Morgunblaðið - 24.08.1945, Blaðsíða 1
Stærsta átakiö í Nýsköpuninni:
itíkisstjórnin gerist aðili um kaup 30
nýtísku togara í Bretlandi
Skipin verða seld einstaklingum,
félögum eða bæjar- og sveitafélögum
Öll Mansjúría og
SakhalinávaldiRússa
Uppgjöf Japana í Suður-Asíu.
London í gærkveldi. Einkaskeyli iil Mbl
frá Reuler.
i DAGSKIPAN, sem Stalin birti í dag, sagbi hann, að
Iíússar liefðu nú á valdi sínu alla Mansjúríu og Sakhalin
og ennfremur eyna Paramurisho í Kurileyjaklasanum. I dag-
skipaiiinni segir einnig, að Rússar hafi tekið míkílvæga
hafnarborg á Kóreu. Er þetta fyrsta dagskipanin, sem Stalin
gefur'út síðan Rússar sögðu Japönum st.ríð á hendur.
Uppgjöf í Suður-Asíu.
JrtLrCTi s“«:;Japanska þingið
ur-Asíu, hefir sent Mountbatt- |j| ailkafUlld^
London í gærkveldi:
Utanríkisráðherra
Bandaríkjanna
en boð þess efnis, að fulltrúar
hans muni koma til Rangoon
um hádegi næstkomhndi sunnu
dag tij þess að ræ.ða um til-
liögun uþpgjafarinnar. Ýfir--,
i i**i*.\" ■ t . *,, i aukaíundar
hersliotðingi Japana i Burma’
hefur látið þess getið, að hann
þori ekki að ábyrgjast, að
tippgjafarhoð nái til þeirra
hersvéita. sem fjærstar hon-
um eru, um það bil 250 km.
norður af Rangoon, vegna
þess, hve allar samgöngur og
íirðsamband sje í slæmu lagi.
Iíresk hersVip híða við Ma-
iakkaskaga eftir skipun um
að íara til Singapore og fleiri
borga á Malakkaskaga og her-
nema þær. En áður en sltipin
geta siglt suður Malakkasund,
þurfa tundurduflaslæðarar að
ryðja ll km. löng göng gegn-
um tundurduflasvæðið í sund-
JAPANSKA stjórnin hefur
tilkyiint. að hún muni kveðja
japánska þingið' saman til
í tnsrjun næsta
mánaðar vegna breyttra að-
staiðna.
Áður hafði útvarpið í Tokio
skýrt frá því, að þingmenn
væru alniennt þeirrar skoðun-
ar, að þingið hæri að kveðja
saman. Sagði útvarpið, að lík-
lega mvndi koma til almennra
kosninga. ef stjórnin yrði við
þessum kröfum þiiigmannanna
Þessi mynd er af James F.
Byrnes, utanríkisráðh. Banda-
ríkjannaJHann tók við embætt-
inu af Stettinius, sem tekur
Bresk stjórnarvöld hafa
þegar leyft smíði sex
skipanna og „góðar
horíur“ á viðbótar-
feyfum
ÞAU MIKLU gleðitíðindi eru kunngerð íslensku þjðÖ-
inni, að breskar skipasmíðastöðvar sjeu nú þegar reiðu-
búnar að smíða fyrir íslendinga 30 nýtísku togara, enda
sje aðeins um einn kaupanda að ræða.
Ríkisstjórnin hefir brugðist skjótt við og fengið gefin
út bráðabirgðalög, sem heimila henni að gerast aðili skipa-
kaupanna, en hún selur síðan skipin einstaklingum, fje-
lögum eða bæjar- og sveitarfjelögum. Verð skipanna er
hagstætt.
Skipifi eiga að afhendast Islendingum á árinu
1946, eða fyrir mitt ár 1947.
Bresk stjórnarvöld hafa þegar veitt leyfi fyrir byggingu sex
togaranna og „góðar horfur“ á, að viðbótarleyfi fáist.
Birtist hjer greinargerð ríkisstjórnarinnar um þetta stórmál,
svo og bráðabirgðalögin, sem voru gefin út í gær:
Greinargerð
ríkisst j ómarinnar.
SKÖMMU eftir
að núver-
sæti í öryggisráði hinna sam- andi ríkisstjórn tók við völd-
eiuuðu þjóða, sem stofnað er
samkvæmt skipulagsskránni, er
gengið var frá í San Francisco.
um.
Bretar hernema Hongkong.
Á fnndi í neðri málstofu
breska þingsins í dag tilkynti
Attlee. forsætisráðherra að hú-
> •
ið væri að gera ráðstafanir til
þess, að Bretar tækju við upp-
gjöf Japana í Ilongkong. Væri
þar alt tli reiðu fyrir væntan-
legt hernám borgarinnar.
Ouisliny flækist æ ramm-
legar í eigin lygavef
Gráðugur hákarl.
BERMAGU L., Ástralíu. A.P.
- Hjer í grendinni veiddist ný
lega hákarl, sem var um það
bii 1 smálest að þyngd. í maga
hans fanst heljarmikill selur,
20 sjófuglar, heilmikið af öðr-
um fuglum og fiski.
I DAG
Oslo í gær; Einkaskeyti til Morgunblaðsins
frá Skúla Skúlasyni:
og í gær voru lögð fram skjöl við rjettarhöldin
um, hófst hún handa nm
að reyna að tryggja íslending-
urn leyfi til að fá smíðaða
togara í viðskiftalöndum vor-
um, og ])á fyrst og fremst í
Bretlandi og Bandaríkjunum.
Tókst fljótlega með aðstoð
sendiráðsins í Washington að
afla slíkrar heimildar þar í
landi, en undirtektir voru
daufari í Bretlandi.
er gerðir voru í Stokkhólmi a£
hálfu íslendinga og Svía á
öndverðu þessu ári.
Eftir að Nýbyggingaráð hóf
störf sín, hefur það haft þessi
mál með höndum, og notið
þeirrar aðstoðar frá ríkis-
stjórninni, er með hefur þótt
þurfa. •*
í maí s.l. fór nefnd manna
til Bandaríkjanna á veguni
ríkisstjórnarinnar til þess að
kynna sjer gæði amerískra
togara og kostað við srníði
Tilraunúm þessum var hald þeirra. Áður höfðu borist
ið áfram í Londou með að- j margháttaðar upplýsingar um.
„ . • . , ,, . stoð nefndar þeirrar, er þang- þessi efni frá sendiráðinu í
rnali Quislmgs. Forseti rrettarms og saksoknarmn yrirn<>vröu ... ,
. ,.. .. „ , „ „ , . . ; að ior a ondverðu þessu arr
Quisimg lið iyrir lið. liann ier altat rxndan í tlæmingi, fovð-1 , ,
|a vegum rikisstjornannnar trlj.
ast orðin já og nei eða þá man ekki það, sem mn er spui’t.
í dag hrópaöi hann hvað eftir annað, að hann hefði engan
þátt átt í fangelsrtn kennara og frávikningu presta, og harm 1
er ekki eins myrkur í nráli og fyrstá daginn. í dag lýsti
hann hugmyndinni um Stór-Þýskaland. Fovseti rjettarins
heindi þá talinu að innlinrun Islands, Grænlands og Færeyja
í Noreg, sem Quisling hjet í ræðu, sern hann flutti 1940.
Quisling sagðist hafa viljað láta Noreg ná aftur stórveldis-
aðstöðmmi, seiu laudið hafði fyrir 1380.
Washington. Hefir þessum at-
hugunum verið haldið áfram
Annars hefði Noregur átt forseti rrkjasamhandsins og
að verða sjálfstætt ríki innan J Þýskaland að fara með hern-
hins þýska , ríkjasambands. ■—1
En hinsvegar segir í vasabók
Quislings, sem fyrir hendi er,
að Hitler hefði átt að verða
aðarmálefni og utanríkismál.
„Fórnir í þágu Noregs“.
Fframh. af 11. síðu.
jsamninga við bresku stjörnina
’ urn verslun og viðskifti land-
amra. Eigi heþpnaðist þó, að1
því siniri, að afla endanlegrar
heimildar til togarasmíðanna
og eigi fyrr en í byrjun síð-
astliðins júlímánaðar. En ]>á
var Islendingum heimilað fyr-
ir milligöngu seudiráðsins í
Lundúnum, að láta smíða sex
togara í Bretlandi. Þá var og
útveguð heimild Islendingunr
til handa til byggingar all-
rnargra togara r Svíþjóð r sam-
l>andi við rrrillirrkjasamnhrga,
fram á þennan dag og eru nú
fyrir hendi föst tilhoð urn,
smíði margra togara r Banda-
í'íkjunum. Eigi hafa enn verið
teknar neinar ákvarðanir um,
hvort tilboðrrm þessrrm verður
tekið, þar senr verðlagið er
allhátt og eigi nægilega. trp]>-
lýst, hvort togarar smíðaðir r
Arneríku, henta tslendingum.
eins vel og þeir sem smíðaðir
onr í Bretlandi.
I síðastliðnunr mánuði fóru
]>eir Helgi bankastjóri Guð-
Framnald á 8. síðu.