Morgunblaðið - 03.11.1950, Blaðsíða 7

Föstudagur 3. nóv. 1950
^^\\\\\\\\\\\\
,/nnt
MORGUIS BLAÐIÐ
Z }
Breski sósíalisfinn Herberf Morrison, varðforsætisráðherra:
EF Þð VÆBIR UNGUR RÚSSI
HERBERT MORRISON, varaforsætisráðherra Breta, hjelt ræðu^-----------------------------
við háskólann í Cambridge fyrir skömmu. Umræðuefni hans SKYDUPRÓF í KOMMÚN-
voru möguleikar til náms í Rússlaridi og námshættir þar. — ISKUM FRÆÐUM
Eftirfarandi er í stuttu máli það, sem hann sagði.
Rússneskir drengir og stúlk-
Hann getur ekki tekið loka-
prófið, án þess að hafa staðist
3 skyldupróf, hvaða fag, sem
uir ganga venjulega 7 ár í skóla, bót, í hin ,,frjálsu“ samskot rík- 'hann ella stundar. Skyldupróf
sem kalla má ríkisskóla með ó-
keypis kennslu. En til þess að
ciðlast inngöngu í háskóla, þá er
nauðsynlegt að halda skóla-
göngu áfram í 3 ár og fyrir það
þarf maður að borga; aðeins
sjerstaklega duglegir nemend-
ttr fá ríkisstyrki.
Þar sem laun í Rússlandi eru
islánsins, en það mundi vera þessi eru í Marxisma-Lenin-
mjöð óviturlegt af honum að isma, leikfimi og hernaðarþjálf
láta undir höfuð leggjast að un. Þetta gildir jafnt fyrir
borga það, nema í nauðungar- menn og konur, þannig að sá
vinnubúðum. J stúdent, sem stenst ekki próf
Ef styrkur hans nemur hærri í Marxisma-Leninisma getur
upphæð en 260 rúblum, verður aldrei fengið prófskírteini frá
hann einnig að borga tekju- háskóla í Sovjet Rússlandi og
skatt, sem nær 6% af hæsta þar af leiðandi eru þeir úti-
svo lág, þá eru það aðeins fáar styrk. Hann verður einnig að lokaðir frá öllum stöðum, þar
fjárhaglegar forrjettindafjöl- inna af hendi aðrar skyldu- sem krafist er háskólaprófs.
skyldur, sem hafa ráð á að greiðslur til „Stjettarfjelags Um þrír fjórðu hlutar af
kosta börn sín til náms eftir að nemenda í æðri skólum“ og til stúdentum Sovjetríkjanna eru
þau eru orðin 14 ára. l,,Menningarlegra hagsmuna“, meðlimir ungkommúnistafylk-
Heppinn rússneskur námsmað en þetta þýðir ,að hann hefur ingarinnar, Komsomol, og örfá-
ur, sem á foreldra, sem geta mini 140 og 270 rúblur eftir á ir með sjerstök forrjettindi eru
staðið undir námi hans, verður mánuði í mat, föt, skrifföng, meðlimir kommúnistaflokksins.
epn að komast í gegnum mörg bækur, þvott og fargjöld. | Auk þess sem það gerir þeim
nálaraugu, áður en hann kemst | Það nægir ekki fyrir miklu kleift að öðlast betri stöður, þá
í háskólann. Hann verður að flandi, þar sem kg. af rúgbrauði hefúr það í för með sjer meiri
Stjórnmálanámskeið Heim-
dailar hefsf í næsfu viku
Innritun í námskeiðið þegar byrjuð.
VETRARSTARFSEMI Heimdallar er nú hafin af fullum krafti
og verður starfsemin fjölbreytt að vanda. Eins og undanfarin
ár mun fjelagið gangast fyrir stjómmálanámskeiði fyrir fjelaga
í Heimdalli svo og unga Sjálfstæðismenn úr öðrum fjelögum,.
sem dveljast í bænum í vetur.
HEFST I NÆSTU VIKU 1
Rýðgert er að stjórnmálanám
skeiðið hefjist í næstu viku, og
verður nánar auglýst hjer í blað
inu hvern daginn það verður.
Svo er ráð fyrir gert, að nám-
skeiðið standi út nóvember-
mánuð og síðan verði hlje á því
í desember, en hefjist aftur í
janúar.
verðpr mikil ef dæma má eftir
þáttjöku undanfarinna ára í
námskeiðum Heimdallar, erv
Jjau Jiafa jafnan verið mjög vel
sótt. Stjórn námskeiðsins hefur
fræðslunefnd fjelagsins meí$
höndum, ásamt formanni Heimi
dallar, Ásgeiri Pjeturssyni, lög-
fræð.ingi.
leggja fram:
Skýrslu um æviatriði sín.
Sönnun um að hafa lokið 10
ára skólagöngu.
Innanlandsvegabrjef.
3 myndir og herskjöl.
Ef öll þessi skilríki eru í sam-
eitthvað inn með vinnu í frí-
ræmi við aðra vitneskju, sem
hin „sjerstaka nefnd“ háskól- j stundum sínum, en — eins og
ans — með öðrum orðum leyni- við munum sjá — þá eru þær
lögreglan —, hefur um hann og af skornum skammti.
ef hann stenst einnig læknis-1 Ef hann er ekki sonur ein-
rannsókn, getur hann búist við hvers meðlims helstu forrjett-
kostár 2 rúblur^smjör um 40, ábyrgð og vinnu, mæta á fund-
kjöt, 23—35 og margarine yfir um og vera góð fyrirmynd. —
20 rúblur kg.; og ef stúdentinn Ef stúdentinn þrátt fyrir þetta
þarfnast skó, sem kosta 400, hefur tómstund, getur hann
eða föt, sem kosta 600 rúblur, gerst fjelagi í ýmsum fjelög-
þá er hann illa farinn. um, t. d. í Ijósmyndun, leiklist,
Hann getur að vísu unnið sjer eða stofnað nýtt fjelag, en ef
að fá inngöngu, en aðeins ef
hann stenst inntökupróf, sem
á m. a. að sannreyna, hvort
hann hefur myndað sjer hina
rjettu pólitísku skoðun á náms
árum sínum.
HÚSNÆÐISVANDA-
MÁLIÐ
Þessu næst verður stúdentinn
að leysa húsnæðisvandamálið.
Ef hann á heima nálægt háskól-
anum eða er svo efnaður, að
hánn getur sjálfur útvegað sjer
húsnæði — og þeim, sem finnst
húsnæðisvandræðin erfið hjer,
ættu aðeins að reyna í Rúss-
landi —, þá hefur hann meiri
möguleika til þess að fá há-
skólavist en aðrir með sömu
hæfileika og pólitískan áreið-
anleika, en sem verða að sækja
um vist á stúdentagarði.
Ef hann verður nú að sækja
um garðsvist, og er svo hepp-
inn að komast að, þá mun hon-
um komið fyrir í sameiginleg-
um svefnsal. Fyrir þetta borg-
ar hann venjulega 20—40 rúbl-
ur á mánuði.
STYRKIR OG SKATTAR
indahópanna í ráðstjórnarþjóð-
fjelaginu, mun allt vera svo
erfitt fyrir hann, að hann mun
bíða alvarlegan hnekki við nám
ið. —
DAGLEGT LÍF
Hvernig verður daglegt líf
rússnesks stúdents? í svefnsáln-
um hefur hann rúmstæði, mad-
ressu, borð og hluta í hinum
sameiginlega klæðaskáp. Hann
fer á fætur um kl. 7.15 á morgn
ana, býr um sig og gerir hreint
í sínum hluta svefnsalsins. —
Morgunmatur hans er dálítið
rúgbrauð og lítil pylsa og te,
sem hann .lagar sjálfur í eld-
húsi heimilisins og borðar í
svefnsalnum.
Um 8 leytið leggur hann af
stað til háskólans og það er
venjul. kl.tíma gangur frá stúd
entaheimilinu. Á hverjum degi
eru 6 fyrirlestrar, nema á sunnu
dögum. Þeir byrja kl. 9, og hver
þeirra er 45 mín.
Um 3 leytið borðar stúdent-
hann gerir það, kemst hann
fljótt að raun um, að margir
meðlimir ungkommúnistafylk-
ingarinnar hafa gerst fjelagar
og sjá um að fjelagið sje á hinni
rjettu pólitísku línu.
HUGMYNDIR
STÚDENTA
Hvað heldur Sovjet-stúdent-
inn um heiminn utan síns
TILHOGUN Á
NÁMSKEIÐINU
Námskeiðið verður með
þeim hætti, að þar skiptast á
fræðandi erindi um þjóðfjelags
mál ng stjórnmál og málfundir.
Stjórn fjelagsins hefur þegar
tryggt sjer marga af færustu
mönnum á sviði þjóðfjelags- og
stjórnmála til þess að flytja
fýrirlestra á námskeiðinu. )
Á málfundunum verður lögð
áhersla á að æfa þátttakendur
í upplestri og ræðumennsku.
1
ÞÁTTTAKENDUR
Láti innrita sig
j ' Tveir fundir verða í viku
hverri, einn umræðufundur og
eitt eriridi. Verða fundirnir
haldnir í litla salnum á neðri
hæð. S j álf stæðishússins.
Þgir Heimdellingar og aðrir
ungir sjáífstæðismenn, sem hug
hafa á því að taka þátt í nám-
inn aðalmáltíð dagsins. Síðan tiáttur, sem hann verður að var-
fer hann sjálfsagt á besta bóka- ast eins °§ pestina sjálfa.
safn, sem harm á völ á og vinn-
lands? Undrast hann, — ef sá skeiðinu geta látið innrita sig
heimur er svo langtum lakari á stjórnmálanámskeiðið í skrif-
en Sovjetparadísin — af hverju stofu Sjálfstæðisflokksins í dag
hann má aldrei ferðast þang- og næstu daga, sími 7100.
að, eins og stúdentar annarra Ekki er að efa að þátttaka
þjóða og sannfærast sjálfur um
gallana? Undrast hann ekki, að
Englendingar og Ameríkanar foreldrar hans hafi áhrif innan
gáfu alla þá skriðdreka, flug- flokksins.
vjelar UNRRA matvörur og Þá fyrst, eftir að hann er
föt, sem hann hlýtur að hafa kominn í þá stöðu, sem hon-
orðið var við, meðan á stríðinu Um er þannig skömmtuð af
stóð og eftir, ef tilgangur þeirra handahófi, fær hann prófskír-
er í raun rjettri að eyðileggja teinið.
Sovjetríkin, eins og ríkisstjórni jeg hygg, að þessar stað-
hans segir honum. I reyndir eigi að vera kunnar, og
Það hlýtur að vera íhugunar- þær þeri að vera mönnum nán-
vert og niðurlægjandi fyrir gáf- ara umhugsunarefni. Það er
aðan, ungan mann að alast upp vissulega sjerstakt sorgarefni,
á þennan hátt. Honum er kennt ag hinar nýju forrjettindastjett-
að setja lokur fyrir heilabúið, ir í Rússlandi hafa vaxandi til-
og alltaf annaðhvort ár er það hneigingu til þess að einoka
nýr og hættulegur hugsunar- möguleikana til háskólamennt-
SKAMTADARSTÖÐUR
í
unar fyrir sjálfa sig og útiloka
hinn fátæka stúdent.
Ungir Rússar eiga rjett, eins
og æskulýður allra landa, til.
HeimdðlEur F.U.S.:
• *
Kvcldvaka n. k.
sunnudagskvöld
Á SUNNUDAGSKVÖLDIÐ n.k.
gengst Heimdallur fyrir fjöl~
breyttri og vandaðri kvöld-
vöku.
Dagskrá kvöldvökunnar riefst
með því, að Lúðrasveit Reykja-
vikur leikur undir stjórn Poul
Pampichler. Viðfangsefni lúðra
sveitarinnar verða auglýst á
sunnudaginn. Þá verður ein-
söngur og verður það hinn ungt
og efnilegi tenórsöngvavi
Magpús Jónsson, sem skemmt-
ir. Undirleik annast Weiss-
happel. — Stutt ávörp flytja
þeir: Ásgeir Pjetursson, for-
maður Heimdallar, og Magnús
Jónsson, frá Mel, form. S. U. S.
Þá yerður einleikur á píanó,
Rögnvaídur Sigurjónsson og
leikur hann þessi verk: Inter-
mezzo eftir Brahms, Etude eft-
ir Blumenfeld, fyrir vinstrl.
hendi eina, og loks Campanella
eftir Liszt. Er mörgum það mik.
ið tilhlökkunarefni, að heyra
þennan færa listamann leika
þessi vandasömu verk.
Loks verður þátturinn spurn
ingar og svör og stjórnar Bjarni
Guðmimdsson, blaðafulltrúi
þættinum.
Aðgöngumiðar að kvöldvök-
unni. verða seldir á morgua
-laugardag) í skrifstofu Sjálf-
stæðisflokksins frá kl. 10—12
og 2—5.
Miðarnir kosta 10 krónur.
Sfúdentaráðs-
fcosningarnar
Stúdentinn mun komast að ur langt fram 5 nótt, neina þeg-
raun um það, að það er raun- ar hann fer í skyiduleikfimi og
vemlega ómögulegt að ná end- hernaðarþjálfun 4 stundir á var það sjerstaklega eit’t, sem ar til náms og atvinnu verði entaráðs Háskólans að þessu
unum saman, nema foreldrar jviku eða tekur sjer frí til þess vakti athygli mína. Þegar stúd- stöðugt jafnari. sinni. Vaka, fjelag lýðræðis-
hans. h fi ráð á að styrkja að vinna sjer eitthvað inn svo1 entinn hefur staðist sitt loka-j Hvað munu þeir halda df(sinnaðra stúdenta fekk fleiri
hann að hann kormri af. ípróf, er hann kallaður fyrir þeir vissu, að sonur eða dottir atkvæði en öll hin pólitísku f je—
í f’.estom tilfelium mun hann ■ Próf eru tvitvar á ári á náms „stöðunefnd", sem setur hann í verkamanns hefur langtu.u I lögin til samans, en ekki meiri
fá 200- 8.. rúblu styrk á mán- tímanum, sem _r 5 ár. Ef hann itthvert embætti í þjóðfjelagi betra tækifæri til háskólamennt' hluta fulltrúa í ráðinu, þar serth.
uði, en af þessari upphæð mun fellur, missir hann ijettinn til' Sovjetrikjanna, hvar sem er i unar i Englandi en Rússlandi,. v rkfræðinemar buðu sjerstak-
um 10% *era í ýmsan náms- styrkja og y.firgefur von' tley rikim 4i tillits til óska hans :em hrtykir sig af því að vera|lega fram og fengu einn full-
kostnað og \>% eða 10% í við-.háskólann. 'eöa þægihda, nema nartúrlega paradis verkamannsins? trúa kjörinn.