti fremur að
standa öllum opið á páskamorgni en kirkja hinna
látnu? En nú heyri ég sat, sama milda raddblænum
og áður: „Knýið á og fyrir yður mun upplokið verða“.
Er ég lít við, sé ég mann standa við hlið mér. „Hver
eruð þér?“ hef ég næstum spurt. En orðin deyja á
vörum mér. Maðurinn horfir ekki á mig heldur beinir
hann augum sínum að dyrum kirkjunnar. Og nú sé ég
að þær standa opnar. Skínandi bjarta ljósrák leggur
inn milli auðra sætanna. Hikandi geng ég inn við hlið
mannsins. I návist hans finn ég að orð eru óþörf. Með
þeim mundi ég fremja helgispjöll. Innst í þessu húsi, í
skugga af bláu tjaldi, er mynd af manni i hvítum
dragkirtli. Hann bendir á opna gröf. Með gullnu letri
stendur skrifaó: Drottinn gefi dánum ró — hinum
líkn, sem lifa.
Djúp þögn fyllir hug minn. Við hlið mannsins
ókunna geng ég út í sólglit morgunsins. Á lágum
þrepum kirkjunnar staðnæmist hann, lyftir hönd
sinni í átt til fólksins, sem enn er á ferli um borg
hinna dánu. Ég veit ekki hvort hann beinir orðum
sinum til þess eða mín, er hann segir:
„Þér vantrúaðir, hví gangið þér hér — þar sem
jörðin er rök af tárum og treginn drúpir í fuglslíki yfir
gröfum látinna? Ég segi yður: Leitið heldur hinna
lifandi, á meðan timi er til og vakið með þeim eina
stund.“
A samri stundu vakna ég og verð mjög undrandi að
langt er liðið á morguninn.
Þrátt fyrir góðan ásetning hef ég sofnað aftur og
orðið af minni árlegu kirkjugöngu.
KVENNASÖGUR
eftir STEINUNNI
SIGURÐARDÖTTUR
V
Frelsun
(Emancipation)
í apabúri einu í útjaðri borgarinnar
voru sjö karlapar sem undu glaðir við
sitt allan daginn og fram á kvöld.
Þetta voru ungir apar.
Um Ijósaskiptin urðu þeir einatt
ofurlítið angurværir, því að þá vant-
aði apakonur, en gátu engar nálgazt.
Einn af öpunum var skáldhneigður.
Þess vegna var það um Ijósaskiptin
stundum, að hann settist við að yrkja
um apakonurnar, sem hann aldrei
mundi öðlast. Þetta var angurværasti
apinn. Hann hét Bíbbíbb og tók
aldrei þátt í ærslum hinna, sem urðu
einatt dálítið upp á karlhöndina þeg-
ar rökkvaði.
Eitt kyrrlátt kvöldið, þegar apinn
Bíbbíbb sat við að yrkja, kom góð
stúlka að búrinu hans. Hún var í
fylgd manns, sem Bíbbíbb sýndist
ákaflega greindarlegur. Bíbbíbb
heyrði hann segja undurlágt við
stúlkuna: „Öll erum við af öpum
komin. En gætir þú, fegurst og bezt
allra, hugsað þér að vera með apa?"
Þetta var mjög ákveðin stúlka og
þess vegna ekki á hverju strái, og
hún svaraði af bragði: „Já, það hefur
alltaf verið minn draumur. Með
þessu vil ég þó hvorki kasta rýrð á
konur né karla, en minna á það, að
variation og fornyelse í seksuallivet
er það sem gildir, og mætti ég nú
biðja um feitan apastrák."
Bíbbíbb leit þá loksins glaðan dag
og lagði niður ritstörf, en gaf stúlk-
unni þess í stað bendingar og ofur-
heitt augnaráð. Hún endurgalt það
allt og kvaddi gáfaða manninn. Svo
opnaði hún búrið og gekk á braut
með Bíbbíbb lengi kvölds og stefndi á
Viðey.
Ævintýri
Einu sinni um vorið var laugar-
dagskvöld þegar litlu kengúrurnar og
stóru álftirnar notuðu tækifærið til
að fljúga yfir Skerjafjörð og krókódíl-
arnir urðu samferða. Allir reyndu að
vera eðlilegir og ætluðu að taka lag-
ið. Þá kom babb í bátinn, því að litlu
krókódílarnir heimtuðu að syngja
Enginn grætur íslending, en stóru
álftirnar sögðu, að það væri ekki
nógu spaugilegt og urðu hálf-
hvumpnar, en fengu samt ekki við
neitt ráðið.
Minnsti krókódíllinn var óskup við-
kvæmur. Hann hét ísak. Honum lík-
aði ansi vel við eina álftanna, sem
var kölluð Mollý. Einhver hafði af
skömmum sínum skrifað á vegg,
skammt frá Tónabíói: ísak og Mollý.
Hvorugt þeirra hafði séð þessa áletr-
un, þegar hér var komið sögu, og það
var nú eins gott, því að bæði voru
ofsalega feimin.
En þarna er nú flogið áfram og
stefnt á Álftanes. Öll verða sammála
um, að þegar kyssir torfa náinn sé
búið, skuli þau lenda, eins og ekkert
hafi í skorizt, skammt frá Bessastöð-
um, og viðkvæðið er, að fagurt sé á
nesinu hjá þessum litlu bátum, og að
þar vilji þau ala ævi sinnar daga.
Kengúrurnar lentu með rykkjum og
skrykkjum og hoppuðu svo af kæti,
þegar þær sáu, að sólsetrið sat við
sinn keip, og fögur eru sólsetrin á
nesinu sögðu þær og horfðu til
Reykjavíkur.
Eintal
Tónlist hjálpar mér ekki. Það eru
helzt bækur, ekki sama hvernig bæk-
ur. Fimmtugsaldur, eins og þú skilur,
börnin erfið. Það eru helzt bækur —
og svo náttúrlega að tala. Eins og til
dæmis við þig. Þú kannt að hlusta —
þú hlustar svo vel, að það brakar í
eyrunum á þér. Þú hefur svo falleg
eyru. Þú ert góður — en ég — ég —
þrjú börn eins og þú skilur — það
eru helzt bækur — þykkar stórar
langar bækur um fólk, ekki pólitík,
mér er engin launung á því, ástin,
þeir skrifa um ástina. Ja, hvað er
hún, það eru helzt bækur, ekki tón-
list, hjálpar ekkert, alls ekkert, ekki
til í dæminu, neinei, þrjú börn, það
eru bækur og ekkert annað, þykkar
stórar langar bækur um. . . já, jájá,
ég sagði það já, ef þú lofar að slökkva
og taka mig ekki úr kjólnum.